اگر اینجا و در حال خواندن این مقاله هستید، حتما تا حدی با تکنولوژی آشنایی دارید و از پیشرفت‌های فناوری در دنیای ذخیره‌سازی سر در می‌آورید. امروزه خیلی از دستگاه‌های مدرن، از فضای ذخیره‌سازی سنتی فاصله گرفته‌اند و به سمت حافظه‌های ذخیره‌سازی NVMe و SSD رفته‌اند. این حافظه‌های جدید، مزایای زیادی دارند اما در برخی از جنبه‌ها با هم متفاوتند. به همین خاطر این راهنمای خرید ssd و nvme را تهیه کردیم تا به شما کمک کنیم که در مورد تفاوت‌های آن‌ها بیشتر بدانید و انتخاب درستی داشته باشید.
هارد ssd چیست؟
با پیشرفت تکنولوژی، درایوهای هارد دیسک سنتی (HDD) محدودیت‌هایی را در عملکرد ایجاد کردند. در همین زمان بود که مبتکران و مهندسان تکنولوژی دست به کار شدند و از راه حل‌های جدید و پیشرفته‌تری برای ذخیره‌سازی رونمایی کردند. یکی از این راه حل‌ها، درایو حالت جامد (SSD) است. SSD اگر چه شبیه به مدل پیشین خود بود اما از آن بسیار قدرتمندتر بود.
درایوهای SSD از فلش مموری برای ذخیره داده‌ها استفاده میکنند. در ساخت SSDها از فلش مموری استاندارد NAND استفاده شده است. NAND نوعی فناوری ذخیره سازی غیر فرار است که برای نگهداری داده‌ها به برق یا منبع تغذیه نیازی ندارد. با این حال، از آنجایی که هدف از طراحی SSDها این بود که جایگزین HDD شوند، از همان سخت افزار رابط SATA و SAS برای انتقال داده‌ها استفاده میکنند. این که یک درایو حالت جامد قدرتمند با رابط قدیمی‌تر همراه باشد، باعث می‌شود قابلیت‌های آن تا حدی محدود شوند. اما SSDها همچنان عملکرد بهتری نسبت به HDD دارند.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که SSDها برخلاف HDDها فاقد قطعات متحرک مانند دیسک‌های چرخان هستند. در عوض، SSD اطلاعات را روی یک تراشه حافظه نیمه رسانا بدون قطعات متحرک ذخیره می‌کند. به علت نداشتن قطعات متحرک، SSDها عملکرد بی صدایی دارند که این موضوع برای کاربران بسیار خوشایند است. اگر قصد خرید ssd ارزان قیمت را دارید، به فروشگاه اینترنتی بروز کالا مراجعه کنید.
هارد NVMe چیست؟
کلمه NVMe مخفف Non-Volatile Memory Express، به معنای حافظه پرسرعت غیر فرار است. در حقیقت NVMe نسخه به روز شده درایو حالت جامد است. به زبان ساده NVMe یک نوع SSD در نظر گرفته می‌شود. این هارد کمک می‌کند که کاربران سرعت بسیار بالا و تاخیر کمی را تجربه کنند. علت این سرعت این است که این هارد مسیر SATA را رد می‌کند و به طور مستقیم به گذرگاه CPU روی مادربرد کامپیوتر وصل می‌شود. سامسونگ این فناوری ذخیره‌سازی را معرفی کرد تا به رایانه‌ها کمک کند عملکرد بهتری نسبت به رایانه‌های دارای SSD داشته باشند.
این هارد قابلیت اتصال به رابط PCIe را دارد. همین موضوع سبب می‌شود که انتقال داده بالاتر و نرخ تاخیر کمتری را فراهم کند. سرعت آن نیز بسیار بیشتر از رابط‌های دیگری مثل رابط SATA باشد. از آنجایی که این یک نوع ذخیره سازی غیر فرار است، در صورت قطع برق، داده‌ها را از دست نخواهید داد. همچنین توجه به این نکته ضروری است که سرعت خواندن و نوشتن NVMe به طور متوسط 4000 مگابایت است که این 20 برابر سریع‌تر از یک SSD استاندارد است.
مقایسه SSD و NVMe
در حالی که SSD و NVMe هر دو نسبت به درایوهای هارد دیسک سنتی (HDD) ارتقاء پیدا کرده‌اند، اما از نظر عملکرد متفاوت هستند. پس بیایید با هم بررسی کنیم که هر کدام در چه زمینه‌ای بر دیگری برتری دارد.
هزینه
هنگامی که قرار است بین NVMe و SSD یکی را انتخاب کنید، هزینه یک عامل مهم است که باید در نظر بگیرید. معمولا تفاوت قیمتی ناچیزی بین مدل‌های میان رده SSD و NVMe وجود دارد. برای مثال برای خرید مدل‌های میان رده NVMe باید حدود 20 دلار بیشتر نسبت به SSD هزینه کنید.
اما برخی از انواع NVMe پیشرفته‌تر هستند و در محیط‌های سازمانی استفاده می‌شوند. در این شرایط قیمت NVMe بسیار بالا خواهد بود، زیرا این نوع NVMeها قدرتمندتر و قابل اعتمادتر هستند. این ابزارهای قدرتمند بهترین انتخاب برای استفاده‌های سنگین هستند و بهتر است در شرکت‌های بزرگ مورد استفاده قرار بگیرند. البته خرید آن‌ها برای استفاده شخصی ممکن است هدر دادن پول باشد.
توصیه ما این است که اگر به دنبال عملکرد سریع‌تر برای استفاده شخصی هستید، بهتر است NVMeهای میان رده را انتخاب کنید و سراغ مدل‌های رده بالای آن‌ها نروید. اگر هم بودجه محدودی دارید، SSDها همچنان پرکاربرد و پرسرعت هستند و می‌توانند به خوبی نیازهای شخصی‌تان را برطرف کنند.
سرعت ورودی/ خروجی
قابل توجه‌ترین وجه تمایز NVMe و SSD، سرعت آن‌ها است. اساسا درایوهای NVMe بسیار سریع‌تر از تمام اشکال SSD معمولی هستند. بنابراین، NVMeها گزینه قوی‌تر و جدیدتری در نظر گرفته می‌شوند. سرعت خواندن و نوشتن هاردهای NVMe به طور متوسط 4000 مگابایت بر ثانیه است. اما این تمام ماجرا نیست و این سرعت برای درایوهای پیشرفته NVMe سازمانی خیلی بالاتر است. تا جایی که سرعت خواندن و نوشتن آن‌ها به طور متوسط به 4 تا 7 گیگابایت بر ثانیه هم می‌رسد.
از طرف دیگر، سرعت خواندن و نوشتن ثبت شده برای درایوهای SSD معمولی حدود 400 مگابایت بر ثانیه است. این تقریبا ده برابر کندتر از درایو استاندارد NVMe است! به همین خاطر در جایی که سرعت عامل مهمی است و اهمیت زیادی دارد، بهتر است سراغ NVMe بروید. اما اگر قصدتان استفاده سبک از سیستم است و کار چندان زیادی با آن ندارید، یک SSD همچنان می‌تواند کار شما را راه بیندازد.
مصرف انرژی
برخلاف درایوهای هارد دیسک سنتی که دارای قطعات چرخان هستند، درایوهای حالت جامد (هم درایوهای استاندارد SSD و هم درایوهای NVMe) فاقد این قطعات هستند. در عوض، درایوهای ذخیره سازی SSD و NVMe از تراشه‌های نیمه رسانا برای ذخیره و دسترسی به داده‌ها استفاده میکنند. همین موضوع باعث می‌شود انرژی مصرف شده در این فرآیند کاهش پیدا کند. اما SSD و NVMe با وجود مهندسی نسبتا مشابه، از نظر مصرف انرژی با هم تفاوت‌هایی دارند.
برای مثال میانگین توان مصرفی حافظه ذخیره سازی NVMe در حالت استندبای یا خواب خودکار (standby) حدود 0.0032W و در حین استفاده حدود 0.08W است. از طرف دیگر SSDهای معمولی در زمان استفاده، 0.279W انرژی مصرف میکنند و در حالت بیکار، 0.195W انرژی استفاده میکنند.
همانطور که متوجه شدید، NVMe انرژی بسیار کمتری مصرف می‌کند و این کاهش مصرف انرژی، NVMe را به گزینه ذخیره سازی کارآمدتری نسبت به SSD تبدیل می‌کند. علاوه بر این، مصرف انرژی کم باعث تولید گرمای کمتری می‌شود که باعث افزایش طول عمر قطعات فضای ذخیره‌سازی و سایر قطعات داخلی می‌شود.
امنیت پیشرفته و رمزگذاری داخلی
یکی از نگران کننده‌ترین اشکالاتی که درایوهای SSD معمولی دارند عدم رمزگذاری است. وجود رمزگذاری خصوصا برای کاربران سازمانی که در شرکت‌های بزرگ مشغول به کار هستند ضروری است زیرا داده‌های آن‌ها حساس هستند و باید امن بمانند. البته کاربرانی که از کامپیوتر، استفاده شخصی میکنند نیز به این عامل اهمیت می‌دهند زیرا ایمن سازی داده‌ها برای آن ها نیز مهم است.
از طرف دیگر، درایوهای NVMe به امنیت داده‌های کاربران اهمیت زیادی می‌دهند. این درایوها از رمزگذاری 256 بیتی XTS-AES استفاده میکنند تا به کاربران سیستم رمزگذاری قوی‌ای را ارائه دهند. علاوه بر این، آن‌ها به راحتی با راه حل‌های مدیریت امنیتی TCG Opal 2.0 ادغام می‌شوند. این راه حل امنیتی می‌تواند قبل از این که داده‌ها ذخیره‌سازی و دسته بندی شوند، آن‌ها را رمزگذاری کند و این گونه از دزدیده شدن آن‌ها جلوگیری کند. این روش‌های امنیتی توسط ارائه دهندگان رمزگذاری داده معتبر مانند شرکت‌های McAfee و Symantec ارائه می‌شوند.
بنابراین، درایوهای NVMe داده‌های شما را به صورت کاراکترهای تصادفی رمزگذاری میکنند که این کاراکترها فقط برای طرفین دارای مجوز، قابل دسترسی هستند. از این رو، با انتخاب درایوهای NVMe می‌توانید اطمینان داشته باشید که داده‌هایتان در امنیت کامل هستند.
فضای مورد نیاز
یک SSD متوسط 2.5 اینچی دارای ابعاد 100.1mm×69.85mm×7mm است، در حالی که درایو NVMe دارای ابعاد 80mm×22mm×3.5mm است. بنابراین، درایوهای NVMe به طور قابل توجهی کوچک‌تر و سبک‌تر از SSDها هستند.
امروزه بیشتر مادربردهای به روز شده در بازار بیش از یک پورت M.2 را برای اتصال دستگاه‌های ذخیره سازی ارائه می‌دهند. این یعنی می‌توانید چند فضای ذخیره‌سازی را روی آن‌ها نصب کنید. از آنجایی که NVMeها سبک‌تر هستند اگر دو تا چند NVMe را روی مادربرد نصب کنید، سخت افزار سنگین نمی‌شود. این یکی از مزایای قابل توجه درایوهای NVMe نسبت به SSD است. به این ترتیب، می‌توانید از چندین درایو NVMe در یک دستگاه استفاده کنید و از سرعت و فضای ذخیره سازی بالای آن‌ها لذت ببرید. از طرف دیگر، با در نظر گرفتن ابعاد SSDها، برای قرار دادن تعدادی از آن‌ها، به یک کیس بزرگ نیاز دارید که این موضوع قابلیت حمل را محدود می‌کند.
سازگاری
هاردهای NVMe اغلب از فرم فاکتور یا طراحی M.2 استفاده میکنند که یک طراحی فشرده و همه کاره است و باعث صرفه جویی در فضا در سیستم‌های مدرن می‌شود. از طرف دیگر هاردهای SSD می‌توانند در اشکال مختلفی تولید شوند که M.2 یکی از آن‌هاست. این یعنی SSDها به یک طراحی خاص محدود نمی‌شوند.
این موضوع باعث شده که SSDها گزینه سازگارتری در نظر گرفته شوند. به این خاطر که NVMe فقط با پورت M.2 سازگار است و امکان استفاده از آن برای پورت‌های SATA وجود ندارد ولی SSDها سازگاری بهتری با پورت‌های مختلف دارند.
تفاوت SSD و NVMe از نظر کاربرد
درایوهای SSD برای کاربردهای شخصی و استفاده در دفاتر کاری و مشاغلی مناسب هستند که در آن‌ها لزوما به بالاترین سرعت نیازی نیست. از طرف دیگر درایوهای NVMe برای مشاغل و حرفه‌هایی مناسب هستند که به سرعت بالا، تاخیر کم و زمان کمتر برای دسترسی به داده نیاز دارند. برای مثال اصلی‌ترین زمینه‌هایی که در آن‌ها به NVMe نیاز است شامل این مواردند:
ویرایش حرفه‌ای: ادیتورهای حرفه‌ای که در حوزه فیلم‌سازی یا زمینه‌های مشابه فعالیت میکنند برای پردازش و انتقال سریع داده‌هایی با حجم بالا، به بهترین فضای ذخیره سازی نیاز دارند. در این موقعیت NVMe می‌تواند نیازهای این کاربران را برآورده کند.
کاربردهای پردازشی و علمی: در مشاغلی مثل حسابداری یا مشاغلی که به اجرای سریع محاسبات علمی نیاز است، حافظه NVMe می‌تواند بهترین عملکرد را داشته باشد.
سرورهای تجاری: یکی از مهم‌ترین کاربردهای NVMe در سرورهایی است که میزبان وبسایت‌های شلوغ، پربازدید و با ترافیک بالا هستند. در این شرایط این نوع فضای ذخیره سازی، هم به کاربران کمک می‌کند که وبسایت را سریع‌تر باز کنند و هم به وبسایت این امکان را می‌دهد که رتبه بندی بهتری در گوگل کسب کند.
گیمینگ حرفه‌ای: گیمرهای حرفه‌ای افرادی هستند که از طریق گیمینگ تولید محتوا یا کسب درآمد میکنند. مسلما این افراد نمی‌خواهند که مدت زیادی برای اجرای بازی منتظر بمانند و بعد از آن با لگ‌های متعدد دست و پنجه نرم کنند. این افراد با خرید NVMe می‌توانند سنگین‌ترین بازی‌ها را هم بدون مشکل اجرا کنند.
سوالات متداول
آیا باید SSD را با NVMe جایگزین کنید؟
درایوهای NVMe سرعت انتقال فایل، زمان بوت شدن و عملکرد بارگذاری برنامه را بهبود می‌بخشند و مصرف انرژی کمتری دارند. اما درایوهای SSD نیز سرعت خوبی دارند و لزوما نیازی نیست که آن‌ها را با یک درایو NVMe جایگزین کنید.
آیا می‌توانید از NVMe و SSD با هم استفاده کنید؟
بله، اکثر رایانه‌های مدرن، اسلات یا پورت‌های لازم را دارند که به طور همزمان از درایو NVMe و SSD پشتیبانی کنند. این دو حافظه ذخیره سازی می‌توانند مکمل یکدیگر باشند.
آیا هم به NVMe و هم SSD نیاز دارید؟
این به حجم کاری و نیازهای ذخیره سازی شما بستگی دارد. برای استفاده سبک مانند مرور وب، ایمیل و کارهای سبک، یکی از این درایوها کافی است. اما اگر با فایل‌های حجیم کار می‌کنید، برنامه‌های سنگین را اجرا می‌کنید یا به ظرفیت ذخیره‌سازی زیادی نیاز دارید، از درایو NVMe به عنوان درایو اصلی و از SSD به عنوان فضای ذخیره‌سازی جانبی استفاده کنید. این کار می‌تواند به بهبود عملکرد کمک کند و ظرفیت مطلوبی را ارائه دهد.
آیا در لپ‌تاپ‌ها هم از NVMe استفاده می‌شود؟
بله هم NVMe و هم SSD را می‌توان در لپ‌تاپ استفاده کرد. امروزه کاربران جذب لپ‌تاپ‌های باریک و سبک‌تر شده‌اند و از آنجایی که درایوهای NVMe فضای کمتری را اشغال میکنند، تولیدکنندگان مدرن به استفاده از آن‌ها روی آورده‌اند. البته لپ‌تاپ‌های دارای SSD نیز همچنان جزو گزینه‌های پرطرفدار و قدرتمند هستند.
سخن پایانی
در این مقاله ابتدا گفتیم که هارد ssd چیست و در ادامه گفتیم هارد اگر چه NVMe یک نوع SSD است اما عملکرد و سرعت پیشرفته‌تری دارد و امنیت داده‌هایتان را تضمین می‌کند. این که کدام یک برای شما مناسب‌تر است به بودجه و هدف‌تان از استفاده بستگی دارد. به طور کلی برای استفاده خانگی، درایوهای SSD گزینه مقرون‌به‌صرفه و بهتری هستند و برای استفاده‌های سنگین‌تر بهتر است سراغ درایوهای NVMe بروید.
سیاره‌ی آی‌تی