آشنایی با گواهی IP و محصولات ضدآب و مقاوم در برابر نفوذ آب

برخی محصولات الکترونیکی در برابر نفوذ گردوخاک و آب مقاوم هستند و برخی نیز حتی در عمق ۱۰ متری آب، آسیب نمی‌بینند. میزان مقاومت را گواهی IP مشخص می‌کند. بنابراین آیفون یا گلسی اس ۹ یک محصول ضدآب نیست بلکه تا حد مشخصی در برابر نفوذ آب مقاوم است و همین‌طور ساعت‌های ضدآب در شرایط معمولی ضدآب هستند و نه در عمق بسیار زیاد که فشار آب بیشتر است.

در این مقاله به بررسی گواهی IP و مفهوم دو عددی که پس از آن ذکر می‌شود می‌پردازیم و تفاوت بین ضدآب بودن واقعی و مقاوم بودن را موردبحث قرار می‌دهیم.

مفهوم IP و عبارت‌هایی مثل IP57 و IP68 چیست؟

عبارت IP مخفف Ingress Protection و به معنی محافظت در برابر نفوذ است. گواهی IP طبق استاندارد مشخصی به محصولات الکترونیکی تعلق می‌گیرد و مشخص می‌کند که یک گوشی، تبلت، لپ‌تاپ، ساعت هوشمند یا غیره، تا چه حد و در چه شرایطی مقاوم محسوب می‌شوند.

گواهی IP متشکل از دو عدد است. عدد اول به مقاومت در برابر نفوذ در برابر اجسام جامد مثل ذرات خاک و غبار مربوط می‌شود و مفهوم هر درجه‌ی مقاومت به صورت زیر است:

۰: بدون مقاومت در برابر گردوغبار
۱: در براب ذراتی با قطر بیش از ۵۰ میلی‌متر مثل انگشتان دست مقاوم است.
۲: در برابر ذرات جامد با قطر کمتر از ۱۲.۵ میلی‌متر مقاوم است.
۳: مقاوم در برابر ذراتی به قطر ۲.۵ میلی‌متر
۴: ذراتی به قطر ۱ میلی‌متر مشکلی ایجاد نمی‌کند.
۵: مقاوم در برابر گردوغبار ریز.
۶: مقاومت کامل در برابر غبار. نفوذ غبار به کلی غیرممکن است.

دومین عدد برای ذکر مقاومت در برابر نفوذ مایعات و از جمله آب استفاده می‌شود و مفهوم عددهای مختلف به این صورت است:

۰: نفوذپذیر
۱: به صورت عمودی در برابر ذرات مایعی که سقوط می‌کنند مقاوم است. مثل مقاومت در برابر باران و دوش آب.
۲: با زاویه‌ی ۱۵ درجه نسبت به سطح افق نیز در برابر سقوط مایعات مقاوم است.
۳: در برابر اسپری آب با زاویه‌ی ۶۰ درجه در جهت افقی یا عمودی مقاوم است.
۴: اسپری آب در جهات مختلف مشکلی ایجاد نمی‌کند.
۵: در برابر جت آب از جهات مختلف مقاوم است. منظور جت پرفشار نیست بلکه فشار ملایم آب شلنگ منظور است.
۶: در برابر جت قوی‌تر آب از جهات مختلف مقاوم است.
۷: در صورت غوطه‌ور شده در آب تا عمق ۱ متر، حداکثر ۳۰ دقیقه مقاومت می‌کند.
۸: برای کارکرد مرتب در زیر سطح آب طراحی شده و مقاوم است.
۹: مقاومت کامل در برابر نفوذ آب پرفشار از جهت‌های مختلف.

با توجه به توضیحات فوق روشن است که مقاومت محصولات مختلف نسبت به گردوغبار و آب، متفاوت است. به عنوان مثال اگر عدد دوم در گواهی IP، عدد ۷ باشد، گجت الکترونیکی می‌تواند در عمق ۱ متری تا حداقل ۳۰ دقیقه دوام بیاورد و اگر عدد ۸ رقم دوم باشد، گجت موردبحث می‌تواند مرتباً در آب کم‌عمق غوطه‌ور شود و آسیب نبیند. عدد ۹ هم به معنی مقاومت در برابر نفوذ آبی است که با فشار نسبتاً زیاد از جهت‌های مختلف به سطوح برخورد می‌کند.

در اینفوگرافی زیر خلاصه‌ای از این اعداد و مفهوم هر یک را مشاهده می‌کنید:

مقاومت در برابر ریختن آب یا Splash Resistant

بیشتر گوشی‌ها و تبلت‌ها و حتی ساعت‌های هوشمند، صرفاً در برابر پاشیدن آب مقاوم هستند و نباید آنها را در آب غرق کرد.

به عنوان مثال یک ساعت هوشمند معمولی ممکن است صرفاً در برابر پاشیدن آب با سرعت کم و در جهت عمودی روی آن مقاوم باشد و به زبان دیگر Splash Resistant باشد اما برخی ساعت‌های هوشمند برای شنا هم طراحی شده‌اند و گواهی IP بالاتری دارند.

تضاد بین Waterproof یا ضدآب و مقاوم در برابر آب یا Water Resistant

اغلب محصولات الکترونیکی امروزی مثل گوشی‌ها و ساعت‌های هوشمند، گواهی IPx7 یا IPx8 دارند. عدد ۷ و ۸ به معنی مقاومت در برابر نفوذ آب پرفشار نیست. بنابراین عملاً این وسایل ضدآب محسوب نمی‌شوند. به عنوان مثال اگر گوشی را به عمق ۱۰ متری ببرید و مدتی در آن عمق نگه دارید، احتمالاً نشانه‌های آسیب سخت‌افزاری کم‌کم ظاهر می‌شود.

آنچه در تبلیغات محصولات الکترونیکی می‌بینید بر اساس استاندارد گواهی IP است و لذا اگر از ضدآب سخن به میان آمده توجه کنید که منظور مقاومت در برابر نفوذ آب در مدت کوتاهی مثل نیم ساعت است.

بنابراین اگر یک گوشی گواهی IP57 داشته باشد، می‌توانید تا نیم ساعت در عمق حداکثر ۱ متر از آن استفاده کنید و نباید بیش از این به استفاده در زیر آب ادامه دهید اما محصولی که IP68 دارد، می‌تواند مرتباً زیر آب استفاده شود اما نباید آن را چند ساعتی در عمق بیش از ۱ متر رها کنید و تصور کنید که مقاوم در برابر نفوذ آب معادل ضدآب است!