آیا تاکنون با عبارت 20Hz-20KHz روی جعبه‌ی هدفون یا اسپیکر روبرو شده‌اید؟ یکی از مشخصات هدفون یا به طور کلی سیستم‌های پخش صدا، قابلیت پخش صداهایی با فرکانس بسیار کم یا زیاد است. به عنوان مثال ممکن است روی جعبه‌ی محصول یا در صفحه‌ی مشخصات، عبارت 20Hz-20KHz درج شود که به معنی قدرت پخش صداهایی با فرکانس ۲۰ هرتز الی ۲۰ هزار هرتز است.
در این مقاله به بررسی مفهوم هرتز در سیستم‌های پخش صدا مثل بلندگو، سینمای خانگی، هدفون و هدست و ایرفون یا اسپیکر می‌پردازیم. با ما باشید.
مفهوم هرتز یا Hz در سیستم‌های پخش صدا
در هر سیستم پخش صدا که معمولی و برای شنوایی توسط انسان طراحی شده باشد، محدوده‌ی فرکانس‌هایی که قابلیت ایجاد و پخش شدن دارد، از چند ده هرتز شروع می‌شود و به عددی در حدود ۲۰ کیلوهرتز می‌رسد. به عنوان مثال ممکن است یک سیستم صوتی مرغوب بتواند صداهایی با فرکانس ۱۶ هرتز الی ۲۶ کیلوهرتز را پخش کند.
توجه کنید که ۲۰ کیلوهرتز معادل ۲۰ هزار هرتز است و کیلو مفهومی جز ۱۰۰۰ واحد ندارد. حال آنکه ممکن است در مورد وزن و توان و ولتاژ از واحد کیلوگرم و کیلووات و کیلوولت استفاده شود.
اما منظور از ۱ هرتز چیست؟
هر هرتز به معنی ۱ نوسان در ثانیه است. Hertz نام دانشمندی است که مفهوم فرکانس را مطرح کرده و از این رو برای بیان تعداد نوسان در ثانیه، از هرتز استفاده می‌شود.
در مورد صدا، ۱ هرتز به معنی یک بار جلو و عقب رفتن دیافراگم بلندگو است و طبعاً ۲۰ کیلوهرتز به معنی ۲۰ هزار بار جلو و عقب رفتن دیافراگم است که البته چیزی نیست که حس لامسه‌ی انگشتان دست، آن را به راحتی تشخیص دهد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع بلندگو که صداهای بم یا زیر را پخش می‌کنند و به خصوص آشنایی با Woofer یا ساب، به مقاله‌ای دیگر از بخش دانش‌نامه‌ی سیاره‌ی آی‌تی توجه فرمایید:
ممکن است در یک سیستم پخش صدا، برخی بلندگوها فقط صداهای بم با فرکانس ۴ الی ۱۰۰ هرتز را پخش کنند اما در صفحه‌ی مشخصات کلی سیستم، پاسخ فرکانسی یا همان محدوده‌ی پخش صدا، ۴ هرتز الی ۲۶ کیلوهرتز عنوان شود.
پاسخ فرکانسی هدفون و تصمیم‌گیری در مورد خرید
اغلب وسایل پخش موسیقی و لوازم صوتی، عملاً صداهایی در محدوده‌ی ۸۰ هرتز الی ۱۵۰۰۰ هرتز را دریافت یا پخش می‌کنند. صداهایی با فرکانس کمتر یا بیشتر از این محدوده، از نظر قدرت، ضعیف‌تر پخش می‌شود و حتی در مورد برخی محصولات، برخلاف ادعای سازنده، قدرت پخش صدا عملاً در حد صفر دسی‌بل است!
اما آیا این ادعای کذب یک نقطه ضعف بزرگ و بسیار مهم است؟
توجه کنید که شنوایی انسان به گونه‌ای است که صداهایی در محدوده‌ی ۱ کیلوهرتز الی ۳ کیلوهرتز را بهتر از صداهایی بم‌تر یا زیرتر می‌شنود. به عبارت دیگر این صداها را حتی اگر قدرت کمی داشته باشند هم به خوبی می‌شنود اما در مورد صداهای بسیار نازک که فرکانس بیشتر از ۱۸ کیلوهرتز است، شنوایی انسان بسیار ضعیف عمل می‌کند و شاید اغلب افراد متوجه پخش شدن صدا نشوند! در مورد صداهای بم با فرکانس کمتر از ۱۶ هرتز هم همین‌طور است.
بنابراین می‌توان گفت که اگر هدفون یا اسپیکری، بتواند صداهایی با فرکانس بین ۴۰ تا ۱۵ کیلوهرتز را به خوبی پخش کند، اغلب کاربران را راضی می‌کند. لذا تفاوت خاصی بین هدفونی که پاسخ فرکانسی یا Frequency Response آن، 16-22000Hz است با هدستی که محدوده‌ی ۲۰ هرتز الی ۲۰ کیلوهرتز را پوشش می‌دهد، وجود ندارد اما معمولاً هدفون‌های مرغوب‌تر، پاسخ فرکانسی گسترده‌تری دارند.
بنابراین حین خرید محصول، علاوه بر توجه به پاسخ فرکانسی، بهتر است به نقد و بررسی‌های تخصصی و نظر مشتریانی که آن هدفون یا سیستم صوتی را خریداری کرده‌اند، توجه کنید. نمی‌توان صرفاً با توجه به اعتبار یک برند، اعداد روی بسته‌بندی محصول یا نقد و بررسی‌های یک شخص یا وب‌سایت خاص، تصمیم‌گیری کرد.
سیاره‌ی آی‌تی