مرورگر Firefox که توسط بنیاد Mozilla توسعه داده می‌شود، نرم‌افزاری متن باز است. لذا برنامه‌نویسان می‌توانند تغییراتی در کدهای آن اعمال کنند و به عنوان مثال امکاناتی را حذف یا اضافه کنند و مرورگری با نام متفاوت منتشر کنند. Waterfox و Comodo IceDragon و Pale Moon و Swiftfox از جمله مرورگرهای انشعابی است که با این روش ساخته شده است و بعضاً مزایایی نسبت به فایرفاکس دارند.
در این مقاله با مرورگرهای انشعابی فایرفاکس یا به زبان دیگر Fork آشنا می‌شویم و به بررسی این موضوع می‌پردازیم که آیا استفاده از این مرورگرها به جای فایرفاکس اصلی، مفید و بدون مشکل است یا خیر. با ما باشید.
این روزها مرورگرهای انشعابی مبتنی بر دو مرورگر متن باز محبوب یعنی موزیلا فایرفاکس و گوگل کرومیوم متنوع است و برخی کاربران با توجه به قابلیت‌های خاص، به جای Firefox و Chrome از این نسخه‌های انشعابی استفاده می‌کنند.
برای مرورگر فایرفاکس تعدادی مرورگر انشعابی معروف و مطرح مثل Watefox و Comodo IceDragon و Pale Moon و همین‌طور Basilisk و Swiftfox و TenFourFox توسعه داده شده و برخی از این موارد مرتباً بروزرسانی می‌شود. قابلیت‌های اصلی این نسخه‌ها درست شبیه مرورگر فایرفاکس است اما در برخی، قابلیت‌های خاصی وجود دارد که شاید برای برخی کاربران ضروری باشد.
در ادامه به سوالات مهم در مورد مرورگرهای انشعابی فایرفاکس می‌پردازیم و در نهایت به یک جمع‌بندی کلی در مورد استفاده کردن یا استفاده نکردن از این نسخه‌ها می‌رسیم.
آیا مرورگرهای انشعابی فایرفاکس از افزونه‌های فایرفاکس پشتیبانی می‌کنند؟
برخی کاربران به کلی با مقوله‌ی استفاده از Add-on یا افزونه بیگانه هستند و برخی دیگر از تعداد زیادی افزونه استفاده می‌کنند. حتی ممکن است در هر کامپیوتر یا حساب کاربری، با توجه به نوع کاربرد تعدادی افزونه‌ی متفاوت روی Firefox نصب کنند چرا که نصب کردن تعداد زیادی افزونه روی فایرفاکس کار جالبی نیست و شاید مرورگر را سنگین کرده و سرعت سیستم را کم کند.
در مورد مرورگر Chrome هم همین‌طور است. البته در گویش کاربران کروم، اکستنشن به جای Add-On یا افزونه کاربرد بیشتری دارد. البته موزیلا مرورگر قدیمی‌تری نسبت به کروم است و تعداد افزونه‌های آن بیشتر است.
خوشبختانه افزونه‌هایی که برای مرورگر فایرفاکس طراحی شده، روی نسخه‌های انشعابی آن نیز معمولاً به درستی نصب شده و کار می‌کند.
نکته‌ی جالب‌تر این است که اگر یک حساب کاربری رایگان برای استفاده از Firefox ایجاد کرده باشید، قابلیت انتقال اطلاعات مربوط به افزونه‌ها و تنظیمات حریم خصوصی به مرورگرهای جانبی وجود دارد. لذا پس از مهاجرت به یک نسخه‌ی انشعابی مثل Comodo IceDragon یا Waterfox، لازم نیست نام تک‌تک افزونه‌ها را جستجو کرده و نصب کنید.
همان طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، برخی نسخه‌های انشعابی مثل Waterfox، در مراحل ستاپ اولیه، قابلیت Import کردن اطلاعات پروفایل کاربری از Firefox و حتی دیگر مرورگرها را دارند. لذا مهاجرت به نسخه‌های انشعابی و استفاده از افزونه‌ها معمولاً بسیار ساده بوده و با کمترین مشکل همراه است.
آیا تنظیمات معمولی و پیشرفته در صفحه‌ی about:config در نسخه‌های انشعابی Firefox موجود است؟
مورد مهم دیگر برای کاربران حرفه‌ای این است که با مراجعه به صفحه‌ی تنظیمات معمولی مرورگر و گاهی با مراجعه به صفحه‌ای به آدرس about:config، برخی تنظیمات پیشرفته را تغییر می‌دهند و ترفندهای خاصی را پیاده‌سازی می‌کنند. اما آیا این صفحه در نسخه‌های انشعابی فایرفاکس هم موجود است؟
پاسخ این سوال هم مثبت است. به عنوان مثال در تصویر زیر صفحه‌ی موردبحث در مرورگر IceDragon را مشاهده می‌کنید. این صفحه در واترفاکس معروف هم موجود است. گزینه‌های تنظیمات پیشرفته در این صفحه مثل مرورگر فایرفاکس اصلی است. بنابراین اغلب تنظیمات یکسان است و اغلب ترفندها را می‌توانید با روش مشابه اعمال کنید.
اما توجه کنید که اگر نسخه‌ای قدیمی را نصب کرده باشید، ممکن است برخی موارد عیناً مثل فایرفاکس نباشد و همین‌طور با توجه به وجود قابلیت‌های جانبی در نسخه‌های انشعابی، ممکن است برخی ترفندها قابل پیاده‌سازی نباشد که خوشبختانه چنین تفاوت‌هایی بسیار کم است.
آیا بروزرسانی‌های امنیتی Firefox در نسخه‌های انشعابی نیز ارایه می‌شود؟
موزیلا مرتباً بروزرسانی‌های امنیتی را برای مرورگر Firefox منتشر می‌کند اما مرورگرهای انشعابی مرتباً بروزرسانی نمی‌شوند. لذا اگر حفره امنیتی جدیدی کشف شده باشد، ممکن است هکرها اقدام به خرابکاری و سرقت اطلاعات کنند.
البته برخی کاربران روی سیستم خویش اطلاعات مهمی نگهداری نمی‌کنند و از طرفی به سایت‌هایی که با حریم خصوصی مرتبط است مثل سرویس‌های ایمیل، پیام‌رسان، فضای ابری، هاست و سرور و موارد دیگر مراجعه نمی‌کنند. در این صورت حتی اگر آپدیت‌های مرتب و منظم برای رفع مشکلات امنیتی منتشر نشود، می‌توان از مرورگر انشعابی استفاده کرد.
آیا تنظیمات امنیتی فایرفاکس در نسخه‌های انشعابی وجود دارد؟
اغلب تنظیمات امنیتی فایرفاکس دقیقاً در مرورگرهای انشعابی موجود است و مقدار پیش‌فرض نیز به همان صورت تنظیم شده است تا از حملات حین کار با WebRTC و اجرای جاوااسکریپت و کدهای رهگیری و سوء استفاده از کوکی‌ها جلوگیری شود.
عملکرد مرورگرهای انشعابی فایرفاکس چقدر پایدار است؟
توجه کنید که مرورگرهای انشعابی Firefox از نظر پایداری، مثل نسخه‌های آزمایشی نیستند و در واقع احتمال هنگ کردن و کرش کردن پایین است. البته در نسخه‌های قدیمی‌تر از فایرفاکس کوآنتوم که یک تغییر بزرگ و جدی در این مرورگر بوده، گزارش هنگ و کرش به مراتب بیشتر بوده است.
لذا اگر مرورگر انشعابی خاصی را نصب کرده‌اید که مبتنی بر نسخه‌های قبل از فایرفاکس ۵۷ است، ممکن است پایداری در حد مطلوب نباشد.
برخی مرورگرهای انشعابی فایرفاکس پایداری بسیار خوبی شبیه به فایرفاکس اصلی دارند اما همه‌ی نسخه‌ها اینگونه نیستند. لذا بهتر است در مورد نسخه‌ای که نصب می‌کنید، کمی جستجو و تحقیق کنید.
آیا استفاده از مرورگرهای شبیه به Firefox به جای موزیلا فایرفاکس توصیه می‌شود؟
با توجه به سوالات و مباحث فوق، می‌توان گفت که استفاده از نسخه‌های انشعابی به عنوان جایگزین، تصمیم بدی نیست و مشکل چندانی ندارد. شاید تنها مشکل، مسأله‌ی آپدیت‌های امنیتی باشد که دیرتر ارایه می‌شود. لذا در مواردی که امنیت و حریم خصوصی بسیار مهم است، بهترین گزینه همان Firefox اصلی است.
بهتر است از مرورگرهایی استفاده کنید که مبتنی بر نسخه‌های جدید فایرفاکس توسعه داده شده باشند و نه نسخه‌های قدیمی. به علاوه توجه کنید که بروزرسانی مرورگری که نصب می‌کنید، چند ماه یا چند سال عقب‌تر از پروژه‌ی متن باز فایرفاکس نباشد!
maketecheasierسیاره‌ی آی‌تی