یکی از محدودیت‌های مهم و اساسی دوربین گوشی‌ها و تبلت‌ها، لنز است. با توجه به افزایش کیفیت حسگر دوربین گوشی‌ها در سال‌های اخیر و بهبود شگرف پردازش تصویر و بهینه‌سازی‌های نرم‌افزاری، یک سوال مهم طرح می‌شود:
آیا لنزهای جانبی که برای دوربین گوشی‌ها طراحی می‌شود، ارزش خرید دارد؟
در این مقاله به بررسی مشکلات فنی لنز دوربین گوشی‌ها پرداخته و سپس با بررسی چند نمونه عکس واقعی که به کمک لنزهای جانبی گرفته شده، به پاسخ این سوال می‌رسیم. با سیاره‌ی آی‌تی همراه شوید.
قبلاً در مقالاتی پیرامون نکات مهم در عکاسی با گوشی‌ها و تنظیماتی که تحت عنوان مثلث عکاسی شناخته می‌شود، با اصول عکاسی حرفه‌ای آشنا شدیم و همین‌طور اپلیکیشن‌هایی برای کنترل کامل‌تر روی تنظیمات عکاسی در اندروید معرفی کردیم:
به علاوه پس از عکاسی هم بدون اینکه عکس‌ها به کامپیوتر و نرم‌افزاری مثل فتوشاپ منتقل شود، می‌توان آنها را کمی ویرایش کرد تا حرفه‌ای‌تر و بهتر به نظر برسند.
در ادامه ابتدا به محدودیت‌های لنز دوربین گوشی‌ها می‌پردازیم و سپس چند نمونه عکس را بررسی می‌کنیم.
محدودیت‌های دوربین گوشی‌های امروزی در بخش لنز و آپتیک
با وجود پیشرفت شگرف کیفیت عکاسی توسط گوشی‌ها و حتی تبلت‌های امروزی، هنوز هم برخی محدودیت‌ها نسبت به دوربین‌های DSLR حس می‌شود. یکی از مهم‌ترین محدودیت‌ها مقوله‌ی ابعاد حسگر است و محدودیت بسیار مهم بعدی، لنز است. در گوشی‌ها با توجه به کمبود فضا نمی‌توان یک حسگر فول-فریم و لنزی با کیفیت عالی و البته بزرگ تعبیه کرد. در حقیقت لنز از سه نظر در گوشی‌ها محدودیت دارد:
- ابعاد لنز دوربین گوشی‌ها به دلایل مختلف نمی‌تواند بزرگ باشد و لذا میزان جذب نور هم کم است.
- بزرگ‌نمایی آپتیکال با توجه به کمبود فضا، به راحتی پیاده‌سازی نمی‌شود و پیاده‌سازی مکانیزم لنزهای دارای بزرگ‌نمایی تنظیم‌شدنی در فضای بسیار کم، دشوار است. بنابراین از دو لنز و دو دوربین با دو مقدار بزرگ‌نمایی استفاده می‌شود. در اغلب گوشی‌هایی که تنها یک دوربین دارند، از زوم دیجیتال که در حقیقت برش زدن تصویر بزرگ و اصلی است، استفاده می‌شود.
- در دوربین گوشی‌ها تمرکز سازندگان مختلف روی مقوله‌ی بهینه‌سازی‌های نرم‌افزاری و پردازش تصویر است. به عنوان مثال با HDR که ترکیبی از تصاویر تاریک و روشن از یک منظره است، می‌توان عکس ترکیبی با جزئیات بیشتر و جذاب‌تر تهیه کرد و همین‌طور در عکاسی پرتره می‌توان پس‌زمینه را به صورت نرم‌افزاری تار کرد تا سوژه از پس‌زمینه جدا شود.
انواع لنز برای گوشی‌ها
برای برخی گوشی‌ها لنز جانبی ساخته می‌شود و البته تمام انواع لنز برای یک مدل گوشی در بازار موجود نیست. انواع لنز به همراه کاربری هر یک را بررسی کنید:
- تله‌فوتو: از لنز Telephoto برای عکاسی تله استفاده می‌شود. به عبارت دیگر با این لنزها می‌توان از فاصله‌ی دور عکاسی کرد چرا که روی بخشی از منظره زوم می‌کنند.
- زاویهباز: لنز Wide Angle یا زاویهباز از نظر زاویه‌ی دید گسترده است و برعکس لنز تله‌فوتو برای عکاسی سلفی و عکاسی از سوژه‌هایی مثل مناظر به صورت عریض مناسب است.
- ماکرو: لنزهای Macro برای عکاسی ماکرو یا به بیان دیگر عکاسی از اجسام نزدیک طراحی شده‌اند و به این ترتیب جزئیات بافت اجسام در این نوع لنزها به خوبی حفظ می‌شود.
- چشم‌ماهی: لنز Fisheye یا چشم‌ماهی در حقیقت لنز زاویهباز است که زاویه‌ی دید بسیار گسترده دارد و بخش گسترده‌ای از منظره را در عکس‌ها جای می‌دهد. برخی نرم‌افزارها برای شبیه‌سازی عکس‌ها به صورتی که گویی با لنز چشم‌ماهی گرفته شده‌اند هم طراحی شده است.
مقایسه‌ی عکاسی با لنزهای جانبی
به مقوله‌ی مقایسه‌ی کیفیت واقعی لنزها می‌رسیم. سوال کاربران گوشی و علاقه‌مندان به عکاسی این است که آیا لنزها از نظر کیفیت مثل لنزهای گران‌قیمت دوربین‌های حرفه‌ای DSLR هستند یا از نظر کیفیت ساخت و اعوجاج اضافی و همین‌طور میزان شفافیت شیشه‌ی به کار رفته، به گونه‌ای هستند که کیفیت عکاسی را پایین می‌آورند؟
برای بررسی این موضوع، از گوشی Pixel 2 XL گوگل استفاده شده که یکی از بهترین دوربین‌ها در میان محصولات اندرویدی را دارد. لنز جانبی Moment Wide Angle روی دوربین نصب شده که طبق ادعای کمپانی Moment، زاویه‌ی دید دوربین را دو برابر می‌کند. طبعاً کاربری این لنز در عکاسی از مناظر گسترده است.
فاصله‌ی کانونی لنز دوربین اصلی پیکسل ۲ ایکس‌ال معادل ۲۶ میلی‌متر است و فاصله‌ی کانونی پس از نصب کردن لنز جانبی به ۱۸ میلی‌متر کاهش پیدا می‌کند.
عکاسی از مناظر و خیابان‌های شهر
اولین عکس بدون نصب کردن لنز گرفته شده است:
تصویر بعدی با اضافه کردن لنز زاویهباز موردبحث گرفته تهیه شده است:
تفاوت در زاویه‌ی دید کاملاً محسوس است و از طرفی کیفیت عکس چندان افت نکرده است. البته اگر روی بخشی از منظره زوم کنید، قطعاً کیفیت پایین‌تر از عکس اول است ولیکن توجه داشته باشید که مگاپیکسل تغییر نکرده و در همان فضا، منظره‌ی وسیع‌تری جای گرفته و در نتیجه طبیعی است که کیفیت کمتر باشد.
ممکن است بگویید که می‌توان از سوژه فاصله گرفت و عکاسی کرد تا تمام سوژه در تصویر جا شود. در عکس بعدی همین روش انجام شده است:
همان‌طور که مشاهده می‌کنید کیفیت عکس سوم و دوم مشابه است اما مشکل جدی در تصویر سوم کاملاً روشن است: با فاصله گرفتن از سوژه‌ی عکاسی، معمولاً باید مراقب اضافه شدن افراد و خودروها و اجسام ناخواسته‌ی دیگر باشید! در واقع مزیت لنز زاویهباز همین است که می‌توان از فاصله‌ی نزدیک تمام سوژه را در تصویر جای داد و از مزاحمت‌های بسیاری رهایی یافت.
عکاسی از غذاها و اجسام نزدیک
مزیت لنزی با زاویه دید گسترده، صرفاً در عکاسی از سوژه‌های بزرگ و مناظر طبیعی نیست بلکه در فضای داخلی و عکاسی از سوژه‌ی کوچکی مثل میز غذاخوری و غذاها هم کاربرد دارد.
و اما مقایسه‌ی عملی: نمونه‌ی زیر عکسی است که از فاصله‌ی نزدیک و از میز رستوران گرفته شده، بدون اینکه عکاس از جای خود بلند شود و گوشی را دور کند:
و نمونه‌ی بعدی عکس دیگری است که با اضافه کردن لنز زاویه‌بازی که اشاره شد، تهیه شده است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید لنز زاویهباز در عکاسی از اجسام نزدیک هم سودمند است و کیفیت خوبی دارد.
آیا خرید لنز جانبی برای دوربین گوشی‌ها منطقی و مقرون‌به‌صرفه است؟
اما به پاسخ سوال ابتدای مقاله بپردازیم: برای اغلب کاربران و عکاسانی که از دوربین گوشی‌ها استفاده می‌کنند، خرید لنز جانبی توصیه نمی‌شود اما اگر عکاسی حرفه‌ای هستید و مرتباً با دوربین گوشی عکاسی می‌کنید، قطعاً خرید یک یا چند نوع لنز کمکی برای عکاسی در شرایط خاص، مفید است.
به هر حال کاربر عادی مایل به همراه داشتن همیشگی چند لنز اضافی و مراقبت از آن نیست اما در مورد کسی که حتی با گوشی هم حرفه‌ای عکاسی می‌کند، لنزهای جانبی به اندازه‌ی گوشی و دوربین آن مهم تلقی می‌شود.
makeuseofسیاره‌ی آی‌تی