برای اتصال کارت گرافیک، دستگاه‌های پخش ویدیو و کنسول‌های بازی پلی‌استیشن و ایکس‌باکس به تلویزیون یا مانیتور، راه‌های مختلفی وجود دارد. کابل HDMI و دیسپلی‌پورت و همین‌طور DVI و VGA از نظر پهنای باندی که پشتیبانی میکنند و رزولوشنی که پشتیبانی می‌شود، محدودیت‌هایی دارند که باید نسبت به آن آگاهی داشته باشیم. به عنوان مثال برای ویدیوهای 4K کابل‌های HDMI و دیسپلی‌پورت مناسب است اما برای اتصال لپ‌تاپ‌های قدیمی به مانیتور و تلویزیون، می‌توان از VGA قدیمی و ارزان نیز استفاده کرد.
در ادامه به مقایسه‌ی چهار پورت و کابلی که این روزها در اتصال وسایل به مانیتور و تلویزیون، مرسوم است، می‌پردازیم و رزولوشن و پهنای باند و همین‌طور ظاهر هر یک را موردبررسی قرار می‌دهیم.
انواع پورت VGA و رزولوشن پشتیبانی‌شده
پورت VGA سیگنال آنالوگ را منتقل می‌کند و به دو صورت معمولی و مینی وجود دارد. با پورت VGA می‌توان تصویری با رزولوشن حداکثر ۲۰۴۸ در ۱۵۳۶ پیکسل و ریفرش‌ریت (تعداد فریم در یک ثانیه) ۸۵ هرتز را منتقل کرد.
متأسفانه استاندارد خاصی برای کابل‌های VGA وجود ندارد و با توجه به اینکه اتصال از نوع آنالوگ است، همه‌ی کابل‌ها کم و بیش تصویر را منتقل میکنند.
پورت DVI، انواع آن و رزولوشن‌های پشتیبانی‌شده
DVI از نظر ظاهر و ابعاد، به سه شکل معمولی، Mini-DVI و Micro-DVI وجود دارد. پورت مینی به صورت زیر است:
و پورت Micro-DVI نیز پورت سمت راست در تصویر زیر است که از نظر ابعادی، شبیه به USB A است:
پورت DVI یا Digital Visual Interface، سه گونه‌ی مختلف دارد:
DVI-I که کانکتوری برای انتقال محتوا به صورت دیجیتال و آنالوگ است. نوع دو لینک این پورت ۶ پین بیشتر در وسط دارد.
DVI-D که پورت صرفاً دیجیتال است. این پورت نیز در حالت دولینکه، ۶ پین بیشتر دارد.
DVI-A که پورت صرفاً آنالوگ است.
معمولاً در محصولات امروزی از DVI-I استفاده می‌شود و به همین علت است که مانیتورهای قدیمی دارای پورت آنالوگ VGA و مانیتورهای امروزی دارای پورت‌های دیجیتال مثل HDMI و DVI، هر دو با این پورت سازگاری دارند. به نمای ظاهری این چهار نوع پورت توجه کنید:
توجه کنید کهمنظور از حالت Single Link و Dual Link یا تک‌لینک و دو لینک این نیست که می‌توان دو نمایشگر را متصل کرد، تفاوت در پهنای باند و رزولوشن پشتیبانی‌شده است.
گاهی به پورت DVI دولینکه، DVI-DL نیز گفته می‌شود که در حقیقت یک گونه‌ی جدید نیست و صرفاً این اصطلاح مرسوم شده است. مشخصات رزولوشن و ریفرش‌ریت پشتیبانی‌شده توسط این 5 نوع پورت DVI به صورت زیر است:
DVI تک‌لینک با پشتیبانی از رزولوشن حداکثر ۱۹۲۰ در ۱۲۰۰ پیکسل و ریفرش‌ریت ۶۰ هرتز.
DVI دولینکه با پشتیبانی از رزولوشن حداکثر ۲۵۶۰ در ۱۶۰۰ پیکسل و ریفرش‌ریت ۶۰ هرتز. رزولوشن بالاتری مثل ۳۸۴۰ در ۲۴۰۰ با ریفرش‌ریت ۴۱ هرتز نیز پشتیبانی می‌شود.
DVI-A که معمولاً برای اتصال محصولات دارای پورت VGA استفاده می‌شود و محدودیت رزولوشن مشابه VGA است.
انواع پورت HDMI و رزولوشن پشتیبانی‌شده
پورت HDMI متداول‌ترین و شاید بهترین پورت برای انتقال تصویر است و انواع مختلفی دارد. mini-HDMI یا نوع C و micro-HDMI یا نوع D و همین‌طور HDMI نوع A که حالت متداول و استاندارد آن است و انواع B و E که ظاهر خاص‌تری دارند. نوع B دولینکه است و پهنای باند آن بیشتری است چرا که پین‌های بیشتری دارد. در محصولات امروزی سه نوع A و C و D به کار می‌روند. نوع B در گذشته معرفی شده ولیکن با افزایش پهنای باند HDMI، از نسخه‌ی 1.3 به بعد، به کلی کنار گذاشته شده است و کاربردی ندارد.
با HDMI می‌توان سیگنال دیجیتال صدا و تصویر و همین‌طور اطلاعات مفید دیگر را منتقل کرد و به عنوان مثال تنظیمات مانیتور را با ارسال و دریافت سیگنال، مدیریت کرد. روشنایی، کنتراست، صدای اسپیکر داخلی مانیتور و مواردی از این قبیل به کمک نرم‌افزارها و از طریق HDMI قابل‌تغییر است.
رزولوشن و پهنای باند نسخه‌های مختلف استاندارد HDMI را در جدول زیر بررسی کنید و توجه کنید که پهنای باند با واحد گیگابیت بر ثانیه ذکر شده است:
| مشخصات ویدیو | نسخه‌ی HDMI | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رزولوشن | ریفرش‌ریت |
پهنای باند موردنیاز (گیگابیت بر ثانیه) |
1.0–1.1 | 1.2–1.2a | 1.3–1.4b | 2.0–2.0b | 2.1 |
| 3.96 | 3.96 | 8.16 | 14.4 | 42.6 | |||
| 1280 × 720 | 30 | 0.7 | بله | بله | بله | بله | بله |
| 60 | 1.45 | بله | بله | بله | بله | بله | |
| 120 | 2.99 | خیر | بله | بله | بله | بله | |
| 1920 × 1080 | 30 | 1.58 | بله | بله | بله | بله | بله |
| 60 | 3.20 | بله | بله | بله | بله | بله | |
| 120 | 6.59 | خیر | خیر | بله | بله | بله | |
| 144 | 8.00 | خیر | خیر | بله | بله | بله | |
| 240 | 14.00 | خیر | خیر | خیر | بله | بله | |
| 2560 × 1440 | 30 | 2.78 | خیر | بله | بله | بله | بله |
| 60 | 5.63 | خیر | خیر | بله | بله | بله | |
| 75 | 7.09 | خیر | خیر | بله | بله | بله | |
| 120 | 11.59 | خیر | خیر | خیر | بله | بله | |
| 144 | 14.08 | خیر | خیر | خیر | بله | بله | |
| 240 | 24.62 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
| 3840 × 2160 | 30 | 6.18 | خیر | خیر | بله | بله | بله |
| 60 | 12.54 | خیر | خیر | خیر | بله | بله | |
| 75 | 15.79 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
| 120 | 25.82 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
| 144 | 31.35 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
| 240 | 54.84 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
| 5120 × 2880 | 30 | 10.94 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله |
| 60 | 22.18 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
| 120 | 45.66 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
| 7680 × 4320 | 30 | 24.48 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله |
| 60 | 49.65 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
| 120 | 102.2 | خیر | خیر | خیر | خیر | بله | |
جدول فوق برای حالتی است که عمق رنگ معمولی یا ۸ بیت باشد و به این ترتیب برای یک پیکسل با نمونه‌برداری YUV 4:4:4 که در حقیقت فشرده‌سازی صورت نگرفته، ۲۴ بیت داده لازم است. طبعاً اگر از YUV 420 استفاده شود، تعداد بیت‌های لازم کمتر می‌شود و رزولوشن پشتیبانی‌شده، بالاتر خواهد بود.
عکس حالت فوق هم صادق است، اگر از HDR10 یا عمق رنگ 10 بیت استفاده شود، رزولوشن پشتیبانی‌شده کاهش پیدا می‌کند چرا که پهنای باند موردنیاز، ۱۰/۸ برابر شده و ۲۵ درصد بیشتر است.
انواع دیسپلی‌پورت و رزولوشن و پهنای باند پشتیبانی‌شده
دیسپلی‌پورت نیز یکی از پورت‌های بسیار سریع برای انتقال سیگنال دیجیتال ویدیو است و حتی به کمک آن می‌توان سیگنال صدا یا دیتای USB را نیز منتقل کرد. دیسپلی‌پورت به گونه‌ای استانداردسازی شده که با HDMI و DVI سازگاری داشته باشد اما برای این سازگاری، به آداپتور یا همان تبدیل نیاز است.
دیسپلی‌پورت نیز به صورت Mini DisplayPort و Micro DisplayPort طراحی شده و انواع توکار یا eDP و iDP یا دیسپلی‌پورت داخلی و SlimPort و DockPort نیز دارد. پورت تاندربولت نیز بسته به کنترلری که استفاده شده، از دیسپلی‌پورت و USB C پشتیبانی می‌کند و ظاهر آن معمولاً مثل USB C است.
دیسپلی‌پورت از نظر رزولوشن و نرخ نوسازی که پشتیبانی می‌کند، بسته به نسخه‌ی آن متفاوت است. جدول زیر
| مشخصات ویدیو | نسخه‌ی DisplayPort و پهنای باند آن | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رزولوشن | پیکسل‌ها | نرخ نوسازی |
پهنای باند موردنیاز (گیگابیت بر ثانیه) |
1.0–1.1a | 1.2–1.2a | 1.3 | 1.4 |
| 8.64 | 17.28 | 25.92 | 25.92 | ||||
| 1080p | 1920 × 1080 | 30 | 1.58 گیگابیت بر ثانیه | بله | بله | بله | بله |
| 60 | 3.20 گیگابیت بر ثانیه | بله | بله | بله | بله | ||
| 120 | 6.59 گیگابیت بر ثانیه | بله | بله | بله | بله | ||
| 144 | 8.00 گیگابیت بر ثانیه | بله | بله | بله | بله | ||
| 240 | 14.00 گیگابیت بر ثانیه | خیر | بله | بله | بله | ||
| 1440p | 2560 × 1440 | 30 | 2.78 گیگابیت بر ثانیه | بله | بله | بله | بله |
| 60 | 5.63 گیگابیت بر ثانیه | بله | بله | بله | بله | ||
| 75 | 7.09 گیگابیت بر ثانیه | بله | بله | بله | بله | ||
| 120 | 11.59 گیگابیت بر ثانیه | خیر | بله | بله | بله | ||
| 144 | 14.08 گیگابیت بر ثانیه | خیر | بله | بله | بله | ||
| 165 | 16.30 گیگابیت بر ثانیه | خیر | بله | بله | بله | ||
| 240 | 24.62 گیگابیت بر ثانیه | خیر | خیر | بله | بله | ||
| 4K | 3840 در 2160 | 30 | 6.18 گیگابیت بر ثانیه | بله | بله | بله | بله |
| 60 | 12.54 گیگابیت بر ثانیه | خیر | بله | بله | بله | ||
| 75 | 15.79 گیگابیت بر ثانیه | خیر | بله | بله | بله | ||
| 120 | 25.82 گیگابیت بر ثانیه | خیر | خیر | بله | بله | ||
| 144 | 31.35 گیگابیت بر ثانیه | خیر | خیر | خیر | با فشرده‌سازی | ||
| 240 | 54.84 گیگابیت بر ثانیه | خیر | خیر | خیر | با فشرده‌سازی | ||
| 5K | 5120 × 2880 | 30 | 10.94 گیگابیت بر ثانیه | خیر | بله | بله | بله |
| 60 | 22.18 گیگابیت بر ثانیه | خیر | خیر | بله | بله | ||
| 120 | 45.66 گیگابیت بر ثانیه | خیر | خیر | خیر | با فشرده‌سازی | ||
| 8K | 7680 × 4320 | 30 | 24.48 گیگابیت بر ثانیه | خیر | خیر | بله | بله |
| 60 | 49.65 گیگابیت بر ثانیه | خیر | خیر | خیر | با فشرده‌سازی | ||
| 1.0–1.1a | 1.2–1.2a | 1.3 | 1.4 | ||||
| نسخه‌ی دیسپلی‌پورت | |||||||