اجرا کردن چند سیستم عامل روی یک کامپیوتر از دو روش انجام می‌شود: نصب کردن سیستم عامل‌ها و استفاده از بوت دوگانه یا چندگانه برای انتخاب کردن سیستم عاملی که برای کاری خاص لازم است و نصب کردن سیستم عامل به صورت مجازی تحت سیستم عامل اصلی.

روش دوم یا مجازی‌سازی که با استفاده از نرم‌افزارهای ماشین مجازی انجام می‌شود، برای اجرا کردن لینوکس در محیط ویندوز یا برعکس و همین‌طور macOS در سیستم عاملی مثل ویندوز مناسب است اما معایب و مزایای خاص خود را دارد که در این مقاله می‌خواهیم در مورد آن بحث کنیم. سوال و مسأله‌ی اصلی این است که استفاده از ماشین مجازی بهتر است یا استفاده از بوت چندگانه و نصب چند سیستم عامل روی یک سیستم؟

آشنایی با مجازی‌سازی و بوت چندگانه

هر دو روش بوت چندگانه و مجازی‌سازی به وفور توسط کاربران حرفه‌ای استفاده می‌شود. حتی ممکن است کاربر بخواهد چند نسخه‌ی ویندوز ۱۰ را روی یک سیستم داشته باشد و در هر کدام تعدادی نرم‌افزار خاص نصب و استفاده کند! بوت دوگانه یا Dual Boot کردن ممکن است برای نصب کردن لینوکسی مثل اوبونتو در کنار ویندوزی مثل ویندوز ۱۰ استفاده شود و در عین حال ممکن است ویندوز ۱۰ در کنار ویندوز ۷ نصب شود.

استفاده کردن از VirtualBox‌ و نرم‌افزارهای مشابه هم چندان پیچیده نیست. می‌توان سیستم عامل macOS اپل و توزیع‌های مختلف لینوکس را در محیط ماشین مجازی نصب کرد و زمانی که در ویندوز مشغول استفاده از نرم‌افزارهای مختلف هستید، لینوکس و نرم‌افزارهای لینوکس را هم مثل یک نرم‌افزار تحت ویندوز استفاده کنید!

البته برای اجرا کردن اپ‌های اندروید و iOS از نرم‌افزارهایی به اسم Emulator استفاده می‌شود که نمونه‌ی آن Bluestacks و Nox App Player و ... است. این نرم‌افزارها امکان نصب کردن سیستم عامل دلخواه را ندارند و برای اجرا کردن یک سیستم عامل خاص در محیط سیستم عامل اصلی طراحی شده‌اند. این روش اجرا کردن سیستم عامل و نرم‌افزارها نیز مجازی‌سازی محسوب می‌شود اما آزادی عمل کمتر است.

برای تصمیم گرفتن در مورد اینکه کدام روش بهتر است، باید به چند نکته‌ی اصلی و بسیار مهم توجه کرد که در ادامه بررسی می‌کنیم.

آیا کامپیوتر قدرتمندی دارید؟

اگر سیستم عاملی را روی سخت‌افزار نصب و اجرا کنیم، طبعاً در حالت عادی تمام قدرت سخت‌افزار در اختیار سیستم عامل قرار می‌گیرد. اما اگر سیستم عامل را در نرم‌افزار ماشین مجازی نصب کنید چطور؟

بخشی از قدرت پردازشی CPU و GPU و همین‌طور بخشی از حافظه یا RAM به سیستم عامل اصلی و نرم‌افزار ماشین مجازی و همین‌طور نرم‌افزارهای اجرا شده در سیستم عامل اصلی اختصاص پیدا می‌کند و بخش دیگر در اختیار سیستم عاملی که در محیط مجازی نصب شده، قرار می‌گیرد.

زمانی که سخت‌افزار سیستم شما از نظر پردازنده و رم و حتی گرافیک بسیار عالی است و کمبودی وجود ندارد، سیستم عاملی که در محیط مجازی نصب و اجرا شده، سریع و چابک است اما اگر بخواهیم سیستم عامل سنگینی مثل ویندوز ۱۰ را در محیط مجازی نصب کنید و سیستم شما فقط ۴ گیگابایت رم داشته باشد چطور؟ احتمالاً با مشکل کند بودن ویندوز ۱۰ مجازی روبرو می‌شوید!

بنابراین اگر سخت‌افزار قوی باشد، روش مجازی‌سازی با توجه به سهولت دسترسی به سیستم عامل مجازی بهتر است اما در غیر این صورت بهتر است سیستم عامل دوم و سوم و ... را به صورت مجزا و کامل نصب کنید و حین نمایش منوی بوت، سیستم عامل موردنیاز خود را انتخاب و اجرا کنید.

آیا به جای هارددیسک از SSD استفاده می‌کنید؟

دیسک حالت جامد یا SSD که گاهی به اشتباه هارد SSD گفته می‌شود، حافظه‌ای شبیه به RAM و فلش‌درایو‌های USB است که کنترلر سریع و قدرتمندی دارد. به همین علت سرعت آن چند برابر هارددیسک‌های سنتی است.

در کامپیوتری که SSD سریعی در آن تعبیه شده، Restart کردن سیستم عامل و انتظار برای بوت شدن سیستم عامل دیگری مثل ویندوز یا لینوکس، در کمتر از ۱ یا ۲ دقیقه انجام می‌شود! اما در سیستمی که HDD دارد، ممکن است ۵ تا ۱۰ دقیقه برای ری‌استارت کردن و بوت کردن سیستم عامل دوم، زمان لازم باشد!

بنابراین اگر از سیستم عامل‌های سبک استفاده می‌کنید یا درایو SSD را برای نصب کردن سیستم عامل‌ها انتخاب کرده‌اید، احتمالاً بوت چندگانه روش بهتری است چرا که در زمانی کم سیستم عامل را تغییر می‌دهید.

آیا اجرا کردن بازی و نرم‌افزارهای گرافیکی یا پردازش‌های سنگین مدنظرتان است؟

با توضیحات فوق روشن است که با استفاده از مجازی‌سازی، قدرت پردازشی کمتری در اختیار سیستم عامل مجازی قرار می‌گیرد و این برای اجرا کردن بازی‌های سنگین و مدرن و همین‌طور اجرا کردن نرم‌افزارهای محاسباتی و تحلیلی سنگین، گزینه‌ی خوبی نیست.

بنابراین برای اجرا کردن بازی، ویرایش و تبدیل و تدوین ویدیو و اجرا کردن نرم‌افزارهای محاسباتی سنگین و مهندسی، بهتر است سیستم عامل مجازی را کنار بگذارید و سیستم عامل موردنیاز را به صورت معمولی نصب کنید.

آیا به اجرا کردن سیستم عاملی درون سیستم عامل اصلی نیاز دارید؟

مجازی‌سازی فواید خاص خود را دارد و گاهی استفاده کردن از سیستم عامل مجازی ضروری است. به موارد و کاربردهای مختلف زیر توجه کنید و بررسی کنید که آیا شما هم برای یک از این مقاصد به دنبال مجازی‌سازی هستید یا خیر:

  • برخی کاربران به یک اپلیکیشن خاص که تنها برای اندروید یا iOS طراحی شده نیاز دارند و می‌خواهند آن را در ویندوز یا macOS یا لینوکس اجرا کنند.
  • ممکن است کاربر به یک نرم‌افزار لینوکس در محیط ویندوز نیاز داشته باشد و یا ممکن است کاربر در لینوکس به یک نرم‌افزار خوب ویندوزی نیاز داشته باشد.
  • برخی نیز برای آموزش و یادگیری استفاده از سیستم عاملی مثل توزیعات خاص لینوکس که مشکل و پیچیده است، می‌خواهند برای مدتی محدود از لینوکس موردبحث در محیط ویندوز استفاده کنند.
  • برخی نیز برای برنامه‌نویسی و شناسایی اشکالات و دیباگ کردن مشکلات نرم‌افزار، می‌خواهند در سیستم عامل اصلی به سیستم عامل دیگری دسترسی داشته باشند.
  • در سرور وب‌سایت‌ها ممکن است منابع سخت‌افزار در اختیار چند سیستم عامل که به صورت مجازی و در کنار هم اجرا شده، تقسیم می‌شود و افراد و سایت‌های زیادی از یک سرور استفاده می‌کنند.
  • برخی افراد برای تست کردن ویروس‌ها در محیط Sandbox یا محیط حفاظت‌شده به سیستم عامل مجازی نیاز دارند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد سندباکس و اجرا کردن ویروس و بدافزار در محیط حفاظتی به مقاله‌ای که قبلاً منتشر کردیم توجه کنید:

در تمام موارد فوق روشن است که نصب کردن سیستم عامل در نرم‌افزار ماشین مجازی، انتخاب بهتری است.

آیا تهیه نسخه‌ی کپی از سیستم عامل ضروری است؟

یکی از کارهایی که در سیستم عامل مجازی یا ماشین مجازی می‌توان انجام داد، تکثیر کردن سیستم عامل مجازی با تمام محتویات آن است. کافی است فایل هارددیسک مجازی را کپی کنید و ماشین مجازی دوم و سوم و ... را با استفاده از فایل کپی ایجاد کنید. این کار در روش بوت چندگانه امکان‌پذیر نیست.

بنابراین اگر یک ویندوز ۷ و یک لینوکس نصب کنید، می‌توانید فایل هارددیسک را کپی کنید و در همان سیستم یا سخت‌افزار دیگری استفاده کنید.

البته می‌توان از پارتیشنی مثل درایو C به صورت کامل بکاپ و ایمیج تهیه کرد اما استفاده از فایل بکاپ در سخت‌افزار و کامپیوتر متفاوت، امکان‌پذیر نیست یا مشکلات مختلفی به وجود می‌آید.