این روزها اغلب کامپیوترهای گیمینگ و کنسول‌های بازی جدید نظیر پلی استیشن ۵ یا ایکس باکس سری ایکس، پردازنده‌ای با ۴ هسته یا بیشتر دارند. اما زمانی که با افراد متخصص مشورت می‌کنیم، در بررسی تست و بنچ‌مارک‌های یک پردازنده به عملکرد تک هسته‌ای توجه زیادی دارند و اثر عملکرد تک هسته‌ای روی اجرای هر چه بهتر بازی‌ها را مهم‌تر در نظر می‌گیرند. در واقع بهترین پردازنده گیمینگ مدلی با هسته‌های زیاد نیست، بلکه سی پی یو گیمینگ ارزان هسته‌های کمتر با عملکرد بهتر دارد.
در ادامه به اهمیت عملکرد تک هسته‌ای پردازنده در اجرای بازی‌ها می‌پردازیم و علت را توضیح می‌دهیم. با سیاره‌ی آی‌تی همراه باشید تا اطلاعات بهتری در خصوص سخت‌افزار و مقایسه سیستم‌ها کسب کنید.
تفاوت بنچ‌مارک تک هسته‌ای و چند هسته‌ای چیست؟
انواع مختلفی بنچ‌مارک یا به بیان دیگر تست‌هایی که به عملکرد قطعات کامپیوتر امتیاز می‌دهند وجود دارد. در بعضی از بنچ‌مارک‌ها ۲ امتیاز برای حالت یک هسته و چند هسته محاسبه می‌شود:
- برای عملکرد پردازنده در حالتی که بار پردازشی روی یک هسته زیاد است و سایر هسته‌ها کار پردازشی سنگین انجام نمی‌دهند، وجود دارد که به آن عملکرد یا بنچ‌مارک تک هسته‌ای یا Single Thread می‌گوییم.
- حالت دوم حالتی است که از بیشتر از یک هسته برای پردازش استفاده می‌شود و به آن عملکرد یا بنچ‌مارک چند هسته‌ای یا Multi Thread می‌گوییم.
به عنوان مثال بنچ‌مارک معروف Geekbench که برای مقایسه کردن پردازنده گوشی‌ها و تبلت‌ها و کامپیوترها طراحی شده، تعدادی تست محاسباتی از انواع مختلف دارد و در نهایت ۲ عدد به عنوان امتیاز پردازنده به دست می‌آید. یک عدد برای حالتی است که پردازش توسط یک هسته صورت گرفته و حالت بعدی مالتی ترد یا چند هسته‌ای است که امتیاز بالاتری است.
بنچ‌مارک رندرینگ Cinebench و بنچ‌مارک فشرده‌سازی فایل به کمک WinRAR یا 7-zip و بنچ‌مارک کانورت کردن ویدیو با اینکودر x264 یا x265 و بسیاری از بنچ‌مارک‌های دیگر نیز به شکل تک هسته‌ای و چند هسته‌ای قابل اجراست.
چرا عملکرد تک هسته‌ای مهم‌تر است؟
همه‌ی نرم‌افزارهای کامپیوتر و اپ‌های گوشی و تبلت و همین‌طور بازی‌ها، رشته‌ای از محاسبات ایجاد می‌کنند که CPU یا پردازنده اصلی، مسئول انجام آن است. بعضی از برنامه‌های تخصصی نظیر Adobe Premiere که برای تدوین ویدیو طراحی شده، محاسبات موردنیاز برای بخش‌های مختلف ویرایش ویدیو را به تردهای پردازشی مختلف تبدیل می‌کنند و تردها به صورت هم‌زمان توسط هسته‌های مختلف پردازنده، پردازش می‌شود. در نتیجه سرعت کار بیشتر می‌شود.
ممکن است هم‌زمان با ویرایش ویدیو، کارهای دیگری در سیستم انجام شود، به عنوان مثال شاید آنتی ویروس مشغول اسکن کردن فایل‌ها باشد و برنامه مدیریت دانلود، در حال دانلود کردن فایل باشد. این برنامه‌ها نیز ترد پردازشی ایجاد می‌کنند. اگر پردازنده هسته‌های بیشتری داشته باشد، برای اجرا کردن هم‌زمان برنامه‌ها و انجام کارهای موازی بهتر است.
توجه کنید که در پردازنده‌های قدیمی، هر هسته از پردازنده ۱ ترد را پردازش می‌کرد و برخی از واحدهای محاسباتی یک هسته، بی‌کار می‌ماند. در نتیجه اینتل و ای‌ام‌دی که دو تولیدکننده‌ی اصلی پردازنده محسوب می‌شوند، تکنولوژی‌هایی مثل هایپرتردینگ معرفی کردند تا هر هسته از پردازنده، ۲ ترد را به صورت هم‌زمان پردازش کند. به این ترتیب مفهوم هسته مجازی و هسته واقعی یا فیزیکی مطرح شد. به عنوان مثال یک پردازنده Core i3 نسل ۲ برای لپ‌تاپ، در ویندوز به صورت پردازنده ۴ هسته‌ای دیده می‌شود که در واقع ۲ هسته‌ی واقعی و ۲ هسته‌ی مجازی است. به طور کلی پردازنده‌های امروزی معماری پیشرفته‌تری دارند و تردها به شکل بهینه‌تری به موازات هم پردازش می‌شود.
با این تفاسیر به نظر می‌رسد که هر چه تعداد هسته‌ها بیشتر باشد، بهتر است و این سوال مطرح می‌شود که:
چرا عملکرد تک هسته‌ای برای گیمرها و عموم کاربران مهم‌تر از عملکرد چند هسته‌ای است؟!
نکته اصلی این است که که بیشتر برنامه‌ها پردازش‌های موردنیاز را به تردهای متعدد تبدیل نمی‌کنند و در نتیجه محاسبات توسط ۱ یا ۲ هسته یا حداکثر ۴ انجام می‌شود.
نکته‌ی مهم بعدی این است که گیمر یا کاربر معمولی کامپیوتر، تعداد زیادی برنامه به صورت هم‌زمان اجرا نمی‌کند و در نتیجه بیشتر اوقات از ۱ یا ۲ هسته و حداکثر ۴ هسته پردازنده استفاده می‌شود و سایر هسته‌ها کار پردازشی کمی انجام می‌دهند.
بهترین پردازنده گیمینگ چند هسته‌ای است؟!
سوال همیشگی گیمرهایی که بودجه محدودی دارند این است که چه پردازنده‌ای برای سیستم گیمینگ بخریم و قیمت سی پی یو گیمینگ ارزان در چه حدی است؟
تعداد هسته‌های پردازنده‌های امروزی به طور متوسط چند برابر بیشتر از پردازنده‌های ۱۰ یا ۱۵ سال پیش است. این روزها پیدا کردن پردازنده‌ای که ۱ هسته داشته باشد، غیرممکن است و حتی مدل‌های ۲ هسته‌ای نیز کمیاب است. بیشتر پردازنده‌ها لااقل ۴ هسته دارند.
توجه کنید که چند سال پیش بیشتر بازی‌های کامپیوتری یا بازی‌های گوشی و تبلت، محاسبات موردنیاز را به کمک ۱ یا ۲ هسته پردازنده انجام می‌دادند و گاهی عملکرد یک پردازنده Core i3 با سرعت بالا، بهتر از پردازنده‌های ۴ یا ۶ و ۸ هسته‌ای با سرعت پایین‌تر بود اما در گذر زمان بازی‌ها علاوه بر اینکه بازی‌ها گرافیکی‌تر شده، محاسبات هوش مصنوعی و فیزیک اجسام پیچیده‌تر شده است و در نتیجه بازی‌های مدرن، تردهای پردازشی بیشتری دارند و از تعداد بیشتری هسته برای پردازش موازی استفاده می‌کنند. در نتیجه بهتر است پردازنده‌ای با لااقل ۴ هسته خریداری کنید. مدل‌های ۶ هسته‌ای و ۸ هسته‌ای انتخاب امنی است که قیمت آن در سال 1403 کمتر از ۱۰ میلیون تومان است.
بعضی از پردازنده‌های امروزی که بیشتر برای سرور و سیستم‌های خاص به کار می‌روند، تعداد زیادی هسته دارند و قیمتشان بسیار زیاد است به طوری که کاربران معمولی و حتی گیمرهای حرفه‌ای سراغ این نوع پردازنده‌ها نمی‌روند. به عنوان مثال یک پردازنده تردریپر ای‌ام‌دی را در نظر بگیرید که ۶۴ هسته دارد، کاربر معمولی یا گیمر به این تعداد زیاد هسته نیاز ندارد و خرید چنین پردازنده‌ای، اتلاف هزینه است. حتی شاید سرعت اجرای بازی‌ها کمتر شود چرا که سرعت کلاک هر هسته یا به بیان دیگر قدرت پردازشی هر هسته، کمتر از پردازنده‌های معمولی است.
بهترین پردازنده های گیمینگ ارزان یا متوسط کدام است؟
در راهنمای خرید cpu گیمینگ مقایسه بین پردازنده‌های ارزان‌تر است. به عنوان مثال بسیاری از گیمرها سوال می‌کنند که بین پردازنده‌های Core i9 اینتل یا Ryzen 9 ای‌ام‌دی و مدل‌های میان‌رده که Core i5 و Ryzen 5، کدام را بخریم؟
قیمت پردازنده Core i9 نسل ۱۴ یا ۱۳ با تعداد زیادی هسته، چند برابر بیشتر از یک پردازنده‌ی Core i5 یا Core i3 با ۴ یا ۶ هسته قوی است. به عنوان مثال یک پردازنده Core i9 نسل ۱۴ در سال ۱۴۰۳ قیمتی در حد ۳۰ میلیون تومان دارد در حالی که مدل‌های Core i5 نسل ۱۳ و ۱۴ قیمتی در حد ۱۰ الی ۱۵ میلیون تومان دارند و قیمت مدل‌های Core i3 حتی کمتر از ۶ میلیون تومان است.
نکته مهم این است که بعضی از پردازنده‌ها ۲ نوع هسته ضعیف و قوی دارند و تعداد هسته‌های قوی، بیش از ۱۰ عدد است. با توجه به اینکه بیشتر بازی‌ها فقط از ۶ هسته یا کمتر استفاده می‌کنند، خرید این نوع پردازنده‌ها برای سیستم گیمینگ چندان مفید نیست و بهتر است به جای خرید پردازنده‌ی گران‌قیمت، هزینه‌ی بیشتری برای کارت گرافیک در نظر بگیرید.
در نظر بگیرید که پردازنده اصلی در کنسول‌های بازی پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس نیز هسته‌های کمتر با سرعت پایین‌تر دارد و به خوبی بازی‌های گرافیکی امروزی اجرا می‌شود. نتایج بنچ‌مارک‌های بازی‌های کامپیوتر نیز تفاوت نسبتاً کم پردازنده‌های Core i5 و Core i9 را اثبات می‌کند.
طبعاً اگر بودجه شما محدودتر باشد، می‌توانید پردازنده‌های ارزان‌تر اینتل که مدل‌های Core i3 است یا پردازنده‌های Ryzen 3 ای‌ام‌دی را انتخاب کنید و بخش بیشتری از بودجه را برای خرید کارت گرافیک نگه دارید.
فراموش نکنید که بعضی از مدل‌های پردازنده‌های ای‌ام‌دی، حافظه کش خاصی به اسم 3D V-Cache دارند که عملکرد پردازنده در بازی‌ها و بعضی از نرم‌افزارها را در حد قابل توجهی بهبود می‌بخشد به طوری که عملکرد پردازنده حتی بهتر از پردازنده‌هایی با تعداد زیادی هسته است. اما قیمت این مدل‌ها نسبتاً زیاد است و شاید خریدشان صرفه‌ی اقتصادی نداشته باشد.
howtogeekسیاره‌ی آی‌تی