پیچ شش گوش، از پرکاربردترین پیچها در صنایع است که با توجه به نیاز مصرف‌کننده در سایز و جنس‌های مختلف تولید و روانه بازار شده‌اند. برای انتخاب دقیق آن‌ها، ابتدا باید مکان یا سازه‌ای که قرار است پیچ درآن به کار برده شود را مدنظر قرار داد و سپس مواردی مانند جنس پیچ، قطر دنده پیچ، گرید و آچارخوره پیچ شش گوش را معین کرد.
پیچ شش گوش از جنس فلزات با استحکام مانند آهن، فولاد، استیل یا در برخی موارد از جنس پلاستیک و پی‌وی‌سی است که معمولاً انواع پرکاربرد آن‌ها نمونه DIN 933، DIN 931 و DIN 6914 است. در ادامه مقاله جهت بررسی و معرفی این پیچها و انواع مختلف آن با ما همراه باشید.
پیچ شش گوش
این پیچ که به پیچ آچارخور نیز معروف است، به راحتی با آچار باز و بسته می‌شود و با وجود قدرت نیروی گشتاور، استحکام بسیار بالایی دارد که همین عامل سبب پرطرفدار شدن آن‌ها شده است. این پیچها در واقع همه‌کاره هستند و هدف آن‌ها کمک به اتصالاتی است که استحکام در آن‌ها نقش اساسی دارد. پیچ شش گوش در پروژه‌های مختلف پتروشیمی، اتصالات صنایع آب و فاضلاب، راه‌سازی، سدسازی و ده‌ها پروژه دیگر کاربرد دارند. این پیچ همیشه به همراه مهره و واشر باز و بسته می‌شوند و این مسئله سبب افزایش کارایی آن‌ها شده است.
ساختار پیچ شش گوش
این پیچ و مهره‌ها از فلز یا پلاستیک ساخته شده است و انواع مختلف دارند. میزان استحکام آن‌ها بسیار بالاست؛ به همین دلیل معمولاً در صنایع خودرو، ساخت‌وساز و پروژه‌های مهندسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شکل منحصر به فرد آن‌ها سبب شده است که بتوان از هر زاویه‌ای آن را در دست گرفت و حتی با یک دست چرخاند. این پیچها هم به صورت نیم‌دنده و هم به صورت تمام‌دنده تولید می‌شوند.
همچنین با توجه به متریال مورد استفاده در هریک، برخی به آبکاری نیاز دارند و برخی نیازی ندارند. به طور مثال پیچ آچاری استیل و تیتانیوم هرگز به آبکاری نیاز نداشته و با استحکام بالایی که دارند، در برابر آب، رطوبت یا سایر عوامل جوی از خود مقاومت نشان می‌دهند. برخی از نمونه‌های پیچ شش گوش آبکاری شده عبارت‌اند از:
آبکاری گالوانیزه سرد
این روش یکی از متداول‌ترین روش‌ها جهت حفاظت سطحی از پیچ شش گوش است که در حمامی از فلز زینک و روی با دمای حدودی 260 درجه سانتی‌گراد آماده می‌شود. طی این مراحل یک لایه باریک فلزی روی سطح پیچ قرارمی‌گیرد که نقش حفاظتی دارد.
آبکاری گالوانیزه گرم
یکی از روش‌های ساده که سبب ماندگاری طولانی‌مدت پیچ می‌شود، آبکاری سطحی به روش گرم است که این فرایند در حمامی از فلز زینک و روی در دمای بالاتر از 600 درجه سانتی‌گراد فراهم می‌شود. باوجود اینکه آبکاری گالوانیزه گرم مشکلات زیادی به همراه دارد، اما به دلیل استحکام بالایی که در این روش ایجاد می‌شود، همواره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آبکاری داکرومات
این روش که در واقع یک روش جدید و نوعی تکنولوژی پیشرفته است، از همان فلز زینک و روی بوجود آمده است، با این تفاوت که در دمای متعادل‌تر و به روش گالوانیزه گرم تهیه می‌شود. لازم به ذکر است که طول عمر این پیچها بسیار بالا بوده و مشکلات سایر پیچها را به همراه ندارند.
نقاط مناسب پیچ شش گوش گالوانیزه
پیچ گالوانیزه مختص مناطق دارای رطوبت است؛ زیرا پوشش گالوانیزه روی این پیچها سبب استحکام در برابر رطوبت خواهد شد. چنانچه نیاز به احداث دارای اتصالات در این مناطق بود، باید حتماً از این نوع پیچها بهره بگیرید.
پیچ شش گوش فولادی
از آن‌جایی که جنس این نوع پیچها از فولاد است، به آن‌ها پیچ فولادی می‌گویند و معمولاً دارای سه گرید هستند. پیچ فولادی پیشوندی از حروف مختلف و عدد دارد که هرچه عدد آن بزرگتر باشد، فولاد به کار رفته در آن قوی‌تر است. گریدهای این نوع پیچ عبارت‌اند از:
- 10.9 با مواد اولیه کربن استیل
- 8.8 با مواد اولیه فولاد آلیاژی
- 12.9 با مواد اولیه فولادی
هرکدام از این پیچها، مقاومت متفاوتی دارند، به طور مثال پیچ شش گوشه خشکه، همان پیچ فولادی گرید 8.8 است و پیچ شش گوش خشکه 10.9، پیچ فولادی گرید 10.9 است.
استانداردهای پیچ شش گوش
استاندارد پیچ و مهره تولیدی در کشور ایران با پیشوند DIN، ISO و ASTM تعریف شده ست که طبق درخواست مشتری انتخاب و خریداری می‌شود. به طور کلی استاندارد این پیچها عبارت‌اند از:
- پیچ با استاندارد DIN 931 یا ISO 4014
- پیچ با استاندارد DIN 933 یا ISO 4017
- پیچ اچ‌وی با استاندارد DIN 933 یا EN 14399
- پیچ با استاندارد DIN 561
- پیچ با استاندارد DIN 6914
پیچ شش گوش خشکه
این پیچها مخصوص مناطق گرم و خشک یا به عبارتی مناطق بدون رطوب هستند؛ چراکه توان مقاومت در برابر رطوبت را نداشته و دچار خوردگی می‌شوند.
پیچ گل درشت یا پیچ HV
این نمونه پیچ شش گوش تحت عنوان پیچ HV ساختار متفاوتی با نمونه‌های معمولی دارد. رزوه این پیچها کوتاه‌تر و گل آن‌ها بزرگتر است و به همین دلیل در بسیاری از سازه‌های سنگین وزن، مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلیل کاربردی‌تر بودن این پیچها، بیشتربودن سطح اتکای آن‌ها است؛ زیرا هنگامی تحت تأثیر نیروهای کششی یا برشی قرار بگیرند از خود مقاومت نشان می‌دهند و تخریب نمی‌شوند. از این نمونه پیچ شش گوش در ساخت اتوبان، خودروهای سنگین، نیروگاه‌ها، نصب تیرآهن و پل‌های فلزی استفاده می‌شود.
پیچ آچاری استیل
پیچ آچاری استیل نمونه‌ای از پیچ است که گل آن شش گوشه دارد و توسط آچار مخصوص باز و بسته می‌شود، به همین دلیل به این نام شناخته می‌شود. نمونه استیل آن در مکان‌های مختلف و به خصوص مکان‌هایی که رطوبت و عوامل محیطی سبب تخریب سازه‌ها می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا استحکام بالای آن‌ها سب ماندگاری و طولانی شدن عمر آن‌ها خواهد شد. برخی از ویژگی‌های مهم این نوع پیچ عبارت‌اند از:
- در برابر زنگ‌زدگی بسیار مقاوم
- در برابر محیط‌های اسیدی بسیار مقاوم
- جلاپذیر و براق
عملکرد پیچ‌های شش گوش
این پیچها بسته به نوع کاربرد، عملکرد متفاوتی دارند. به طور مثال می‌توانند در برخی سوراخ‌های از قبل ایجادشده تعبیه شوند. همچنین نحوه کارگذاری آن‌ها می‌تواند توسط طیف وسیعی از ابزار مانند سوکت‌ها، آچارها یا کلیدهای شش گوش صورت بگیرد. سر شش ضلعی این پیچها سبب می‌شود که فرایند نصب یا برداشتن آن‌ها بسیار آسان صورت گیرد و کار با سرعت پیش رود. به طور کلی عملکرد راحت و بدون دغدغه پیچ‌های شش گوش سبب جلب توجه افراد بسیاری به آن‌ها شده است، به طوری که تا کنون توانسته‌اند بخش اعظم صنایع مختلف را در دست بگیرند.
پیچ‌های شش گوش
پیچ شش گوش یکی از انواع پیچها با ظاهری متفاوت است که کاربرد فراوان در بخش‌های مختلف مانند صنایع و ساخت‌وسازها دارد و به همین دلیل بسیار مورد توجه واقع شده است. از این ابزار، در تعمیر و ساخت‌وساز به صورت گسترده استفاده می‌شود که بسته به کاربرد که خریدار انتظار دارد، انتخاب می‌شوند. در حقیقت این پیچها به دلیل طرز تهیه و استحکام بالایی که دارند، در کلیه اتصالات سنگین مانند تولید انواع ماشین‌آلات، سازه‌های مختلف دریایی و جاده‌ای، نجاری‌ها، زیرساخت‌ها و دستگاه‌های پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این محصولات به ابزار آچارخور معروف هستند؛ چرا که در کارگذاشتن آن‌ها از آچار مخصوص پیچ شش گوش استفاده می‌شود. در این مقاله سعی بر آن بود که به معرفی این پیچ و انواع مختلف آن بپردازیم تا در مواقع ضروری از این مطالب بهره بگیرید.
سیاره‌ی آی‌تی