پردازنده یا CPU بخش بسیار مهمی از کامپیوتر و لپ‌تاپ است به طوری که اگر CPU ضعیف باشد، سرعت سیستم در اجرا کردن برنامه‌ها و بازی‌ها و انجام پردازش‌های سنگین، کم خواهد بود. بعضی از پردازنده‌های اینتل پسوند K دارند و برخی دیگر پسوند F و همین‌طور KF و این سوال مطرح می‌شود که پسوند K در CPU به چه معنی است؟
البته در لپ‌تاپ‌هایی که پردازنده اینتل دارند نیز احتمالاً برایتان سوال شده که فرق پسوند h در cpu با پسوند u در cpu چیست و چقدر است؟ در ادامه به این سوالات پاسخ می‌دهیم و اختلاف قیمت مدل‌هایی با پسوندهای مختلف را بررسی می‌کنیم که در خرید یک کامپیوتر یا لپ‌تاپ بهینه موضوع مهمی است.
فرق پسوند K در CPU با مدل بدون K چیست؟
اینتل برای مشخص کردن تفاوت پردازنده‌های مختلف از پسوندها استفاده می‌کند و هر پسوندی معنای خاصی دارد. پسوند K به معنی آنلاک و قفل نبودن ضریب کلاک پایه است و در واقع اورکلاک کردن پردازنده با تغییر دادن ضریب کلاک، امکان‌پذیر و ساده است. در حالی که اگر پسوند K در پردازنده وجود نداشته باشد، ضریب کلاک پایه قفل است. البته بدون تغییر ضریب کلاک پایه نیز می‌توان در حد کمی سرعت کلاک را تغییر داد در حالی که با آنلاک بودن ضریب کلاک پایه، انجام تغییرات تا جایی که دما و توان مصرفی پردازنده و پایداری عملکرد اجازه بدهد، امکان‌پذیر و ساده می‌شود.
نکته‌ی دیگر به فرکانس کاری رم مربوط می‌شود، برای اورکلاک کردن پردازنده‌هایی با پسوند K به مادربوردی نیاز دارید که چیپ‌ست مناسب و در واقع چیپ‌ستی با پشتیبانی از قابلیت اورکلاک داشته باشد. با نصب رم روی چنین مادربوردی، اورکلاک کردن رم نیز امکان‌پذیر می‌شود.
اورکلاک چیست
منظور از اورکلاک، افزایش سرعت پردازنده نسبت به حالت پیشفرض است که سازنده برای آن در نظر گرفته است.
توجه کنید که امروزه اغلب پردازنده‌های اینتل و ای‌ام‌دی و سایر کمپانی‌ها، سرعت کلاک ثابت ندارند بلکه سرعت کلاک متناسب با بار پردازشی، کم و زیاد می‌شود. اما این قابلیت تغییر سرعت خودکار با اورکلاک کردن دستی متفاوت است.
نکته‌ی دیگر این است که پردازنده‌هایی با پسوند K از نظر قدرت پردازشی جزو محصولات رده‌اول هستند. به عنوان مثال بین چند مدل از سری Core i5 نسل ۱۴، مدلی که پسوند K داشته باشد، احتمالاً قوی‌ترین مدل است. لذا قیمت آن نیز بالاتر است. ممکن است تفاوت‌های دیگری نیز بین مدل‌هایی با پسوند K و بدون پسوند K وجود داشته باشد ولیکن تفاوت اصلی در قابلیت اورکلاک کردن است.
همان‌طور که در جدول زیر مشاهده می‌کنید، پسوند S در پردازنده و پسوند X در نام‌گذاری پردازنده توسط اینتل به کار می‌رود. پسوند S برای اشاره به مدل‌های خاص و پسوند X در CPU به مدل‌هایی با ضریب کلاک آنلاک و عملکرد عالی اشاره می‌کند.
بنابراین در حالت کلی خرید پردازنده با پسوند K به همراه مادربوردی که از اورکلاک کردن پشتیبانی کند، هزینه‌ی سیستم را افزایش می‌دهد و در مقابل امکان اورکلاک کردن ساده پردازنده و رم فراهم می‌شود.
فرق پسوند F در CPU با مدل بدون F
بیشتر پردازنده‌های امروزی فقط پردازنده اصلی یا CPU ندارند بلکه به جز CPU، پردازنده گرافیکی مجتمع نیز دارند. به عبارت دیگر پردازنده با کارت گرافیکی ضعیف و کم‌مصرف، در یک قطعه جمع شده است. منظور از پسوند f در cpu این است که پردازنده دارای پردازنده گرافیکی مجتمع نیست و لذا سیستم به کارت گرافیک مجزا نیاز دارد.
بعضی از کاربران به سیستمی برای بازی و برنامه‌های گرافیکی نیاز دارند، لذا خرید کارت گرافیک مجزا با قدرت مناسب، ضروری است. این افراد می‌توانند یکی از پردازنده‌های خوش‌قیمت با پسوند F را انتخاب کنند و هزینه‌ی بیشتری برای خرید کارت گرافیک کنار بگذارند.
اما بعضی از کاربران با هدف خرید سیستم اداری و آموزشی به بازار مراجعه می‌کنند و پردازنده گرافیکی با قدرت کم نیز برایشان کفایت می‌کند. در این صورت نباید پردازنده‌ای با پسوند F انتخاب کرد چرا که در این صورت باید کارت گرافیک نیز خریداری شود.
فرق سرعت و تعداد هسته و کش پردازنده K با بدون K
تعداد هسته‌های پردازنده‌های اینتل با پسوند K با مدل مشابه که پسوند K نداشته باشد، یکسان است. به عنوان مثال Core i7-14700K دارای ۸ هسته قوی و ۱۲ هسته کم‌مصرف است و مدل Core i7-14700 نیز همین مشخصات را دارد. مقدار حافظه کش این دو مدل نیز مشابه است.
اما در مورد سرعت پردازنده با پسوند K و بدون پسوند K، معمولاً تفاوت کوچکی وجود دارد. به عنوان مثال سرعت Core i7-14700 بین ۲.۱ تا ۵.۴ گیگاهرتز نوسان می‌کند در حالی که Core i7-14700K سرعت ۳.۴ الی ۵.۶ گیگاهرتز دارد. در واقع حداکثر سرعت این مدل، ۲۰۰ مگاهرتز بالاتر است که تفاوت بزرگی نیست و در اغلب برنامه‌ها و بازی‌ها، متوجه اثر تفاوت سرعت نمی‌شوید.
پاور قوی‌تر برای پردازنده با پسوند K تهیه کنید
با توجه به اینکه سرعت کلاک پردازنده با پسوند K بالاتر است و شاید کاربر بخواهد آن را اورکلاک کند و در ضمن کاربر برای CPU با پسوند K، معمولاً مادربورد بهتر و گران‌تر و رم سریع‌تری خریداری می‌کند، طبعاً توان مصرفی سیستم بیشتر می‌شود و به پاور قوی‌تری نیاز است.
توان مصرفی پردازنده با پسوند K نیز به طور کلی از پردازنده بدون پسوند K بالاتر است. به عنوان مثال Core i7-14700K توان طراحی حرارتی ۱۲۵ وات دارد و Core i7-14700 توان ۶۵ واتی دارد. توجه کنید که حداکثر توان مصرفی با توان طراحی حرارتی متفاوت است و شاید در بدترین شرایط، توان مصرفی Core i7-14700K به بیش از ۱۶۰ وات نیز برسد.
اصولاً توان مصرفی پردازنده‌ها متناسب با سرعت کلاک افزایش پیدا نمی‌کند بلکه به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند. به عنوان مثال اگر سرعت پردازنده از ۳ به ۳.۲ گیگاهرتز افزایش پیدا کند و توان موردنیاز ۵ وات افزایش پیدا کند، زمانی که سرعت پردازنده از ۵ به ۵.۲ گیگاهرتز می‌رسد، توان موردنیاز به مراتب بیشتر از ۵ وات افزایش پیدا خواهد کرد.
مقایسه قیمت سیستم با CPU با پسوند K و بدون پسوند K
موضوع اصلی برای بسیاری از کاربران کامپیوتر که می‌خواهند سیستم جدید اسمبل کنند، انتخاب بهترین قطعات با بودجه محدود است. اگر بودجه نامحدود باشد، طبعاً خرید پردازنده با پسوند K تصمیم خوبی است اما اگر بخواهید سیستمی با هزینه مشخص بخرید و یا میزان مصرف برق بسیار مهم است، بهتر است پسوند k در cpu را فراموش کنید! موضوع صرفاً تفاوت قیمت پردازنده‌ها نیست، مادربورد و سیستم خنک‌کاری و همین‌طور رم و پاور نیز هزینه‌ی متفاوتی خواهد داشت.
به عنوان مثال قیمت پردازنده‌ی Core i7-14700K حدود ۳۵۰ دلار است که فقط ۲۰ دلار بیشتر از Core i7-14700 است و این تصور به وجود می‌آید که هزینه‌ی تمام شده فقط ۲۰ دلار متفاوت است. اما در واقع پردازنده‌هایی با پسوند K معمولاً بدون کولینگ یا همان فن و هیت‌سینک داخل باکس به فروش می‌رسند در حالی که مدل‌های بدون پسوند K که گرمای کمتری تولید می‌کنند، با فن و هیت‌سینک به فروش می‌رسند. هزینه کولینگ مناسب برای cpu با پسوند K بسته به مدل پردازنده متفاوت است و ممکن است به بیش از ۱۰۰ دلار هم برسد! ممکن است هزینه کیس و ابعاد کیس نیز بیشتر شود.
مادربوردهایی با چیپ‌ست حرفه‌ای که از اورکلاک کردن پردازنده پشتیبانی می‌کنند، قیمت بالاتری دارند. تفاوت قیمت به علت برخی امکانات و ویژگی‌هاست که شاید همگی برای شما مفید و کاربردی نباشد. همچنین در مادربوردهای مخصوص اورکلاک کردن پردازنده، تعداد فازهای مدار رگولاتور پردازنده و رم بیشتر است که هزینه را افزایش می‌دهد. در مادربوردهای اینتلی، مادربوردهایی با چیپ‌ست سری Z نظیر Z790 و Z690، برای اورکلاک کردن طراحی شده‌اند. چیپ‌ست‌های سری B نظیر B760 میان‌رده محسوب می‌شوند و چیپ‌ست‌هایی با حرف H نظیر H760 اقتصادی و ارزان هستند. برای خرید مادربورد با چیپ‌ست Z790 به حداقل ۱۵۰ دلار بودجه نیاز دارید در حالی که حتی با ۶۰ دلار هزینه هم می‌توان یک مادربورد اقتصادی با چیپ‌ست H760 خریداری کرد که طبعاً از اورکلاک پردازنده پشتیبانی نمی‌کند.
به همین ترتیب هزینه‌ی پاور و رم‌های سریع‌تری که در کنار پردازنده با پسوند K انتخاب می‌کنید را در نظر بگیرید، تفاوت هزینه به مراتب بیش از ۲۰ دلار تفاوت قیمت پردازنده با و بدون پسوند K است، اما در نهایت یک سوال مهم و اساسی مطرح می‌شود: با این مقدار افزایش هزینه، قدرت پردازشی و سرعت سیستم عملاً چند درصد بیشتر می‌شود؟
اگر انواع برنامه و بازی را روی ۲ سیستم با پردازنده‌ی اورکلاک شده که پسوند K دارد و سیستم دیگری که پردازنده بدون پسوند K دارد، اجرا کنید و ارقام را مقایسه کنید، متوجه می‌شوید که شاید برای ۱۰ درصد عملکرد بهتر، هزینه‌ی تمام شده بیش از ۳۰ یا ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است!
توصیه‌ی ما به افرادی که محدودیت بودجه دارند این است که از خرید پردازنده‌هایی با تعداد زیادی هسته و دارای قابلیت اورکلاک خودداری کنند اما این که برای هر نوع کاربرد، چه مدل پردازنده و مادربوردی مناسب است و چه مقدار رم و چه پاوری توصیه می‌شود، نیاز به بررسی کارشناسی دارد. لذا بهتر است با افراد متخصص که مطالعات خوبی دارند، مشورت کنید.
سیاره‌ی آی‌تی