مشکل ضعیف شدن شنوایی یا کم‌شنوایی، گاهی در اثر گوش دادن به موسیقی با صدای بلند یا حضور در محیط پرسروصدا در درازمدت ایجاد می‌شود. اگر هر روز گوش شما چند ساعت در معرض صدایی با بلندی بیش از ۸۵ دسی‌بل قرار بگیرد، پس از مدتی متوجه می‌شوید که صداها را مثل قبل نمی‌شنوید و شنوایی شما ضعیف‌تر شده است.
در این مقاله به آسیب‌های صدای بلند و مشکل کم‌شنوایی می‌پردازیم و راهکارهایی برای مقابله با این مشکل، طرح می‌کنیم.
آسیب دائمی شنوایی در اثر صدایی با بلندی بیش از ۸۵ دسی‌بل
گوش دادن به صدایی که قدرت آن بیش از ۸۵ دسی‌بل است، در درازمدت و به صورت مداوم، موجب آسیب دیدن شنوایی و در واقع کاهش قدرت شنوایی برای همیشه می‌شود. شاید این قدرت صدا به نظر بسیار بالا برسد و تصور کنید که معمولاً چنین صدایی را استماع نمی‌کنید اما در واقع بسیاری از صداهای محیط پیرامون، قدرت بالایی در این حد دارند. به عنوان مثال زمانی که با سرعت ۵۰ مایل بر ساعت یا معادل آن، ۸۰ کیلومتر بر ساعت رانندگی می‌کنید و شیشه‌ی خودرو را پایین داده‌اید، گوش شما در معرض موج صوتی با قدرت حدود ۸۹ دسی‌بل است!
البته شاید جای نگرانی وجود نداشته باشد چرا که معمولاً کسی که با این سرعت رانندگی می‌کند، شیشه را پایین نمی‌دهد یا لااقل هر روز این کار را نمی‌کند. به علاوه بیشتر پزشکان و متخصصی حوزه‌ی گوش و شنوایی، بر این باورند که حتی اگر روزانه ۸ ساعت به صدایی با بلندی ۸۵ دسی‌بل گوش بدهید، ممکن است آسیب دائمی متوجه سیستم شنوایی شما نشود.
درون گوش انسال رشته‌های ظریف مو به اسم sterocilia وجود دارد. این رشته‌های مو زمانی که صدا یا در واقع موج صوتی وارد گوش می‌شود، می‌لرزند و لرزش‌ها تبدیل به اطلاعات عصبی می‌شود که مغز آن را درک می‌کند. اگر برای مدت زمانی طولانی مثل روزانه بیش از ۸ ساعت، رشته‌های موی داخل گوش در معرض صدای بلند و تحت فشار باشند، تدریجاً کارکرد خود را از دست داده و مثل قبل نمی‌لرزند و این به معنی آسیب دیدن شنوایی انسان است. رشته‌های مو را مثل ساقه‌های علف در نظر بگیرید، زمانی که صدای بلندی می‌شنوید مثل این است که کسی روی ساقه‌ها پا گذاشته است. این وضعیت در زمان شب و استراحت، به حالت عادی برمی‌گردد و مثل این است که ساقه‌ها به موقعیت قبل برمی‌گردند و فردا آن روز می‌توانید صداها را به خوبی استماع کنید.
اما اگر هر روز چند ساعت به صدای بلند گوش بدهید، موضوع متفاوت است و با استراحت، مشکل حل نمی‌شود. در واقع آسیب دائمی در شنوایی به وجود می‌آید.
صدایی با بلندی ۸۵ دسی‌بل حتی شنوایی کسی که قبلاً دچار کاهش شنوایی شده را کمتر می‌کند! به عبارت دیگر تصور نکنید که اگر کم‌شنوا شده‌اید، نسبت به صدایی با بلندی ۸۵ دسی‌بل مصون هستید.
مفهوم دسی‌بل و مقایسه‌ی قدرت صدا
قدرت صدا یا به زبان دیگر، Sound Pressure Level بر حسب دسی‌بل بیان می‌شود. دسی‌بل و بل با محاسبه‌ی لگاریتم نسبت توان موج صوتی به توان پایه به دست می‌آید. دسی‌بل نیز با ضرب کردن عدد به دست آمده در ۱۰، محاسبه می‌شود.
با توجه به اینکه بل و دسی‌بل از محاسبه‌ی لگاریتم به دست می‌آیند، صدایی با قدرت ۸۰ دسی‌بل، دو برابر صدایی با قدرت ۴۰ دسی‌بل بلند نیست بلکه تفاوت به مراتب بیشتر است. در واقع هر ۱۰ دسی‌بل افزایش قدرت صدا، به معنی دو برابر شدن بلندی صدا است. لذا ۸۰ دسی‌بل معادل ۲ به توان ۴ برابر ۴۰ دسی‌بل، بلند است.
اگر ۸ ساعت شنیدن صدای ۸۵ دسی‌بلی در روز خطرناک باشد، ۴ ساعت شنیدن صدای با قدرت ۹۰ دسی‌بل آسیب دائمی ایجاد می‌کند و همین‌طور ۲ ساعت شنیدن صدایی با قدرت ۹۵ دسی‌بل به صورت روزانه، آسیب همیشگی در شنوایی شما به وجود می‌آورد.
اگر هر روز فقط یک و نیم دقیقه در معرض صدای شدیدی با قدرت ۱۱۰ دسی‌بل قرار بگیرید، گوش شما پس از مدتی شنوایی سابق را نخواهد داشت! یک کنسرت معمولی راک، گوش را در معرض صدایی با قدرت ۱۲۰ دسی‌بل قرار می‌دهد. لذا اگر مرتباً در چنین کنسرت‌هایی حضور پیدا کنید، گوش شما آسیب همیشگی خواهد دید.
نکته‌ی جالب این است که بیشتر ایرفون‌ها و حتی هدست‌ها، قدرت صدای حداکثر ۱۱۵ دسی‌بل دارند. لذا باید مراقب باشید که هر روز با آخرین بلندی صدا از ایرفون و هدست استفاده نکنید.
در محیط کار پرصدا از صداگیر یا درپوش گوش استفاده کنید
در برخی محیط‌های کاری مثل محیط ساخت و ساز ساختمان، معمولاً سروصدا بسیار زیاد و البته قوی است. اگر در چنین محیطی کار می‌کنید، بهتر است از صداگیر یا درپوش گوش استفاده کنید. برخی صداگیرهای ارزان، مانع بسیار خوبی در برابر صداهای قوی هستند و در عین حال ارگونومی خوبی دارند و گوش را اذیت نمی‌کنند. در مورد درپوش‌های کوچکی که داخل گوش قرار می‌گیرد هم همین‌طور است.
برخی درپوش‌ها ممکن است با حرکت سر کم‌کم از گوش خارج شوند و با افتادن در محیط، کثیف شوند. توجه کنید که استفاده از درپوش کثیف صحیح نیست و بهتر است از چنین درپوش‌هایی استفاده نکنید.
اگر از درپوش گوش استفاده می‌کنید و همکاران ناآگاه شما را به خاطر این کار مسخره می‌کنند، بهتر است به آنها در مورد خطر کاهش شنوایی هشدار بدهید یا تمسخرها را نادیده بگیرید.
برخی ایرفون‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تا حد زیادی جلوی ورود صداهای خارجی را می‌گیرند. به جای درپوش می‌توانید از این نوع ایرفون‌ها استفاده کنید اما توجه کنید که سعی نکنید صدا را بسیار بلند کنید تا صدای بیرون شنیده نشود چرا که در این صورت ایرفون است که مشکل کم‌شنوایی را دامن می‌زند.
برای اندازه‌گیری صدا در محیط زندگی یا محیط کار، می‌توانید از اپلیکیشن‌های ساده‌ای استفاده کنید، مثل نمونه‌های زیر:
در عین حال ابزارهای سنجش بلندی صدا یا دسی‌بل متر نیز در بازار موجود است که با دقت بالاتری بلندی صدا را اندازه می‌گیرند.
در کنسرت‌ها، ورزشگاه‌ها و غیره، از درپوش داخل گوش استفاده کنید
همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم، اجرای زنده یک موسیقی راک معمولاً با ایجاد صدای بسیار بلند همراه است. اگر مرتباً در چنین محیطی حاضر می‌شوید، بهتر است از درپوش داخل گوش استفاده کنید. البته می‌توانید درپوشی که صدا را کمتر دفع می‌کند، استفاده کنید تا کیفیت صدا کاهش شدید پیدا نکند ولیکن در صورت استفاده از صداگیر و درپوش، کیفیت صدای اصلی حفظ نمی‌شود. طبعاً می‌توانید صداها را ضبط کنید و بعداً گوش بدهید!
علاوه بر کنسرت‌ها، معمولاً صدای تماشاگران مسابقه‌ی فوتبال یا دیگر ورزش‌های پرطرفدار هم بسیار زیاد است و بهتر است برای حفاظت از شنوایی خویش اقدامی کنید.
اگر طرفدار موسیقی هستید، توجه داشته باشید که بسیاری از اسپیکرها و هدفون‌ها هم ممکن است صدایی با بلندی بالاتر از حد مجاز که ۸۵ دسی‌بل است، داشته باشند. از این وسایل با صدای کمتر استفاده کنید یا فاصله را بیشتر کنید تا بلندی صدا کاهش قابل‌توجهی پیدا کند.
برای دقیق شنیدن صداها لزوماً نباید صدا را بلند کرد بلکه می‌توان از اکولایزر استفاده کرد و فرکانس‌هایی که مدنظر است را با صدای بیشتری شنید.
howtogeekسیاره‌ی آی‌تی