خرید کارت گرافیک برای یک سیستم گیمینگ میان‌رده امروزی که قرار است اغلب بازی‌های روز را با رزولوشن بالاتر از فول اچ‌دی و تنظیمات گرافیکی بالاتر از متوسط اجرا کند، خرید کارت گرافیکی نظیر RTX 4060 انویدیا یا RX 7600 ای‌ام‌دی ضروری است. این دو کارت گرافیک میان‌رده در محدود قیمت ۲۵۰ دلار تا ۳۰۰ دلاری قرار می‌گیرند و به لحاظ قدرت پردازش گرافیکی، کمی قوی‌تر از پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس هستند.
اگر بخواهید بهترین کارت گرافیک را بین RTX 4060 و RX 7600 برای بازی یا کار با برنامه‌های رندرینگ و طراحی سه بعدی و برنامه‌های مهندسی انتخاب کنید، نیاز به یک بررسی تخصصی و دقیق و مقایسه عملکرد دارید که موضوع این مقاله است. با سیاره‌ی آی‌تی همراه باشید.
فرقی نمی‌کند که سیستم گیمینگ می‌خرید یا سیستمی برای طراحی و کار مهندسی و رندرینگ، در هر صورت انتخاب بهترین کارت گرافیک نیاز به بررسی دقیق دارد. به عنوان مثال ممکن است کارت گرافیک RTX 4060 در برنامه‌های طراحی سه‌بعدی و رندرینگ بهتر از RX 7600 باشد اما در بازی‌ها برتری با RX 7600 باشد.
توجه کنید که در این مقاله عملکرد و توان مصرفی ۲ کارت گرافیک رقیب مقایسه می‌شود اما در خرید نهایی باید به کولینگ و کیفیت قطعاتی که روی بورد مدار چاپی کارت گرافیک مونتاژ شده هم توجه کرد. در واقع مدل‌هایی که ایسوس و ام‌اس‌آی و گیگابایت و غیره تولید می‌کنند، متنوع است و عملکرد سیستم خنک‌کاری و کیفیت قطعات یکسان نیست.
مقایسه معماری و مشخصات RTX 4060 با RX 7600
جدول زیر حاوی مشخصات دو کارت گرافیک RTX 4060 و RX 7600 است. البته بسیاری از موارد به صورت مستقیم قابل مقایسه کردن نیست. به عنوان مثال تعداد واحدهای پردازشی رهگیری پرتو یا Ray Tracing در کارت گرافیک RTX 4060 کمتر از محصول رقیب است و توان خام پردازشی در محاسبات اعشاری ۳۲ بیتی نیز پایین‌تر است ولیکن در عمل و در بازی‌ها عملکرد دو محصول نردیک به هم است. علت اصلی تفاوت معماری دو کارت گرافیک است که مقایسه ساده اعداد روی کاغذ را بی‌معنی می‌کند!
| کارت گرافیک | RTX 4060 | RX 7600 |
|---|---|---|
| معماری | AD107 | Navi 33 |
| لیتوگرافی (نانومتر) | TSMC 4N | TSMC N6 |
| ترانزیستور (میلیارد) | 18.9 | 13.3 |
| مساحت تراشه (میلی‌متر مربع) | 158.7 | 204 |
| گروه پردازشی | 24 | 32 |
| هسته شیدر | 3072 | 2048 |
| هسته تنسور و هوش مصنوعی | 96 | 64 |
| هسته Ray Tracing | 24 | 32 |
| سرعت بوست (مگاهرتز) | 2460 | 2655 |
| سرعت رم (گیگابیت بر ثانیه) | 17 | 18 |
| مقدار رم ویدیویی (گیگابایت) | 8 | 8 |
| پهنای باس رم (بیت) | 128 | 128 |
| کش سطح ۲ یا ۳ | 24 | 32 |
| واحد خروجی رندر | 48 | 64 |
| واحد نگاشت بافت | 96 | 128 |
| توان خام (محاسبات ۳۲ بیتی) | 15.1 | 21.7 |
| توان خام (محاسبات ۱۶ بیتی) | 121 (242) | 43.4 |
| پهنای باند حافظه (گیگابایت بر ثانیه) | 272 | 288 |
| توان مصرفی (وات) | 115 | 165 |
| قیمت در زمان معرفی (دلار) | 299 | 269 |
همان‌طور که در جدول مشخصات مشاهده می‌کنید، مواردی که چندان به معماری کارت گرافیک وابسته نیست تقریباً مشابه است. ولیکن حتی بررسی و مقایسه این ویژگی‌ها هم نیاز به در نظر گرفتن معماری دارد. به عنوان مثال هر دو کارت گرافیک از حافظه ۸ گیگابایتی با پهنای باس یکسان ۱۲۸ بیتی بهره می‌برند و پهنای باند حافظه نیز ۲۷۲ و ۲۸۸ است که بسیار نزدیک است اما در عمل کارت گرافیک RTX 4060 با بهره‌گیری از تکنولوژی بهتر برای فشرده‌سازی بافت، شبیه به محصولی از ای‌ام‌دی با ۱۰ گیگابایت حافظه یا حتی بیشتر عمل می‌کند.
در نظر بگیرید که RX 7600 حتی از کش سطح سوم ۳۲ مگابایتی نیز برخوردار است و تعداد خروجی‌های رندر آن بیشتر است. همه‌ی ارقام بدون در نظر گرفتن معماری، ارقام روی کاغذ است و برای مقایسه و نتیجه‌گیری درست، باید به بنچ‌مارک‌ها مراجعه کرد و سرعت عمل این دو را در بازی‌ها و برنامه‌ها سنجید.
انویدیا روی تکنولوژی‌های مرتبط با بهبود گرافیک بازی‌ها و هوش مصنوعی بیشتر کار کرده است. در بازی‌ها و به خصوص برای سیستمی که برای بازی با رزولوشن 4K اسمبل شده، استفاده از DLSS انویدیا یا FSR ای‌ام‌دی برای بزرگ‌نمایی تصویر با افت کیفیت نسبتاً کم، ضروری است. عملکرد DLSS انویدیا در مجموع بهتر از FSR ای‌ام‌دی است و کیفیت تصویر کم و بیش بهتر است.
در مجموع معماری کارت گرافیک‌های RTX 30 و RTX 40 انویدیا بهتر از کارت گرافیک‌های دو نسل اخیر ای‌ام‌دی یعنی RX 6000 و RX 7000 است. شاید به همین علت است که ای‌ام‌دی زمانی که RX 4060 معرفی شد، قیمت RX 7600 را از تقریباً ۳۰۰ دلار به تقریباً ۲۷۰ دلار کاهش داد تا به لحاظ قیمتی، ۱۰ درصد تفاوت ایجاد شود.
کارت گرافیک RTX 4060 برای بازی بهتر است یا RX 7600
خلاصه بگوییم: در تصاویر زیر سرعت اجرا کردن بازی‌های مختلف با دو کارت گرافیک RTX 4060 و RX 7600 ارایه شده است. رزولوشن‌ها و تنظیمات گرافیکی مختلف بررسی شده و نتیجه‌ی کلی برتری RTX 4060 است.
اولین مقایسه برای سیستمی است که مانیتور فول اچ‌دی دارد، با این رزولوشن می‌توان تنظیمات گرافیکی تقریباً تمام بازی‌ها را روی حالت حداکثر قرار داد و بازی کاملاً سریع و روان اجرا می‌شود. البته در بازی‌هایی نظیر Cyberpunk که از رهگیری پرتو یا Ray Tracing استفاده‌ی زیادی شده و پردازش گرافیک پیچیده است، ممکن است سرعت اجرا در صحنه‌های شلوغ به طور متوسط کمتر از ۳۰ فریم بر ثانیه باشد و در نتیجه گیمر متوجه تیک زدن و لگ بشود.
مقایسه بعدی منطقی‌تر است چرا که گیمری که کارت گرافیک ۳۰۰ دلاری خریداری می‌کند، به دنبال رزولوشن فول اچ‌دی نیست و لااقل مانیتوری با رزولوشن ۲۵۶۰ در ۱۴۴۰ پیکسل تهیه می‌کند. در این صورت با تنظیمات گرافیکی حداکثری، سرعت اجرای بازی‌ها به صورت زیر است:
و در نهایت به رزولوشن 4K می‌رسیم که نیاز به خرید بهترین کارت گرافیک‌های موجود دارد و دو کارت گرافیک RTX 4060 و RX 7600 چندان مناسب سیستمی برای بازی 4K نیست. البته فراموش نکنید که فعال کردن DLSS انویدیا یا FSR ای‌ام‌دی موجب بهبود سرعت اجرای بازی در حد قابل توجه می‌شود در حالی که کیفیت تصویر افت نسبتاً کمی دارد.
و اما جمع‌بندی کلی: RTX 4060 زمانی که رزولوشن تصویر 1080p یا فول اچ‌دی است، به طور متوسط ۱۸ درصد سریع‌تر است و اگر رهگیری پرتو فعال شود، تفاوت به ۴۲ درصد می‌رسد!
زمانی که رزولوشن به 1440p افزایش پیدا می‌کند، برتری RTX 4060 حتی افزایش پیدا کرده و به ۲۱ درصد می‌رسد و در حالتی که Ray Tracing فعال است هم برتری به ۴۹ درصد افزایش پیدا می‌کند.
در سیستمی که به مانیتور یا تلویزیون 4K وصل باشد و از DLSS یا FSR برای بزرگ‌نمایی تصویر استفاده نشود، تفاوت شدیدتر است و RTX 4060 حدود ۵۵ درصد سریع‌تر ظاهر می‌شود و در حالتی که Ray Tracing فعال شود، تفاوت به رقم عجیب ۱۳۲ درصد می‌رسد.
در نهایت شاید برایتان سوال باشد که بازی‌های امروزی با تنظیمات گرافیکی متوسط، چقدر روان و سریع اجرا می‌شوند؟ اگر رزولوشن انتخابی شما، 1080p باشد، این دو کارت گرافیک رده متوسط، بیشتر عناوین را با سرعت بالای ۶۰ فریم بر ثانیه اجرا می‌کنند اما بازی‌های خاص نظیر Cyberpunk حتی زمانی که تنظیمات گرافیک در حد متوسط باشد، سریع و کاملاً روان اجرا نمی‌شوند.
همان‌طور که در بررسی و مقایسه معماری اشاره کردیم، انویدیا روی بهینه‌سازی اجرای بازی‌ها به کمک هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های خاص متمرکز شده است و به همین جهت است که با وجود برتری RX 7600 از نظر مشخصات روی کاغذ، در دنیای واقعی برتری انویدیا واضح است، حتی با در نظر گرفتن اینکه قیمت کارت گرافیک انویدیا RTX 4060 حدود ۱۰ درصد بالاتر است هم می‌توان گفت که خرید RTX 4060 برای سیستم گیمینگ تصمیم درست‌تری است.
برای رندرینگ و طراحی مهندسی کارت گرافیک انویدیا بخریم یا ای ام دی؟
برای رندرینگ و طراحی سه بعدی نرم‌افزارهای زیادی وجود دارد و شرایط به تناسب برنامه‌ای که معمولاً استفاده می‌کنید، متفاوت است. به عنوان مثال در نمودار زیر عملکرد RTX 4060 و RX 7600 در رندرینگ به کمک Blender نمایش داده شده است. برتری انویدیا بسیار زیاد است.
در ساخت تصویر به کمک Stable Fusion باز هم برتری با کارت گرافیک انویدیا است ولیکن در بنچ‌مارک SPECviewperf 2020 که مجموعه‌ای از برنامه‌های طراحی مهندسی را شامل می‌شود، برتری کارت گرافیک RX 7600 واضح و قابل توجه است.
دقت کنید که در بنچ‌مارک SPECviewperf از نسخه 2020 چند نرم‌افزار طراحی و مهندسی استفاده شده و عملکرد کارت گرافیک‌ها به صورت یک امتیاز کلی مشخص می‌شود. اما مقایسه‌ی دقیق‌تری داشته باشیم، در برنامه‌ی Maya کارت گرافیک انویدیا بهتر ظاهر شده و در سالیدورکس و 3ds Max یا همان تری دی مکس، عملکرد نزدیک است.
توجه کنید که برای مقایسه دقیق‌تر باید نسخه جدید برنامه‌ها را نصب کنید و فریم ریت را حین کار روی مدل‌های پیچیده مقایسه کنید. لذا ممکن است در Solidworks نسخه 2021 به بعد، تفاوت کمی که وجود دارد به نفع کارت گرافیک انویدیا تمام شود و یا برعکس، ای‌ام‌دی وضعیت بهتری پیدا کند.
در مجموع در برنامه‌های طراحی و مهندسی مختلف، عملکرد کارت گرافیک ای‌ام‌دی و معماری ای‌ام‌دی بهتر است، هر چند برای ساخت تصویر با هوش مصنوعی و رندرینگ در بعضی از برنامه‌های خاص، انویدیا موفق‌تر است.
مقایسه توان مصرفی RTX 4060 با RX 7600
مقایسه توان مصرفی صرفاً از جهت هزینه برق مصرفی مهم نیست بلکه در عمر مفید کارت گرافیکی که در محیط گرم کار می‌کند و شاید سیستم خنک‌کاری خوبی نداشته باشد و قطعات روی بورد کارت گرافیک کیفیت عالی نداشته باشد هم موثر است. به طور کلی RTX 4060 که توان مصرفی آن طبق جدول مشخصات ۱۱۵ وات است، بسیار کم‌مصرف‌تر از کارت گرافیک RX 7600 ای‌ام‌دی با توان مصرفی ۱۶۵ وات محسوب می‌شود. در تست و بررسی واقعی، متوسط توان مصرفی کارت گرافیک کمی با ارقام روی کاغذ متفاوت است.
دقت کنید که مدل‌های اورکلاک شده که فرضاً ASUS و MSI و سایر شرکا تولید می‌کنند، هم از نظر کولینگ و هم از نظر کیفیت قطعات متفاوت است و توان مصرفی نیز بیشتر است.
در جداول زیر مقایسه‌ی کاملی بین دو کارت گرافیک صورت گرفته است. توان مصرفی متوسط در ستون Avg Power بر حسب وات ذکر شده و در ستون FPS/w نیز بازدهی به این صورت محاسبه شده که در هر ثانیه با ۱ وات برق، چند فریم رندر می‌شود و طبعاً هر چه عدد بالاتر باشد، بازدهی کارت گرافیک به لحاظ مصرف برق بهتر است.
جمع‌بندی جدول فوق این است که در رزولوشن 1080p با تنظیمات گرافیکی متوسط، بازدهی کارت گرافیک انویدیا حدود ۴۲ درصد بالاتر است! با تنظیمات اولترا و حداکثری، تفاوت به ۵۴ درصد می‌رسد. در رزولوشن‌های بالاتر نیز تفاوت به ۵۸ درصد و ۸۷ درصد افزایش پیدا می‌کند که بسیار زیاد است. بنابراین به طور کلی انویدیا کارت گرافیک‌هایی با مصرف برق کمتر تولید می‌کند.
جمع‌بندی: کارت گرافیک RTX 4060 بهتر است یا RX 7600؟
با توجه به نزدیک به هم بودن قیمت دو کارت گرافیک RTX 4060 و RX 7600 از برندهایی متنوعی که در بازار موجود است، خرید RTX 4060 تصمیم بهتری است، به خصوص اگر هدف شما بازی کردن در تلویزیون و مانیتور بزرگ با رزولوشن بیش از فول اچ‌دی باشد. انتخاب مدل دقیق کارت گرافیک از برندهایی نظیر ایسوس و ام‌اس‌آی و گیگابایت و پلیت و زوتک و غیره نیاز به تحقیق بیشتر دارد اما به طور کلی RTX 4060 گزینه‌ی بهتر است. برای سیستمی که برای طراحی و کار مهندسی طراحی شده، ممکن است RX 7600 گزینه‌ی مناسب‌تری باشد هر چند در بعضی از برنامه‌های خاص، عملکرد کارت گرافیک‌های انویدیا بهتر است.
سیاره‌ی آی‌تی