برنامه‌نویسی در اکسل با استفاده از ماکروها و زبان VBA یا ویژوآل بیسیک برای اپلیکیشن‌ها انجام می‌شود. برای مشاهده کردن کد های برنامه نویسی اکسل می‌توانید از تب Developers استفاده کنید که البته به صورت پیش‌فرض غیرفعال است. شاید دانش برنامه‌نویسی نداشته باشید یا در این عرضه مبتدی باشید، در این صورت به جای طی کردن دوره آموزش رایگان برنامه نویسی اکسل می‌توانید از هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی استفاده کنید.
در این مقاله آموزشی به آموزش استفاده از ChatGPT در اکسل برای برنامه‌نویسی می‌پردازیم.
استفاده از هوش مصنوعی به جای یادگیری کامل کدنویسی در اکسل
با وجود اینکه در اکسل قابلیت ضبط کردن ماکرو وجود دارد و استفاده از Macro انجام امور تکراری و چندمرحله‌ای را ساده می‌کند، کاربران حرفه‌ای اکسل به ماکرو بسنده نمی‌کنند و سراغ آموزش تصویری برنامه نویسی در اکسل می‌روند. امکان نوشتن برنامه و تابع برای انجام امور یکی از توانمندی‌های جالب Excel است که به خصوص برای افراد آشنا به زبان‌های برنامه‌نویسی، مفید است. برای حل کردن مسائل پیچیده شاید به توابع مختلف و کدهای پیچیده نیاز داشته باشید در حالی که آموزش VBA پیشرفته در اکسل وقت‌گیر است. در این شرایط شاید استفاده از نمونه کد و تغییر دادن آن، روش بهتری باشد.
افراد عادی می‌توانند با جستجو کردن در گوگل و موتورهای جستجو، نمونه کدهای VBA در اکسل را پیدا کنند. شاید نیاز کاربر پس از پیدا کردن نمونه کد و تغییر دادن برخی خطوط، رفع شود اما در غیر این صورت نوشتن کد ضروری می‌شود. توجه کنید که با دانلود کردن و اجرا کردن فایل‌های اکسل که در آن ماکرو تعریف شده و برنامه‌نویسی انجام شده، ممکن است امنیت سیستم شما به خطر بیافتد چرا که یکی از راه‌های نفوذ ویروس و بدافزار، ماکروهای اکسل است. بنابراین نمونه فایل‌های برنامه‌نویسی شده را از سایت‌های معتبر دانلود کنید.
قبل از اینکه به مطالعه و تحقیق بپردازید و دوره آموزش کدنویسی در اکسل از مبتدی تا پیشرفته را طی کنید، بد نیست استفاده از توانمندی هوش مصنوعی را تست کنید. ربات‌های هوش مصنوعی با مرور کردن میلیون‌ها صفحه در سایت‌ها و فروم‌های مختلف و چک کردن نمونه کدهای فراوان، برنامه‌نویسی می‌کنند. البته انتظار نداشته باشید که ربات هوش مصنوعی در نوشتن کد به زبان‌های برنامه‌نویسی جدید که طبعاً نمونه کدهای کمتری موجود است، موفقیت بالایی داشته باشد. اما خوشبختانه در مورد اکسل و زبان ویژوآل بیسیک که به دهه‌ی ۱۹۹۰ برمی‌گردد، نمونه کد بسیار زیاد است. گاهی اوقات با سوال کردن از چت‌جی‌پی‌تی که یکی از بهترین نمونه‌های ربات هوش مصنوعی است، می‌توان راه حل یک مسأله پیچیده اکسل را به صورت کد آماده، دریافت کرد!
چت‌جی‌پی‌تی و نمونه کدهای VBA در اکسل
برنامه‌نویسی در اکسل با استفاده از زبان VBA یا Visual Basic for Applications انجام می‌شود که جزو زبان‌های قدیمی است و هوش مصنوعی در این عرضه عملکرد خوبی دارد. برای محک زدن قدرت ChatGPT در ارایه کردن نمونه برنامه نویسی در اکسل، یک مثال ساده را بررسی می‌کنیم. فرض کنید که صورت مسأله یک کاربر اکسل این است که بزرگ‌ترین مقدار در ستون A شناسایی شده و تقسیم بر ۳ شود و در نهایت حاصل کار با کوچیک‌ترین عدد در ستون B جمع زده شود.
این سوال را به زبان انگلیسی از چت‌جی‌پی‌تی می‌پرسیم:
Write an Excel VBA macro that takes the largest value in column A, divides it by 3, and then adds it to the smallest value in column B. Display the result in a dialog.
پاسخی که ربات هوش مصنوعی ChatGPT 4o به این سوال می‌دهد، به صورت زیر است:
Sub CalculateAndDisplayResult()
Dim maxA As Double
Dim minB As Double
Dim result As Double
' Find the largest value in column A
maxA = Application.WorksheetFunction.Max(Range("A:A"))
' Find the smallest value in column B
minB = Application.WorksheetFunction.Min(Range("B:B"))
' Calculate the result
result = (maxA / 3) + minB
' Display the result in a dialog box
MsgBox "The result is: " & result, vbInformation, "Calculation Result"
End Sub
همان‌طور که مشاهده می‌کنید بخش‌ها و بلوک‌های مختلف این برنامه توسط ربات هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی کامنت شده، به عبارت دیگر هر بخش از کد، توضیح کوتاهی دارد. به عنوان مثال پس از توضیح Calculate the result که به معنی محاسبه کردن نتیجه است، معادله ریاضی جمع زدن یک سوم بزرگ‌ترین عدد ستون A با کوچک‌ترین عدد ستون B نوشته شده است. به این ترتیب با مرور کردن پاسخ چت‌جی‌پی‌تی به این نوع مسائل، فهم کد و البته یادگیری زبان ویژوآل بیسیک برای کدنویسی در اکسل ساده می‌شود.
فرمول نویسی در اکسل با هوش مصنوعی
نوشتن فرمول برای تحلیل داده های اکسل با هوش مصنوعی نیز امکان‌پذیر است! به یک نمونه توجه کنید: فرض کنید که می‌خواهید جمع سلول‌های ستون A را بر میانگین ۳ عدد بزرگ‌تر در ستون B تقسیم کنید. برای این کار می‌توان از تابع SUM یا جمع، تابع Average یا میانگین و تابع بزرگ‌ترین یا Large استفاده کرد. برای محل زدن چت‌جی‌پی‌تی، این مسأله را به زبان انگلیسی از آن می‌پرسیم:
Write an Excel formula to paste into a cell that takes the sum of the values in column A and then divides it by the average of the largest 3 numbers in column B.
نتیجه فرمول زیر است:
=SUM(A:A) / AVERAGE(LARGE(B:B, {1, 2, 3}))
توجه کنید که مثال قبلی نیز بدون استفاده از برنامه‌نویسی و با توابع متنوع اکسل قابل حل است. کافی است از تابع max و min استفاده کنید.
با بررسی مثال‌های مختلف از فرمول‌نویسی اکسل گرفته تا برنامه‌های پیچیده به زبان VBA، می‌توان گفت که این روزها استفاده از هوش مصنوعی در اکسل و به خصوص ربات چت هوش مصنوعی ChatGPT، یک راهکار جالب برای نوشتن کد و فرمول و یادگیری کدنویسی و فرمول‌نویسی محسوب می‌شود.
فراموش نکنید که هوش مصنوعی ChatGPT یا سایر ربات‌های چت هوش مصنوعی، در ارایه کردن پاسخ مسائل پیچیده و حتی گاهی مسائل ساده، اشتباه می‌کنند. همواره پاسخ هوش مصنوعی را با دقت تست و بررسی کنید.
سیاره‌ی آی‌تی