در دنیایی که اطلاعات شخصی، علایق و فعالیت‌های کاربران به‌راحتی ردیابی و مستند می‌شود، جای تعجب نیست پروژه‌هایی که اجازه ناشناس ماندن می‌دهند بسیار محبوب‌تر هستند. شبکه زی کش (Zcash) یکی از بلاکچین‌های پیشرو است که هدف اصلی آن بازگرداندن قدرت و حفظ حریم خصوصی کاربران است. قبل از توسعه شبکه Zcash، ساختار رمزارزها به‌گونه‌ای بود که اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها، آدرس ارسال و دریافت‌کننده در بلاکچین ثبت می‌شد و سایر کاربران می‌توانستند آن را مشاهده کنند. این مسئله برای بسیاری از معامله‌گران به معنی نقص حریم خصوصی است و زی کش راه‌حلی مؤثر را با استفاده از الگوریتم ZKProof برای این مشکل ارائه کرده است. در این بلاکچین اهمیت زیادی به حریم خصوصی معامله‌گران داده شده است و کنترل جزئیات تراکنش در اختیار کاربران است.
شبکه Zcash چیست؟
تکنولوژی زیرساخت زی کش موجب شده است تا به یکی از پیشگامان حریم خصوصی تبدیل شود. این شبکه، از الگوریتم اثبات با دانش صفر یا ZKProof برای محافظت از تراکنش‌ها استفاده می‌کند و در بلاکچین عمومی جزئیات آن را خصوصی می‌کند. تیم توسعه‌دهنده زی کش با بهره‌گیری از پروتکل انقلابی خود قابلیت اجرای کامل یک تراکنش بدون افشای آدرس کیف پول فرستنده و دریافت‌کننده را ایجاد کرده‌اند. این پروتکل حتی میزان وجه انتقال‌یافته را نیز پنهان می‌کند و تنها اطلاعات مربوط به تاریخ و زمان انجام تراکنش را در این بستر ذخیره می‌کند.
به‌طورکلی شبکه زی کش یک بستر خصوصی اختیاری است بدین معنا که کاربران اگر بخواهند، تراکنش‌ها به‌صورت ناشناس و خصوصی انجام می‌شوند.
در ابتدا این پروتکل با نام زیرو کوین (ZeroCoin) شناخته می‌شد و بعدها نام آن به Zcash تغییر پیدا کرد. این پروتکل در اصل یک فورک بیت‌کوین است و از اکتبر سال ۲۰۱۶ به دنیای کریپتوکارنسی معرفی شد. رمزارز بومی این شبکه، ارز دیجیتال ZEC نام دارد که مانند بیت‌کوین یک ارز الکترونیک همتا به همتا است. همچنین تعداد عرضه آن به ۲۱ میلیون واحد محدود شده است. جالب است بدانید، تمام نقاط اشتراک بین این دو رمزارز همین‌جا به پایان می‌رسد.
هدف ایجاد شبکه زی کش
شبکه زی کش با هدف برطرف‌کردن مشکلات بیت‌کوین به وجود آمده است. هم اکنون نیز به دلیل مزیت‌های رقابتی که دارد توانسته محبوبیت خود را در میان کاربران حفظ کند. یک‌لایه امنیتی صفر که در بالاترین بخش‌های بلوک زی کش قرار می‌گیرد، موجب بالارفتن عملکرد آن می‌شود. این لایه موجب می‌شود که پشتیبانی از آن به‌صورت نیمه شفاف باشد.
زی کش پیشرفت‌هایی را در عرصه رمزنگاری به دست آورده است تا به کاربران خود امکان ناشناس بودن در انجام تراکنش‌ها را ارائه دهد. اگرچه تا به امروز بلاکچین‌های زیادی با هدف افزایش حریم خصوصی خلق شده‌اند، اما پروژه زی کش نسبت به همه آنها متفاوت است. هدف از ساخت شبکه زی کش را می‌توان با یک مثال ساده توضیح داد. برای مثال، پس از انجام تراکنش، داده‌هایی نظیر تاریخ و زمان انجام معاملات قابل‌پیگیری هستند، اما نام افراد معامله‌کننده نمایش داده نمی‌شوند. در این شرایط، هر دو طرف معامله می‌توانند از مزایای مخفی بودن اطلاعات استفاده کنند، به همین دلیل امکان سو استفاده در زی کش بسیار کم است.
بلاکچین در Zcash
این شبکه یکی از نوآوری‌های بی‌نظیر و جدید اکوسیستم بلاکچین است و مانند تمامی شبکه‌ها از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار است که آن را نسبت به سایر رقبایش متمایز می‌کند. ویژگی‌هایی جذاب زی کش عبارت‌اند از:
امنیت بالا
یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های شبکه زی کش، امنیت بالایی است که برای کاربران فراهم می‌کند. در حقیقت این پلتفرم یک‌لایه امنیتی بیشتر نسبت به بیت‌کوین را در نظر گرفته است. همچنین خصوصی‌بودن تراکنش‌ها باعث شده تا نسبت به بسیاری از شبکه‌های هم رده ایمن‌تر باشد. این کار امنیت و حریم خصوصی کاربران را افزایش می‌دهد.
فناوری های پیشرو
شبکه Zcash، تکنولوژی‌ها و فناوری‌های گوناگونی را در بستر بلاکچین خود به کار گرفته است که تمامی آنها موجب کارایی بیشتر می‌شوند. ترکیب این فناوری‌ها باعث شده تا این پروژه و ساختار آن بیش از گذشته با پیشرفت‌های حوزه بلاکچین همسو شود. همچنین این نوآوری‌ها، شبکه زی کش را با نیاز کاربران بیشتر منطبق می‌کند.
اقتصاد توکنی
این پلتفرم مانند بیت‌کوین تعداد توکن‌های خود را به ۲۱ میلیون واحد محدود کرده است. البته میزان پاداش بلاک‌ها در این شبکه متفاوت است که همین موضوع باعث شده این توکن در بازار نایاب شود. این موضوع در کنار تقاضای بالای آن موجب شده تا قیمت ارز دیجیتال ZEC رشد بیشتری داشته باشد. نکته مهم در اقتصاد توکنی، عدم ارائه توکن در عرضه اولیه است. بسیاری از پروژه‌ها بخش زیادی از توکن‌های خود را در برای جذب سرمایه بیشتر طی عرضه اولیه می‌فروشند. در نهایت این موضوع منجر به عدم توازن در بازار می‌شود، اما زی کش چنین اقدامی را انجام نداده است. این کار باعث می‌شود از بروز نوسان‌های ناخواسته در بازار جلوگیری شود.
اعتبار بالا
این پروژه دارای یک تاریخچه کاملاً مشخص است و بنیان‌گذاران و مشاوران آن در وب‌سایت رسمی معرفی شده‌اند. علاوه بر این، یک شرکت رسمی ثبت شده، توسعه زی کش را بر عهده دارد.
حفظ حریم خصوصی
این شبکه می‌تواند آدرس کیف پول و معاملات کاربران خود را مخفی کند و از این طریق مانع افشای آدرس مبدأ و مقصد می‌شود. چنین راهکاری، اطمینان خاطر زیادی را برای کاربران به همراه دارد. این ویژگی موجب شده تا طیف زیادی از معامله‌گران بزرگ از شبکه زی کش برای انجام معاملات خود استفاده کنند.
زیر ساخت بهینه
زی کش امکانات و قابلیت‌های زیادی را برای پیشرفت و توسعه بلاکچین فراهم کرده است. برای مثال، چند نوع کیف پول دیجیتال مختلف برای رمزارزهای این شبکه ارائه کرده که برای سیستم‌عامل‌های مختلف مناسب هستند.
سرعت بالا
سرعت تأیید تراکنش‌ها در شبکه Zcash حدود ۴ برابر بیشتر از بیت‌کوین است. اگرچه این مقدار در دوره خود بسیار خوب به نظر می‌رسید، اما هم اکنون شبکه‌هایی با سرعت به‌مراتب بالاتری ساخته شده‌اند که می‌توانند در هر ثانیه هزاران تراکنش را پردازش کنند. اما ازآنجایی‌که زی کش بر پایه کدهای بیت‌کوین خلق شده، می‌توان گفت این افزایش سرعت یک امتیاز محسوب می‌شود.
آینده Zcash از دید بنیان‌گذاران آن
خالق شبکه Zcash اخیراً اعلام کرده است که به دنبال تبدیل مکانیسم انرژی بر «اثبات کار» به مکانیزم سازگار با محیط‌زیست «اثبات سهام» است. گره‌های اثبات سهام می‌توانند دارایی‌ها را به‌عنوان وثیقه سپرده‌گذاری کنند. چنانچه غیرقانونی انجام دهند، در معرض خطر مصادره قرار می‌گیرند. بنا به گفته خالق این پروژه، اثبات سهام سبک‌تر، ایمن‌تر و هزینه آن ارزان‌تر است. زی کش این پتانسیل را دارد که به میزان قابل‌توجهی ردپای کربن کریپتو را به حداقل برساند.
بنیان‌گذار زی کش در مصاحبه‌ای اعلام کرد که اثبات سهام قبلاً امتحان خود را در پروژه‌های موفقیت‌آمیزی مانند الگوراند، تزوس و کاردانو پس داده است.
مزایای زی کش
اصلی‌ترین مزایای بلاکچین زی کش عبارت‌اند از:
- پایین‌بودن نرخ معاملات
- حفظ حریم خصوصی و ناشناس ماندن تراکنش‌های کاربران
- امکان افشای اطلاعات در صورت نیاز
- امکان انقضای معاملات
- معاملات چند امضایی
معایب شبکه Zcash
اصلی‌ترین مشکلی که بلاکچین زی کش دارد این است که می‌تواند پناهگاه امنی برای هکرها و مجرمان سایبری باشد. اگرچه خالق این پروژه مدعی است چندین کاربرد قانونی برای Zcash وجود دارد. برای مثال، ممکن است یک کاربر که بیماری مزمن داشته باشد بخواهد داروهای خود را به‌صورت ناشناس خریداری کند. برخی از کسب‌وکارها می‌خواهند اسرار تجاری و یا اطلاعات زنجیره‌ای خود را در برابر رقبا محافظت کنند.
از جمله خطرهای دیگری که این شبکه وجود دارد، امکان انجام فرآیند تحلیل ترافیک است. بدین معنا که اگر فردی از یک آدرس شفاف استفاده کند، ممکن است حریم خصوصی سایر افراد در معرض خطر قرار بگیرد. دلیل آن نیز قابل‌مشاهده بودن تراکنش‌های انجام شده با “Z-Address” توسط سایر افراد دیگر است. برای مثال، فرض کنید حدود ۵ ZEC را به یک آدرس حفاظت شده ارسال کرده‌اید و پس از آن ۸ ZEC را به یک آدرس عمومی ارسال می‌کنید. کاربران دیگر می‌توانند بین این دو تراکنش ارتباط برقرار کنند و از اطلاعات شما مطلع شوند.
ارز دیجیتال ZEC
توکن ZEC در قالب رمزارز بومی شبکه زی کش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ارز دیجیتال بر بستر بلاکچین غیر متمرکز ایجاد شده است و افرادی که از این ارز استفاده می‌کنند، حساب کاربری آنها ناشناس خواهد بود. این پرایوسی‌کوین، مانند بیت‌کوین محدودیت استخراج ۲۱ میلیونی دارد و کوچک‌ترین واحد آن زاتوشی (Zatoshi) نام دارد که یک صد میلیونم یا ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱ است. در حال حاضر (فوریه ۲۰۲۳) ارز دیجیتال ZEC با قیمتی حدود ۴۶ دلار و ارزش بازار ۷۵۹ میلیون دلار در رتبه ۶۲ بازار قرار دارد.
ارز دیجیتال ZEC برای حفظ امنیت بلاکچین خود از الگوریتم اثبات کار (PoW) و تابع هش “SHA-256” استفاده می‌کند. این تابع بخشی از مجموعه الگوریتم‌های “SHA-2” است که توسط بیت‌کوین نیز استفاده می‌شود. در حال حاضر صرافی‌های مطرحی مانند بایننس، اوکی‌ایکس، هوبی و کوین تایگر از این ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کنند.
پروژه آینده دار زی کش
حفظ حریم خصوصی معامله‌گران، یکی از اهداف اصلی پروژه زی کش است. این در حالی است که بسیاری صاحب‌نظران حوزه اعتقاد دارند چنین قابلیتی می‌تواند همزمان با منافع، معایب بزرگی نیز با خود به همراه داشته باشد. برخی افراد سودجو می‌توانند از این قابلیت سو استفاده کنند و دست به اقداماتی نظیر پول‌شویی بزنند. از آنجایی که زی کش نمی‌تواند جایگزین بیت‌کوین شود، نمی‌توان رشد خیلی زیادی از آن انتظار داشت.
https://wallex.ir/blog/what-is-zcash/
سیاره‌ی آی‌تی