ابعاد حسگر دوربین‌های دیجیتال به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شود: حسگر فول فریم یا ۳۵ میلی‌متری که تقریباً هم‌اندازه‌ی حسگر فیلم‌های ۳۵ میلی‌متر است و نوع دیگر Crop Sensor یا حسگر برش‌خورده یا به اختصار APS-C است که حسگر ابعادی کمتر از ۲/۳ حسگر کامل دارد.
لنز دوربین‌های Full Frame روی دوربین‌هایی با حسگر کوچک‌تر قابل استفاده است اما استفاده از لنز حسگر برش‌خورده روی حسگر فول فریم، یا غیرممکن است، مثل دوربین‌های کانن و یا مشکلات مختلفی ایجاد می‌شود، مثل محصولات سونی و نیکون.
در این مقاله می‌خواهیم به این سوال بپردازیم که اگر دوربین فول فریم نباشد، آیا خرید لنز مخصوص حسگر فول فریم، هزینه‌ی اضافی و غیرمنطقی است یا بهتر است این کار انجام شود؟
کانن و سونی و نیکون، سه برند برتر در عرصه‌ی دوربین‌های دیجیتال و لنزهای مخصوص دوربین‌های فول فریم هستند و سری محصولات به این صورت متمایز می‌شود:
- لنزهای EF کانن برای دوربین‌های فول فریم طراحی شده و لنزهای سری EF-S برای دوربین‌هایی با حسگر برش‌خورده کاربرد دارد.
- لنزهای FX نیکون برای مدل‌های فول فریم و لنزهای DX برای دوربین‌های برش‌خورده طراحی شده و البته با دوربین‌های فول فریم سازگار است.
- لنزهای سری EF سونی برای دوربین‌های فول فریم طراحی شده‌اند و لنزهای E برای دوربین‌هایی با حسگر برش‌خورده کاربرد دارند و البته روی مدل‌های فول‌فریم هم سوار شده و کار می‌کنند.
سازگاری لنز و اندازه‌ی حسگر دوربین
لنز دوربین در حقیقت دایره‌ای‌شکل است و تصویری دایره‌ای را روی حسگر دوربین تشکیل می‌دهد. برای اینکه دایره‌ی تصویر به خوبی حسگر دوربین را پوشش بدهد، می‌بایسد لنز روی حسگری با ابعاد APS-C و ابعاد کوچک‌تر، دایره‌ی کوچک‌تری ایجاد کند. بالطبع در مورد حسگرهای Full Frame به لنز بزرگ‌تر و دایره‌ی تصویر بزرگ‌تری نیاز است.
در تصویر زیر ۴ حالت مختلف را مشاهده می‌کنید که حسگر یک مستطیل نارنجی و تصویری که لنز تشکیل داده با مرز آبی مشخص شده است. همان‌طور که می‌بینید اگر حسگر ۳۵ میلی‌متری باشد و لنز APS-C باشد، دایره‌ی تصویر کوچک است و عکسی با حواشی تیره ایجاد می‌شود (حالت سمت راست و پایین). اما حالت برعکس که استفاده از لنز بزرگ روی حسگر و دوربین کوچک است، مشکلی در تصویر مستطیل‌شکل ایجاد نمی‌کند به جز آنکه تصویر بخش کوچک‌تری از محیط روبروی دوربین را در خود جای می‌دهد که حالت سمت چپ از ردیف بالایی است.
در حالتی که لنز و حسگر در یک سایز مشابه طراحی شده باشند، همان‌طور که در تصویر فوق مشاهده می‌کنید، مشکلی در تصویر وجود دارد.
خرید لنز کوچک برای حسگر بزرگ
تولیدکنندگان اصلی لنز، برای حالتی که لنز و حسگر، سایز مشابهی ندارند، تصمیم متفاوتی گرفته‌اند. همان‌طور که اشاره کردیم کمپانی Canon اتصال لنزهای سری EF-S روی دوربین‌های EF را غیرممکن کرده و در واقع لنز روی گیره‌ی لنز سوار نمی‌شود.
در مقابل کمپانی Nikon و Sony، لنز و دوربین را به شکلی طراحی کرده‌اند که عکاس می‌تواند لنز کوچک‌تر مخصوص حسگر بریده را روی تکیه‌گاه لنز دوربین فول فریم هم سوار کند. در واقع سازگاری نسبی وجود دارد و عکاس دو انتخاب دارد:
- دوربین بخشی از تصویر دایره‌ای که روی حسگر تابیده شده را به عنوان عکس ذخیره می‌کند و در واقع این بخش را به صورت مستطیل‌شکل برش می‌زند. نتیجه این است که اگر دوربین ۲۰ مگاپیکسلی باشد، عکسی که در این حالت گرفته می‌شود، حداکثر رزولوشن ۱۲ مگاپیکسل خواهد داشت.
- انتخاب دوم این است که دوربین تصویر کامل را ثبت می‌کند و رزولوشن کامل است اما با توجه به اینکه تصویر دایره‌ای است و حسگر مستطیلی‌شکل و بزرگ‌تر از دایره است، گوشه‌های تصویر حالت تاریک و مات و حتی سیاه پیدا می‌کند. بنابراین عکاس می‌تواند پس از انجام عکاسی، با استفاده از ویرایش تصویر توسط فتوشاپ و دیگر نرم‌افزارها، برش لازم را بزند.
بنابراین اگر لنز کوچک‌تر از حسگر باشد، در مورد محصولات سونی و نیکون می‌توانید از لنز استفاده کنید و لنز مخصوص دوربین فول فریم خریداری نکنید اما توجه داشته باشید که رزولوشن عکس کمتر می‌شود یا نیاز به برش ابعاد عکس دارید.
آیا استفاده از لنز فول فریم برای حسگر برش‌خورده مناسب است؟
اما حالت برعکس که حسگر ابعاد APS-C یا کمتر دارد و در عین حال لنز بزرگ‌تر است چطور؟ آیا در این حالت مشکلی در رزولوشن عکس یا گوشه‌های عکس وجود دارد؟
همان‌طور که در تصویر قبلی دیدیم، به عبارت دیگر حالت سمت چپ ردیف اول، تنها مشکلی که تجربه می‌کنید، کاهش زاویه‌ی دید است و بخشی از منظره در عکس جای می‌گیرد و نه تمام آن.
دوربین‌های فول فریم به دلیل گران‌قیمت بودن حسگر غول‌آسایی که دارند، گران‌تر از دوربین‌هایی با حسگر برش‌خورده هستند. در واقع تمام محصولات رده‌پایین و میان‌قیمت سونی و کانن و نیکون، حسگر برش‌خورده یا Crop Sensor دارند. در مورد لنزها هم قیمت لنزهای کوچک‌تر، پایین‌تر از لنزهای مخصوص مدل‌های فول فریم است.
به عنوان مثال ارزان‌ترین لنز زاویه باز کانن با قابلیت بزرگ‌نمایی برای دوربین‌های مجهز به حسگر برش‌خورده، مدل Canon EF-S 10-18mm f/4.5-5.6 است که قیمت آن در حال حاضر ۲۷۹ دلار است. ارزان‌ترین لنز برای دوربین‌های فول فریم که از نوع زاویه باز باشد، مدل EF 17-40mm f/4L است. این مدل قیمت ۷۴۹ دلاری دارد. البته قطعاً کیفیت ساخت و عایق‌بندی و همین‌طور زوم بیشتر، موجب شده که تفاوت قیمت بیشتر شود اما به هر حال قیمت لنز مخصوص دوربین‌های فول فریم، حداقل ۲ برابر مدل‌های کوچک‌تر است.
اگر بخواهید چند سالی از یک دوربین با حسگر APS-C استفاده کنید و پس از آن، دوربین دیگری با همین ابعاد حسگر خریداری کنید، بهترین تصمیم این است که لنز را هم برای همین حسگرها خریداری کنید. قیمت لنز گاهی به اندازه‌ی قیمت بدنه‌ی دوربین است و عامل مهمی در تصمیم‌گیری است.
اما اگر فکر می‌کنید که ممکن است در آینده سراغ یک دوربین حرفه‌ای و گران‌قیمت با حسگر فول فریم بروید، خرید لنز کوچک توصیه نمی‌شود چرا که در نهایت باید آن را کنار بگذارید و لنز بزرگ‌تری خریداری کنید. در این صورت توصیه می‌شود که حتی برای دوربین‌های غیر فول فریم، در صورت سازگار بودن ماونت لنز، لنزهای بزرگ‌تر خریداری کنید تا در آینده هم بتوانید لنز را روی دوربین‌های بزرگ‌تر سوار کنید.
با استفاده از لنز فول فریم روی دوربین‌های کوچک‌تر که سازگاری لازم را از نظر اتصالات دارند، ترتیب کیفیت عکس‌های شما کمی بیشتر می‌شود و با توجه به برتری لنزهای فول فریم، ممکن است سرعت فوکوس، وضوح عکس، میزان روشنایی جذب‌شده و مواردی از این دست، اندکی بهتر شود.
در نهایت توجه کنید که دوربین‌های فول فریم معمولاً قیمتی در حد ۲۰۰۰ دلار دارند که بسیار زیاد است و در نتیجه خرید این مدل‌های گران‌قیمت، تنها به کاربران حرفه‌ای دوربین که شغل خاصی در ارتباط با عکاسی دارند، توصیه می‌شود.
howtogeekسیاره‌ی آی‌تی
بسیار عالی بود خیلی دنبال این مطلب بودم ممنون