میلگرد یا آرماتور فولادی؛ مسئله این است! این دو واژه قطعا برای تمامی افرادی که در حوزه ی ساخت و ساز فعالیت دارند آشناست. اما نکته ی مهم ماجرا اینجاست که در بسیاری از مواقع این دو واژه به اشتباه به جای یکدیگر به کار می روند. درست متوجه شدید! میلگرد و آرماتور یک محصول نیستند. بلکه هر کدام یک قطع ساخته شده از فولادند که ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
ما در این مقاله از آهن رویال هرکدام از این محصولات را جداگانه بررسی می کنیم و سپس تفاوت های میلگرد و آرماتور فولادی را برمی شماریم.
میلگرد چیست؟
میلگرد ( که در زبان انگلیسیrebar نامیده می شود ) یکی از اساسی ترین مصالح ساخت و ساز است که اصولا از فولاد ساخته می شود و کاربرد گسترده ی آن در سازه های بتنی برای بالا بردن مقاومت و استحکام بنا است که در کنار ابزار از جمله جدایی ناپذیر ساخت و ساز ها می باشد. تنوع این محصول از نظر سایز و همین طور آلیاژ های مختلفی که برای تولید آن استفاده می شود بسیار زیاد است که منجر به تولید میلگردهایی با کاربردهای بسیار گوناگون در صنایع و ساختمان سازی و … می شود.
انواع میلگرد شامل آجدار، ساده، کلاف آجدار و کلاف ساده می‌باشد که توسط کارخانه های داخلی طبق استانداردهای مورد تایید کشور به بازار عرضه می شوند.
آرماتور چیست؟
به بیانی ساده، آرماتور ( که در زبان انگلیسی به reinforcement rebar معروف است ) به میلگردهایی می گویند که تغییر شکل داده شده و برای افزایش مقاومت و استحکام بتن درون آن قرار گرفته است.
آرماتورهایی که از تغییر شکل میلگرد ساخته می شوند، هر کدام با توجه به ویژگی هایشان به اسم خاصی شناخته می شوند؛مانند: خاموت، سنجاقک و …
آرماتورها در قسمت‌های مختلف ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد و هدف اصلی از کاربرد آنها در اصل بسیار مشابه میلگردها، برای افزایش استحکام و مقاومت سازه است.
برای ساخت آرماتوراز هر دو نوع میلگردهای ساده و آجدار استفاده می شود. این محصول فولادی نیز مانند میلگرد طبق استانداردهای خاص خود تولید و به بازار عرضه می شود.
با تغییر شکل میلگرد برای ساخت آرماتور، می توان ۲ نوع آرماتور متفاوت ایجاد کرد:
- آرماتور طولی ( میلگردهایی که به صورت طولی قرار می گیرند)
- آرماتورهای عرضی ( میلگردهایی که از عرض قرار می گیرند)
قابل ذکر است که این آرماتورها به کمک سیم مفتول به یکدیگر متصل می شوند.
برای تغییر شکل میلگردها از روش هایی چون خمکاری و جوش زدن استفاده می شود. از این طریق سازه ای اسکلت مانند ساخته می شود تا عملیات بتن ریزی شروع شود و طی آن بتن ها را روی آرماتور بریزند.
میلگرد یا آرماتور فولادی؛ تفاوت در چیست؟
همان طور که گفتیم، میلگرد به محصولات فولادی می گوییم که به صورت خام مورد استفاده قرار می گیرند اما آرماتورهای فولادی حاصل تغییر شکل میلگرد از طریق خمکاری یا جوشکاری است که آمادی قرارگیری در میان بتن را دارد.
میلگردها در کارخانه های تولیدی از مقاطع فولادی تولید می شوند اما آرماتورها به این صورت ساخته می شوند که با جوش دادن، خم کردن و برش دادن میلگردها را بهم متصل می کنند و به کمک سیم مفتول آنها را بهم می بندند که به این عملیات آرماتوربندی می گویند. به همین علت است که در تمامی منابع، از آرماتور به نام میلگرد تغییر شکل یافته یاد می شود.
بتن همیشه به عنوان عاملی برای مقاوم سازی که در برابر ضربه های احتمالی بسیار مستحکم است، در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد اما مانند هر نوع مصالح دیگری معایبی نیز دارد. نقطعه ضعف و عیب بتن، در واقع عدم مقاومت آن در برابر نیروی کششی است. بنابراین استفاده ی آن به تنهایی در سازه ها به هیچ وجه مورد تایید و توصیه سازندگان ساختمانی نیست. زیرا در این صورت در برابر حوادثی چون زلزله ،فروریختن سازه محتمل است.
اینجاست که نقش و کاربرد اساسی میلگرد نمایان می شود. این محصول به نوعی یک عامل مستحکم برای مقاوم سازی بتن در برابر نیروهای کششی به حساب می آید. در واقع همان طور که گفتیم، استفاده از مقاطع فولادی متنوع به همراه بتن را آرماتوربندی می‌نامند.
میلگردهای تغییر شکل داده یا به اصطلاح همان آرماتورها وقتی‌که میان بتن قرار می‌گیرند؛ در مقایسه با میلگرد خام، سازه ای محکم‌تر و بادوام‌تر به وجود می آورند به همین دلیل است که با استفاده از آرماتور در اسکلت سازی بنا، سازه هایی بادوام تر خواهیم داشت.
تفاوت دیگر میلگرد یا آرماتورهای فولادی در این است که آرماتورها را نیز از لحاظ کاربرد و قرارگیریشان در اسکلت بندی بنا، به دو دسته طولی و عرضی تقسیم می کنند؛ میلگردهایی که طولی کار گذاشته می‌شوند، به‌عنوان آرماتور طولی و میلگردهایی که قرارگیری عرضی دارند، آرماتور عرضی نامیده می‌شوند.
برای استفاده از میلگردها به عنوان آرماتور عرضی از میلگردهایی با سایزهای ۶ تا ۱۲ میلی‌متر و به جهت استفاده برای بستن آرماتور طولی از میلگردهایی با اندازه های ۱۰ تا ۵۰ میلی‌متر استفاده می‌شود.
در ارتباط با مزایای آرماتوربندی باید بگوییم بتنی که به اصطلاح با آرماتور مسلح شده باشد، نسبت به مصالح دیگر، قدرت بیشتری برای انبساط و انقباض دارد. از مزایای دیگر آرماتوربندی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش استحکام کششی بافت بتن
- مقاوم سازی بنای بتنی در برابر عواملی مانند آب و آتش
- شکل دهی هر چه بهتر بتن
- کاهش هزینه های نگهداری بنای بتنی
- جلوگیری و کاهش انحراف بنا از حالت اصلی و ابتدایی خود
حالا که تعریفی کلی از هردو مورد میلگرد یا آرماتور فولادی داریم، بیاید تفاوت های این دو را بررسی کنیم.
جایز است که در رابطه با تفاوت های میان میلگرد و آرماتور فولادی بحث قیمت آنها را نیز به میان بیاوریم.
باید حتما این مورد را در نظر داشته باشیم که هردوی این دو محصول در واقع به میلگرد خام برمیگردند و به نوعی از فولاد و در اصل از آهن ساخته شده اند. بنابراین منطقی است که قیمت آرماتور کاملا وابسته به قیمت میلگرد باشد. به این صورت که با هر نوسانی در قیمت میلگرد، قیمت آرماتور نیز تغییر می کند.
و در رابطه با قیمت میلگرد و عوامل موثر بر آن به تفصیل در ابتدا اشاره کردیم که عواملی چون نرخ ارز، عرضه و تقاضا، هزینه های حمل و نقل، نوسانات نرخ بازار بورس، سیاست های داخلی و خارجی و …. همگی می توانند تاثیر مستقیم داشته باشند.
سیاره‌ی آی‌تی