تنظیم ISO در عکاسی، یکی از اولین مهارت‌های ضروری برای عکاسان است. ISO که تلفظ صحیح آن آیسو است، به معنی حساسیت نورسنجی بوده و اگر بیش از حد بالا باشد، در کنار روشن‌تر شدن عکس، نویز آن را بیشتر می‌کند. اگر ISO بسیار پایین باشد هم عکس بیش از حد تاریک می‌شود. به عبارت دیگر همیشه باید ISO را روی مقدار بهینه تنظیم کرد تا روشنایی و نویز عکس مناسب باشد.
1در سیاره‌ی آی‌تی قبلاً پیرامون انتخاب تنظیمات مناسب برای عکاسی در محیط تاریک صحبت کردیم. یکی از رئوس مثلث عکاسی ایزو است و در عکاسی در شرایط کم‌نور می‌بایست آن را بالا برد اما می‌توان با تغییر در سایر تنظیمات، از ایزوی معمولی هم استفاده کرد. در واقع تنظیم کردن ایزو، می‌بایست با توجه به دیگر تنظیمات اصلی یا همان مثلث عکاسی معروف صورت بگیرد.
در این مقاله به آموزش تنظیم ISO در عکاسی می‌پردازیم که مقوله‌ای ضروری برای عکاسان است. با ما باشید.
حساسیت نورسنجی یا ISO چیست؟
حسگر دوربین ماده‌ای است که به نور حساس است و با برخورد فوتون‌ها، الکترون‌های آن به حرکت می‌افتد و این یعنی سیگنال بسیار ضعیفی ایجاد می‌شود. برای تبدیل این سیگنال به عددی که روشنایی پیکسل و ساب‌پیکسل‌ها را مشخص می‌کند، می‌بایست آن را در عددی بزرگ ضرب کرد و اینجاست که ایزو یا حساسیت نورسنجی مطرح می‌شود.
هر چه ایزو را بالاتر در نظر بگیریم، سیگنال در عدد بزرگ‌تری ضرب می‌شود و نتیجه روشن‌تر شدن تصویر است و هر چه ایزو کمتر باشد، سیگنال کمتر تقویت شده و تصویر تاریک‌تر می‌شود. هر پله افزایش ایزو به این معنی است که جذب نور و روشنایی تصویر، دو برابر می‌شود.
توجه کنید که بخشی از نویز موجود در عکس، حاصل خطاهای حسگر و تولید سیگنال‌های ناخواسته و غیرواقعی است. اگر ایزو بالا باشد، حتی سیگنال‌های ضعیف که نویز محسوب می‌شوند هم به سیگنال معمولی تبدیل شده و در عکس نهایی، شاهد نویز بیشتری خواهیم بود.
بنابراین روشن است که نباید ISO را کوچک‌تر از حد نیاز و بزرگ‌تر از حد لازم تنظیم کنیم. قاعده‌ی سرانگشتی و کمی اشتباه این است:
- در روشنایی کم ISO را بالا ببرید، نویز هم بیشتر می‌شود.
- در روشنایی زیاد ISO را پایین بیاورید. نویز کمتر می‌شود.
اما چرا اشتباه؟ به این دلیل که می‌توان کمبود روشنایی محیط را با بیشتر باز کردن دریچه‌ی دیافراگم و همین‌طور بالا بردن مدت زمان شاتر جبران کرد که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارد. برای توضیحات بیشتر در مورد تنظیم ایزو در شرایط کم‌نور، به مقاله‌ای که قبلاً منتشر کردیم توجه فرمایید:
مقدار ISO پیشنهادی برای عکاسی در شرایط مختلف
اعداد و پیشنهاداتی که در ادامه مطرح می‌کنیم، در مورد اغلب دوربین‌ها مناسب است اما توجه کنید که در دوربین‌های جدید، الگوریتم‌های پردازش تصویر بهینه‌تر و پیشرفته‌تر است و این یعنی اگر از ISOهای بالاتر استفاده کنید هم کیفیت عکس و مقدار نویز آن قابل‌قبول خواهد بود. لذا در دوربین‌های پیشرفته‌ی امروزی، ایزوهای بالاتر و تنظیمات خاص مثل کاهش نویز حین پرتوگیری طولانی را آزمایش کنی. برای اطلاعات بیشتر به مقاله‌ای که در این خصوص نوشتیم رجوع کنید:
عکاسی از ستارگان در تاریکی شب: ISO 3200 مقدار خوبی است مگر آنکه لنزی با دیافراگم باز مثل F/1.8 داشته باشید و یا زمان شاتر را با توجه به وجود سه‌پایه و ثبات کامل دوربین، بالاتر از ۱۵ ثانیه تنظیم کنید. در این صورت بد نیست ISO را روی ۱۶۰۰ یا حتی ۸۰۰ واحد تنظیم کنید.
عکاسی در تاریکی شب: ISO 3200 و یا ISO 1600 برای جبران کردن تاریکی و در عین حال جلوگیری از مات شدن اجسام متحرک، توصیه می‌شود.
عکاسی از صحنه‌های ورزشی در روشنایی روز: ISO 100 مقدار خوبی است چرا که روشنایی کافی است. توجه کنید که زمان شاتر روی ۱/۱۰۰۰ ثانیه و بالاتر تنظیم شود تا اثر حرکت سوژه در عکس‌ها دیده نشود. حتی با این زمان شاتر کوتاه هم اگر روشنایی زیاد باشد، ISOی ۱۰۰ واحد کافی به نظر می‌رسد.
عکاسی از اجسام با فعال کردن فلاش: ISO 100 برای این حالت نیز خوب است.
عکاسی از صحنه‌های ورزشی و پرتحرک در روشنایی کم یا معمولی: ISO 3200 در این شرایط توصیه می‌شود چرا که تحرک سوژه معمولاً زیاد است و نمی‌توان زمان شاتر را زیاد کرد. در نتیجه تنها راه جبران کمبود نور، افزایش ایزو است. توجه کنید که گشادگی نسبی دیافراگم یا همان عدد F را نیز کاهش دهید تا دیافراگم کاملاً باز باشد و جذب نور بهتر شود.
عکاسی در محیط کم‌نور یا معمولی داخل منازل و اماکن: ISO 1600 انتخاب متعادلی است چرا که حرکات معمولاً شدید نیست و می‌توان زمان شاتر را کمی افزایش داد و همین‌طور دیافراگم را کاملاً باز کرد.
عکاسی از آبشار و منظره‌ی پر تحرک در اثر باد: ISO 100 برای این شرایط گزینه‌ی خوبی است مگر آنکه در روشنایی کافی عکاسی نکنید که اصلاً توصیه نمی‌شود! بهتر است زمانی که وزش باد زیاد است و یا می‌خواهید از پدیده‌های پر تحرک مثل آبشار عکاسی کنید، زمان شاتر را نسبتاً کوتاه در نظر بگیرد تا تصویر مات نشود و در نتیجه جزئیات اجسام مشخص باشد. اگر روشنایی کم باشد، مجبور می‌شوید ISO را بالا ببرید که با توجه به ایجاد نویز اضافی، برای عکاسی از محیطی با جزئیات ظریف و صد البته واقعی، مناسب نیست. لذا بهتر است در شرایطی که نور کافی است عکاسی کنید، ایزو را پایین در نظر بگیرید و زمان شاتر را نیز کوتاه تنظیم کنید.
عکاسی از غروب خورشید: ISO 800 انتخاب خوبی است. اگر تحرک در محیط کم است و می‌توان سرعت شاتر را روی ۲ ثانیه و ۴ ثانیه تنظیم کرد، بهتر است زمان شاتر را بیشتر کنید تا کمبود نور جبران شود و ISO را کمی کاهش دهید و از ISO 400 و حتی ISO 100 استفاده کنید.
مقدار ISO دوربین را چقدر می‌توان افزایش داد؟
در برخی دوربین‌ها که برای عکاسی در روشنایی بسیار کم طراحی شده‌اند، علاوه بر اینکه حسگر غول‌آسای فول‌فریم یا APS-C به کار رفته، می‌توان ISO را روی ارقامی مثل 51200 یا 102400 تنظیم کرد!
به محدودی ایزوی برخی دوربین‌های محبوب توجه کنید:
- Nikon D3400 – ISO 100 to ISO 25,600 (Not expandable)
- Canon Rebel T6i – ISO 100 to ISO 12,800 (Expandable to ISO 25,600)
- Sony a7s ii – ISO 100 to ISO 102,400 (Expandable to ISO 409,600)
- Canon 5D Mark IV – ISO 100 to ISO 32,000 (Expandable to ISO 102,400)
- Nikon D850 – ISO 64 to ISO 25,600 (Expandable to ISO 102,400)
عبارت Expandable to را در بیان ISO یک دوربین به این معنی است که با روش‌های نرم‌افزاری که توسط پردازش تصویر در دوربین انجام می‌شود، عکس روشن‌تر می‌شود و معمولاً نویز را چند برابر می‌کند. به همین علت چندان مفید و کاربردی نیست.
معمولاً اگر از حداکثر ایزو و حتی یک چهارم آن استفاده کنید هم نویز زیادی در عکس‌ها مشاهده خواهید کرد که نشان می‌دهد حداکثر ایزو چندان کاربردی نیست و همواره باید از ارقام کمتری استفاده کرد.
improvephotographyسیاره‌ی آی‌تی