توزیعات مختلف Linux از نظر شیوه‌ی کاربری کم و بیش با ویندوز یا مک‌او‌اس تفاوت دارند لذا کاربری که از ویندوز به لینوکس مهاجرت می‌کند، می‌بایست برخی عادت‌های خویش را کنار بگذارد و به مواردی مثل اجرای دستورات در Terminal یا محدودتر بودن بازی‌ها، عادت کند.
در این مقاله به تغییرات مهمی اشاره می‌کنیم که باید در عادت‌های کاربران تازه‌کار لینوکس اتفاق بیافتد تا هر چه سریع‌تر به این سیستم عامل جالب، قدرتمند و حرفه‌ای عادت کنند. اگر از علاقه‌مندان لینوکس هستید، با ما همراه شوید.
استفاده واسط خط دستور و اپلیکیشن ترمینال
اپلیکشین Terminal در لینوکس و مک‌او‌اس، مشابه اپلیکیشن Command Prompt یا به اختصار cmd در ویندوز است و برای اجرا کردن فرمان‌ها به کار می‌رود. زمانی که از محیط گرافیکی نرم‌افزارها و سیستم عامل استفاده می‌کنید، در حقیقت فرمان‌های زیادی اجرا می‌شود اما گاهی اوقات لازم است یا بهتر است این دستورات را به صورت مستقیم به کمک cmd یا ترمینال اجرا کنید.
استفاده از واسط خط دستور در توزیعات مختلف لینوکس، متداول‌تر از ویندوز یا مک‌او‌اس است. در واقع ویندوز و مک‌او‌اس برای کاربران مبتدی و همین‌طور حرفه‌ای طراحی شده‌اند اما اغلب توزیعات لینوکس برای کاربران نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای مناسب‌تر است. شاید کاربری که اولین لپ‌تاپ ویندوزی خویش را خریداری کرده، تا چند ماه هیچ گاه از cmd استفاده نکند! اما خریداران لپ‌تاپ‌های لینوکسی معمولاً در همان روزها و ماه‌های اول، سراغ ترمینال می‌روند و دستورات ساده‌ای را اجرا می‌کنند.
در Windows و macOS برای تغییر دادن تنظیمات سیستم عامل، نصب یا حذف کردن برنامه‌ها، نصب کردن درایور قطعات سخت‌افزاری و وسایل جانبی، معمولاً از موس و کلیک کردن استفاده می‌شود اما در لینوکس گاهی بهترین روش این است که دستوراتی را در ترمینال اجرا کنید!
البته در توزیعات محبوب لینوکس معمولاً ابزاری گرافیکی برای مدیریت پکیج‌های نرم‌افزاری وجود دارد و استفاده از آن ساده است. می‌توانید به سادگی اپلیکیشن‌های جدید را دانلود و نصب کنید. اما در عین حال استفاده از دستورات در محیط ترمینال برای نصب اپ‌ها، بسیار ساده است.
از کاربردهای اصلی و اساسی واسط خط دستور در لینوکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دانلود و نصب اپلیکیشن‌های رایگان
- چک کردن اطلاعات سیستم و آمار استفاده
- تغییر پیکربندی و تنظیمات سیستم و سخت‌افزار نظیر ریفرش ریت مانیتور
- زمان‌بندی کرد اجرای برخی امور و فرآیندها به صورت خودکار و طبق برنامه
- ایجاد فولدرها، جستجو کردن فایل‌ها و دستکاری فایل‌های متعدد
- مدیریت شبکه و اینترنت
- نصب کردن درایور قطعات سخت‌افزار و وسایل جانبی
قبلاً مقالات مختلفی در ارتباط با دستورات مفید و کاربردی ترمینال لینوکس منتشر کردیم، مثل موارد زیر:
در عین حال برخی دستورات، جالب و سرگرم‌کننده است!
نصب درایور وسایل جانبی در لینوکس
یک تفاوت مهم و اساسی بین لینوکس و ویندوز، شیوه‌ی تغییر دادن تنظیمات سخت‌افزار و وسایل جانبی است. معمولاً زمانی که وسیله‌ای جانبی مثل پرینتر را به سیستم لینوکسی متصل می‌کنید، می‌بایست درایور یا نرم‌افزار راه‌انداز مربوط به آن را به صورت دستی و در واقع با استفاده از دستوراتی خاص، نصب کنید. حتی پیکربندی نیز به صورت دستی انجام می‌شود.
در ویندوز استفاده از وسایل جانبی نظیر پرینتر بسیار ساده است چرا که معمولاً یک نرم‌افزار ساده برای نصب کردن خودکار و انجام تنظیمات وجود دارد.
اگر قصد دارید از لینوکس به عنوان سیستم عاملی برای محیط کار استفاده کنید، دقت کنید که در سریع‌ترین زمان ممکن، استفاده از دستورات در محیط ترمینال و شیوه‌ی نصب کردن درایورها و پیکربندی وسایل جانبی را بیاموزید تا دچار مشکلات وقت‌گیر نشوید.
عیب‌یابی و رفع مشکلات کار نکردن سخت‌افزار و وسایل جانبی
در ویندوز برای رفع مشکلات اینترنت، شبکه، پرینتر، وسایل بلوتوث، وای-فای، کارت گرافیک و غیره، گزینه‌هایی پیش‌بینی شده تا این کار به صورت خودکار و راحت انجام شود. اما در لینوکس برای رفع مشکلات و در واقع پیکربندی صحیح، می‌بایست تجربه و مهارت بالاتری داشته باشید.
برای استفاده از سخت‌افزار و وسایل جانبی متنوع در لینوکس، بسته‌های نرم‌افزاری آماده نیز وجود دارد اما باید در پیدا کردن این پکیج‌های نرم‌افزاری مهارت و تجربه داشته باشید. خوشبختانه اگر مشکلی پیش بیاید، دستورات و روش‌های متنوعی برای رفع مشکل وجود دارد که حتی بهتر از ویندوز یا مک‌او‌اس است چرا که در مجموع توزیعات Linux دسترسی‌ها و آزادی بیشتری به کاربر می‌دهند.
به عنوان مثال برای پیکربندی کارت شبکه در لینوکس، دستورات و روش‌هایی مختلفی وجود دارد:
- اضافه کردن موارد جدید در مسیر /etc/network/interfaces برای پیکربندی آدرس کارت شبکه و netmask
- اضافه کردن تنظیمات DNS در فایل etc/resolv.conf
- تست کردن ارتباط با اینترنت و شبکه با دستورات ip و ipconfig
- ستاپ قوانین فایروال برای مجاز کردن ترافیک ورودی و خروجی
البته شاید لیست فوق به نظر پیچیده و عجیب باشد! اما در واقع دستورات ساده‌ای برای انجام هر مورد وجود دارد و رفع مشکلات عجیب و ریشه‌ای، ساده‌تر از ویندوز است.
در دسترس نبودن نرمافزارهای مخصوص ویندوز
کاربران ویندوز همیشه از نرمافزارهای مخصوص ویندوز استفاده کرده‌اند که شاید اغلبشان نسخه‌ی مخصوص مک‌او‌اس و لینوکس یا اندروید و iOS ندارد! اما برای اغلب امور می‌توان از نرمافزارهای مشابه و جایگزین استفاده کرد و حتی قابلیت نصب کردن ویندوز و نرمافزارهای آن در محیط مجازی به کمک نرمافزارهای ماشین مجازی وجود دارد!
به عنوان مثال اگر بخواهید هر طور که شده از آفیس مایکروسافت در محیط لینوکس استفاده کنید، می‌توانید با مجازی‌سازی و در واقع نصب کردن ویندوز در ماشین مجازی تحت لینوکس، از آن استفاده کنید. البته روش‌های دیگری نیز برای استفاده از Microsoft Office در لینوکس وجود دارد:
اما شاید بهتر باشد از همان ابتدا به آفیس مایکروسافت فکر نکنید! در واقع گزینه‌های جایگزین آفیس مایکروسافت برای لینوکس، از نظر قابلیت‌ها و امکانات بعضاً بسیار عالی و جامع هستند. نمونه‌ی محبوب آن Libre Office است.
این آفیس قدرتمند شامل نرم‌افزارهایی مشابه Word و Excel است و اساساً نیازی به آفیس مایکروسافت نیست!
به جای نرم‌افزار Photoshop می‌توانید از جایگزین‌های رایگان آن استفاده کنید. GIMP نرم‌افزاری حرفه‌ای برای ویرایش عکس است که از نظر سبک کار و ساختار لایه‌لایه‌ای عکس‌ها، درست مشابه فتوشاپ است و در عین حال سبک‌تر و کاملاً رایگان است.
در مجموع می‌توان گفت در دسترس نبودن نرمافزارهای ویندوزی در لینوکس، چیز بدی نیست! بهتر است سخت‌گیری نکنید و به نرمافزارهای جدید، رایگان و معمولاً متن باز لینوکس عادت کنید.
دنیای بازی و سرگرمی در Linux
با توجه به اینکه حدود ۹۰ درصد کاربران در کامپیوترهای معمولی از ویندوز استفاده می‌کنند، کمپانی‌های بازی‌سازی که روی بازی‌های ویندوز متمرکز شده‌اند بسیارند. به همین علت است که بهترین سیستم عامل برای گیمرها، چیزی به جز ویندوز نیست. برای لینوکس هم بازی‌های بسیاری زیادی منتشر شده است اما تنوع و تعداد بازی‌ها در این پلتفرم، با دنیای بازی و سرگرمی ویندوزی قابل‌قیاس نیست.
اگر گیمر حرفه‌ای نیستید و وقت خویش را مثل بعضی بازی‌خورهای تندرو! فدای بازی‌ها نمی‌کنید، بازی‌های زیادی برای لینوکس منتشر شده که کفایت می‌کند. می‌توانید Steam را در لینوکس نصب و راه‌اندازی کنید و از بازی‌های تحت استیم لذت ببرید که البته تعدادشان بسیار زیاد است. برخی بازی‌ها با عنوان PlayOnLinux متمایز شده‌اند که هم در لینوکس و هم در ویندوز قابل اجرا هستند.
برخی توزیعات لینوکس قابلیت اجرا به صورت زنده و بدون نصب دارد. می‌توانید از این توزیعات به صورت پرتابل روی فلش‌درایو USB یا هارد اکسترنال استفاده کنید! و این یک ویژگی مثبت لینوکس است، در واقع می‌توانید بازی‌های موردعلاقه‌ی خویش را روی هر کامپیوتری اجرا کنید و لذت ببرید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد بازی‌های لینوکسی و تنوع روش‌های اجرای بازی‌ها، به مقاله‌ی زیر مراجعه فرمایید:
سفارشی‌سازی تم‌های دستاپ
در ویندوز و مک‌او‌اس، تنظیمات مربوط به سفارشی کردن دستاپ ساده و در عین حال محدود است. البته می‌توانید از نرمافزارهای جانبی استفاده کنید و تغییراتی در ظاهر سیستم عامل بدهید و امکاناتی مثل ویجت روی دستاپ اضافه کنید. در ویندوز قابلیت نصب کردن تم‌ها، تغییر شکل موس، تغییر تصویر بک‌گراند دستاپ و چند مورد دیگر وجود دارد.
کاربرانی تازه‌کار لینوکس تصور می‌کنند که سفارشی‌سازی دستاپ لینوکس بسیار پیچیده و غیرممکن است! اما در حقیقت برعکس است! در توزیعات محبوب لینوکس که مرتباً آپدیت می‌شوند، حتی روش گرافیکی و ساده برای این تغییرات پیش‌بینی شده است.
اگر کمی حرفه‌ای‌تر عمل کنید، می‌توانید با نصب کردن دستاپ‌ها و تم‌ها و حتی با اجرای دستوراتی در ترمینال، ظاهر دستاپ و سیستم عامل را متحول کنید. قطعاً آزادی عمل در لینوکس به مراتب بیشتر از Windows و macOS است.
makeuseofسیاره‌ی آی‌تی