یکی از اشکالات عکاسی با دوربین گوشی و تبلت‌ها این است که گاهی رنگ‌ها با آنچه در دنیای واقعی می‌بینیم تفاوت زیادی دارد. به عنوان مثال گاهی رنگ سبز حالت کدر و بی‌روح پیدا می‌کند و گاهی برعکس، بسیار تند و غلیظ می‌شود. رنگ‌های مرده و رنگ‌های غلیظ هر دو از واقعیت به دور است. گاهی رنگ‌ها کمی به آبی متمایل می‌شود و گاهی به نارنجی تمایل پیدا می‌کند.

سوال این است که چرا این اتفاق می‌افتد و چه باید کرد تا رنگ‌ها به حالت واقعی نزدیک‌تر شود؟ در ادامه در مورد این مشکل بحث می‌کنیم و چند توصیه برای بهتر شدن کیفیت رنگ‌ها در عکاسی ارایه می‌کنیم.

خطای چشم انسان را فراموش نکنید

چشم انسان برخلاف دوربین، همه چیز را دقیقاً ثبت و ضبط نمی‌کند و در واقع مغز انسان با توجه به سوابق قبلی، تفسیری از چیزی که دیده‌ایم را به خاطر می‌سپارد که شاید با واقعیت قدری تفاوت داشته باشد. شاید برخی تصاویر که برای فریب دادن ذهن طراحی شده را دیده باشید. به عنوان مثال دو خط موازی رسم می‌شود و اطراف این دو خط، خطوط دیگری به شکلی خاص ترسیم می‌شود به طوری که بیننده فکر می‌کند که دو خط اصلی، موازی نیست!

نمونه‌ای از این خطای دید که در واقع خطای چشم نیست بلکه خطای مغز در تفسیر اطلاعات دریافتی است را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید. خطوط افقی همگی موازی است اما مربع‌های سیاه طوری رسم شده که در نگاهی سریع و کوتاه، کاربر فکر می‌کند که خطوط افقی هم‌راستا نیست.

آشنایی با تعادل رنگ‌ها: چرا رنگ عکس‌هایی که با گوشی می‌گیریم، عجیب است و چه باید کرد؟

همین خطای تفسیر و برداشت ذهنی، در مورد رنگ‌ها هم مصداق دارد. به عنوان مثال صفحات سفید کتابی که در کنار آتش قرار گرفته را متمایل به قرمز یا نارنجی می‌بینیم که البته تا حدی واقعیت دارد اما آنچه تصور می‌کنیم، تمایل بیشتر به سمت قرمز و نارنجی است چرا که ذهن ما فکر می‌کند که رنگ سرخ و زرد آتش، باید اثر زیادی بر سفید دیده نشدن کاغذ داشته باشد. در واقع بسته به اینکه رنگ‌های پیرامون صفحه‌ی کاغذ چگونه است، برداشت ذهنی ما از رنگ صفحه‌ی کاغذ دستخوش تغییر می‌شود.

نکته‌ی دیگر حالت برعکس مثال قبلی است و تمایل رنگ‌ها به آبی، قرمز یا هر رنگ دیگری را کمتر از واقعیت تشخیص می‌دهیم. گاهی حین عکاسی از صفحه‌ی کاغذ، تصور می‌کنیم که کاملاً سفید است چرا که ذهن ما بر این باور است که صفحه باید سفید باشد اما در حقیقت صفحه‌ای که زیر نور لامپ‌های رشته‌ای قدیمی قرار گرفته، در واقعیت رنگ متمایل به زرد دارد و کاملاً سفید نیست.

آشنایی با تعادل رنگ‌ها: چرا رنگ عکس‌هایی که با گوشی می‌گیریم، عجیب است و چه باید کرد؟

توازن رنگ سفید یا White Balance‌ در عکاسی

مقوله‌ی دمای رنگ یا Color Temperature موضوع مهمی در عکاسی و همین‌طور صفحه نمایش است. منظور از دمای رنگ این است که تمایل رنگ‌ها تا چه حد به رنگ آبی یا نارنجی است و بر حسب کلوین بیان می‌شود.

به عنوان مثال دمای نوری که از شمع ساطع می‌شود، چیزی در حدود ۱۸۵۰ کلوین است و دمای نور در روشنایی روز، چیزی در حدود ۵۹۰۰ کلوین است. اما در عکسی که با دوربین گوشی‌ها و تبلت‌ها یا حتی دوربین‌های DSLR می‌گیریم، ممکن است دمای رنگ سفید مربوط به روشنایی روز، بیش از ۵۹۰۰ کلوین باشد. در این صورت تمایل رنگ‌ها به دمای بالاتر است و گفته می‌شود که رنگ‌ها گرم‌تر از حالت واقعی است. حالت برعکس این است که دمای رنگ‌ها در عکسی که ثبت شده، پایین‌تر از دنیای واقعی باشد. در این صورت تمایل رنگ‌ها به آبی است و سردتر از واقعیت ثبت شده‌اند.

آشنایی با تعادل رنگ‌ها: چرا رنگ عکس‌هایی که با گوشی می‌گیریم، عجیب است و چه باید کرد؟

زمانی که با دوربین گوشی و تبلت عکس می‌گیریم و البته از تنظیمات دستی استفاده نمی‌کنیم، الگوریتم‌های هوشمند برای تصحیح کردن دمای رنگ وارد عمل می‌شوند. اگر عکس را زیر منبع نوری با گرمای رنگ بالا ثبت کنید، اپلیکیشن دوربین به صورت خودکار رنگ‌ها را کمی آبی‌تر می‌کند تا تعادل برقرار شود و برعکس. به این فرآیند White Balancing‌ یا Color Balancing گفته می‌شود.

آشنایی با تعادل رنگ‌ها: چرا رنگ عکس‌هایی که با گوشی می‌گیریم، عجیب است و چه باید کرد؟

توازن رنگ سفید یا بالانس سفید یا بالانس رنگ، موضوع مهمی در عکاسی است. فرقی نمی‌کند که از چه دوربین یا گوشی‌ای استفاده می‌کنید، اگر دوربین در برقراری تعادل رنگ‌ها موفق نبوده، باید این کار را به صورت نرم‌افزاری و به کمک اپلیکیشن‌های موبایل یا نرم‌افزارهای دستاپی نظیر فتوشاپ انجام دهید. البته گوشی‌هایی که دوربین قدرتمندی دارند و در بررسی‌های تخصصی، نمره‌ی بالایی دریافت کرده‌اند، این کار را نسبتاً عالی و به صورت خودکار انجام می‌دهند.

اگر بخواهید با تنظیمات دستی و به کمک چشم خودتان توازن رنگ سفید را برقرار کنید، کار مشکل و پیچیده می‌شود چرا که بدون داشتن نورپردازی استاندارد و متعادل استدیویی، مرجعی برای مقایسه کردن و بالانس کردن تعادل رنگ‌ها وجود ندارد. انجام این کار در نرم‌افزارهای حرفه‌ای ویرایش عکس هم ساده نیست و نیاز به تجربه و حوصله‌ی زیادی دارد.

آشنایی با تعادل رنگ‌ها: چرا رنگ عکس‌هایی که با گوشی می‌گیریم، عجیب است و چه باید کرد؟

نکته‌ی جالب این است که همیشه عکسی که توازن رنگ سفید آن بهینه است، بهترین عکس نیست. شاید متمایل شدن رنگ‌ها به رنگ‌های گرم یا سرد، جذابیت عکس را بیشتر کند!

به عنوان مثال زمانی که با دوربین گوشی از درختی یا گلی عکس می‌گیرید، سبزتر دیده شدن برگ‌ها و غلیظ‌تر شدن رنگ گل، شاید عکس را زیباتر کند. به همین علت است که سازندگان گوشی و تبلت، در طراحی الگوریتم‌ها گاهی تلاش می‌کنند که غلظت رنگ‌ها بیشتر شود و توازن رنگ سفید همیشه در حالت بهینه نباشد.

مثال دیگر عکاسی از آتش در طبیعت‌گردی است. اگر توازن رنگ سفید به صورت خودکار توسط دوربین گوشی برقرار شود، رنگ‌ها در عکسی که ثبت می‌کنید از آنچه در واقعیت می‌بینید کمی سردتر است و شاید به نظر برسد که عکس بی‌روح شده است. بد نیست کمی تعادل رنگ‌ها به سمت رنگ سرخ و زرد آتش متمایل شود تا زیبایی عکس بیشتر شود.

کنترل کردن توازن رنگ سفید در عکاسی با گوشی و تبلت

همان‌طور که شرح دادیم اینکه گوشی یا تبلت شما به صورت خودکار توازن رنگ سفید را برقرار کند، از نظر تئوری چیز خوبی است اما مطابق با سلیقه و برداشت ذهنی انسان نیست. متأسفانه در اپلیکیشن اصلی دوربین اغلب گوشی‌ها، عکس با تنظیمات خودکار ثبت می‌شود. در برخی از گوشی‌ها تنظیماتی دستی و از جمله توازن رنگ سفید نیز وجود دارد.

آشنایی با تعادل رنگ‌ها: چرا رنگ عکس‌هایی که با گوشی می‌گیریم، عجیب است و چه باید کرد؟

اگر در اپ اصلی دوربین، امکان کنترل کردن توازن رنگ سفید به صورت دستی وجود ندارد، می‌توانید اپلیکیشن‌های جانبی نصب کنید. به عنوان مثال اگر از آیفون استفاده می‌کنید، اپلیکیشن VSCO را توصیه می‌کنیم:

در محصولات اندرویدی هم یکی از بهترین اپ‌ها برای عکاسی حرفه‌ای، اپلیکیشن رایگان Open Camera است. این اپ کم‌حجم است ولیکن می‌توانید اغلب تنظیمات را به صورت دستی تنظیم کنید و به نوعی دوربین گوشی را به یک دوربین حرفه‌ای تبدیل می‌کند.

دقت کنید که در اپ دوربین برخی برندها، امکان تغییر دادن توازن رنگ سفید وجود دارد. به عنوان مثال در اپ دوربین سامسونگ، اگر حالت Pro Mode یا عکاسی حرفه‌ای را فعال کنید، می‌توانید توازن رنگ سفید را به صورت دستی تنظیم کنید. اما در هر صورت بهتر است اپ Open Camera را برای مواقع خاص نصب کرده باشید.

معمولاً در تنظیمات دستی انتخاب توازن رنگ سفید، چند پیش‌تنظیم نظیر هوای ابری، روشنایی روز، سایه روشن، لامپ تنگستن یا همان لامپ‌های رشته‌ای و زرد قدیمی و چند مورد دیگر وجود دارد. علاوه بر این ممکن است اسلایدری ساده برای انتخاب گرمای رنگ وجود داشته باشد.

تصحیح تعادل رنگ‌ها پس از عکاسی

بعد از عکس گرفتن هم می‌توانید عکس را ویرایش کنید و توازن رنگ سفید را به حالت متعادل نزدیک کنید یا برعکس، به حالتی که چشم شما می‌پسندد، تغییر دهید.

آشنایی با تعادل رنگ‌ها: چرا رنگ عکس‌هایی که با گوشی می‌گیریم، عجیب است و چه باید کرد؟

اگر معمولاً عکس‌هایی که گرفته‌اید را به صورت دقیق و حرفه‌ای ویرایش می‌کنید، دقت کنید که اگر گوشی یا تبلت شما، امکان ذخیره کردن عکس خام یا RAW را دارد، این حالت را فعال کنید. البته عکس‌های RAW حجم بیشتری دارند اما به هر حال برای عکاسی حرفه‌ای باید عکس‌هایی با بیشتری جزئیات ذخیره کرد و با حوصله عکس‌ها را ویرایش کرد.

عکس‌های JPG یا JPEG و همین‌طور فرمت HEIC در محصولات اپل، حاصل پردازش عکس خام و حذف کردن جزئیاتی از آن است و حجم به مراتب کمتری دارد. اگر بخواهید توازن رنگ سفید را پس از عکاسی تغییر دهید، بهتر است فرمت عکس، RAW یا خام باشد.

اگر اپلیکیشن Camera گوشی یا تبلت شما چنین قابلیتی ندارد و تنظیمات را با دقت چک کرده‌اید، می‌توانید سراغ اپ‌های جانبی بروید و یک اپ حرفه‌ای‌تر نصب کنید.

برای تغییر بالانس رنگ سفید پس از ثبت عکس می‌توانید از اپ‌هایی که برای ویرایش عکس‌های RAW طراحی شده‌اند، استفاده کنید. به عنوان مثال می‌توانید با Lightroom یا Photoshop که هر دو محصولی از کمپانی معروف Adobe است، این کار را انجام دهید. اپ‌های ساده‌تر و سبک‌تری هم برای این مهم وجود دارد.