بازار دوربین‌های حرفه‌ای DSLR تدریجاً در حال تغییر است و دوربین‌های Mirrorless یا بدون آینه بیشتر و بیشتر می‌شوند. اخیراً کانن و نیکون دو برند مطرح، دوربین‌هایی با امکانات و قابلیت‌های متعدد عرضه کرده‌اند و به سونی ملحق شده‌اند. لذا این سوال مطرح می‌شود که آیا در خرید دوربین حرفه‌ای بعدی یا در خرید اولین دوربین حرفه‌ای، بهتر است سراغ دوربین‌های بدون آینه برویم یا خیر؟
در این مقاله به بحث در مورد تفاوت‌ها و مزایا و معایب و همچنین صرفه‌ی اقتصادی خرید دوربین‌های DSLR و Mirrorless می‌پردازیم. با ما باشید.
دوربین بدون آینه یا Mirrorless چیست؟
دوربین‌های حرفه‌ای یا DSLR از تکنولوژی تک لنز انعکاسی یا Single Lens Reflex برای هدایت کردن پرتوهایی که از دریچه‌ی دیافراگم وارد می‌شود، به منظره‌یاب که در واقع دریچه‌ای برای دیدن پیش‌نمایش عکس است، بهره می‌گیرند. زمانی که شاتر را فشار می‌دهید، آینه‌ای که برای بازتاب کردن پرتوها و هدایت آن به سمت منظره‌یاب در مسیر قرار گرفته، بسیار سریع کنار می‌رود و پرتوها به حسگر حساس به نور برخورد می‌کند و سیگنال الکتریکی ضعیفی ایجاد می‌شود. به این ترتیب با پردازش سیگنال، عکس‌ها ثبت می‌شوند.
در دوربین بدون آینه، همان‌طور که از نامش متوجه شده‌اید آینه‌ای برای انعکاس پرتوها در کار نیست. پرتوها همیشه به حسگر برخورد می‌کنند. زمانی که عکس می‌گیرید، پرتوها در شرایط همان لحظه روی حسگر تابیده شده و ثبت می‌شود. بنابراین منظره‌یاب آپتیکال وجود ندارد! اگر منظره‌یابی در کار باشد، صرفاً الکترونیکی است و به عبارت دیگر تصویری که حسگر همواره در حال ثبت کردن آن است را در یک نمایشگر کوچک مشاهده می‌کنید که از نوع LCD و LED است.
حذف شدن آینه موجب می‌شود که ابعاد کلی بدنه‌ی دوربین Mirrorless کوچک‌تر از دوربین‌های DSLR باشد. وزن نیز کمتر می‌شود. با توجه به کاهش ابعاد بدنه‌ی دوربین یا Body، کمپانی‌های معروفی مثل Canon و Nikon مشغول طراحی و ساخت لنزهای جدید برای این مدل‌ها شده‌اند و در حال حاضر لنزهای متنوعی نیز در بازار موجود است.
حسگر فول فریم و حسگرهای کوچک‌تر در دوربین‌های بدون آینه
در دوربین‌های بدون آینه هم مثل دوربین‌های DSLR می‌توان از حسگری در ابعاد کوچک یا بسیار بزرگ استفاده کرد. قبلاً به تفاوت ابعاد حسگرها و اندازه‌های استاندارد در مقاله‌ای از بخش دانش‌نامه، اشاره کردیم:
در دوربین‌های بدون آینه، دو اندازه‌ی حسگر متداول شده است. حسگر ۳۵ میلی‌متری یا Full Frame و حسگر APS-C که از نظر ابعاد تقریباً دو سوم حسگر فول فریم است. با توجه به هزینه‌ی بسیار بالای تولید حسگر، استفاده از حسگرهای برش‌خورده یا به زبان دیگر کوچک‌تر از فول فریم، هزینه‌ی بدنه‌ی دوربین را به شدت کاهش می‌دهد.
در حال حاضر کانن و سونی هم از حسگر فول فریم و هم از حسگر APS-C در طراحی محصولات بدون آینه استفاده کرده‌اند اما نیکون فقط از حسگر فول فریم استفاده کرده است.
قیمت دوربین‌های بدون آینه رده‌پایین رقابتی نیست!
نکته‌ی جالب این است که با وجود نوپا بودن صنعت دوربین‌های بدون آینه و علی رغم تبلیغاتی که صورت می‌گیرد، هنوز دوربین‌های Mirrorless رده پایین به اندازه‌ی کافی از نظر قیمت، بهینه نیستند. اغلب مدل‌ها محصول سونی است و کانن و نیکون تازه وارد میدان رقابت شده‌اند و البته محصولات گران‌قیمتی روانه‌ی بازار کرده‌اند. به خصوص نیکون که فقط مدل‌هایی با حسگر فول فریم تولید کرده است.
یک نکته که شاید کمی از انصاف به دور باشد این است که به نظر می‌رسد کانن و نیکون صرفاً محصولات DSLR خویش را با حذف مکانیزم آینه و انعکاس پرتو، به مدل‌های بدون آینه تبدیل کرده‌اند. در نتیجه محصول نهایی هنوز کاملاً بهینه نیست.
در این بازار در حال حاضر مدل‌های خوب و قدرتمندی مثل Sony a6000 موجود است اما در عین حال مدلی مثل Canon EOS M60 نیز حضور دارد که جای بهینه‌سازی بیشتر در طراحی و قیمت آن دیده می‌شود.
به این ترتیب در انتخاب دوربین حرفه‌ای، ممکن است هزینه‌ها آن طور که باید و شاید بهینه نباشد و حتی تصمیم بگیرید که مدلی از نوع تک لنز انعکاسی یا DSLR را انتخاب کنید.
وزن لنز و بدنه دوربین بدون آینه چندان کم نیست
یک مزیت اساسی و مهم دوربین بدون آینه این است که وزن و ابعاد آن کمتر از دوربین DSLR است. اما با وجود نوپا بودن این صنعت، زمانی که به محصولات موجود نگاهی می‌اندازید، تفاوت آن قدر که در تبلیغات اشاره می‌شود، نیست. به عنوان مثال دوربین Canon 5D Mark IV وزنی معادل ۸۹۰ گرم دارد و دوربین Canon EOS R که بدون آینه است، وزنی معادل ۶۶۰ گرم دارد. وزن کمتر شده اما حتی نصف هم نشده است.
از طرفی لنزهای حرفه‌ای که این روزها تولید می‌شود، حتی سنگین‌تر از لنزهای قدیمی‌تر است! به عنوان مثال لنز Canon EF 24-70mm f/2.8 L II وزنی معادل ۸۰۵ گرم دارد اما لنز مشابه برای دوربین بدون آینه‌ی EOS R که مدل RF 28-70 f/2 L است، وزنی معادل ۱۴۳۰ گرم دارد! در نتیجه وزن مجموعه‌ی دوربین و لنز حتی بیشتر شده است!
البته لنزهای امروزی بهتر از محصولات قدیمی هستند و برای بهتر شدن، افزایش وزن تا حدی ضروری به نظر می‌رسد اما به هر حال عکاس حرفه‌ای که به دنبال محصولی سبک‌تر و کوچک‌تر است، با خرید دوربین بدون آینه ممکن است پیشرفت خاصی را تجربه نکند.
تنوع لنزها برای دوربین‌های بدون آینه کمتر است
یکی از مشکلات مرتبط با لنز، تنوع کمتر لنزها است. برای حل کردن این مشکل، می‌توانید از آداپتورها یا تبدیل‌های لنز استفاده کنید. خوشبختانه با حذف شدن مکانیزم آینه در دوربین‌های Mirrorless، فاصله‌ی بین لنز و حسگر بیشتر است و طراحی آداپتوری که لنزهای موجود را به بدنه‌ی دوربین‌های بدون آینه متصل کند، ساده است.
اما این نکته را فراموش نکنید که سیستم فوکوس خودکار در صورت استفاده از آداپتور برای اتصال لنز به بدنه، به خوبی قبل عمل نمی‌کند و در واقع استفاده از تبدیل، یک راه حل موقت است. می‌بایست در نهایت لنز مناسب و مخصوص دوربین بدون آینه خریداری کنید که این موضوع هزینه‌ی تمام‌شده را بیشتر می‌کند. به خصوص برای کسانی که سابقاً لنزهای متعددی برای دوربین‌های حرفه‌ای خویش تهیه کرده‌اند و نمی‌خواهند هزینه‌ی گزافی برای خرید تعدادی لنز جدید صرف کنند.
دوربین بدون آینه بخریم یا دوربین DSLR؟
در نهایت به سوالی که در ابتدا طرح کردیم می‌رسیم:
آیا در حال حاضر خرید دوربین بدون آینه به صرفه است؟
در پاسخ به این سوال با توجه به کمتر بودن تنوع دوربین‌ها و لنزها و عدم سازگاری کامل لنزهای موجود با دوربین‌های بدون آینه، به نظر می‌رسد که نباید عجله کرد و بهتر است کمی بیشتر صبر کنیم تا تنوع محصولات بیشتر شود. خوشبختانه کانن و نیکون نیز در این صنعت ورود کرده‌اند و به زودی مدل‌های متنوع‌تر و لنزهای بهتر، سبک‌تر و ارزان‌تری ارایه می‌کنند.
اگر برای اولین بار می‌خواهید دوربینی با کیفیت عالی و از نوع حرفه‌ای تهیه کنید، هزینه‌ی لنز در هر صورت باید پرداخت شود. لذا بد نیست به مشخصات و قابلیت‌ها و کیفیت مدل‌های بدون آینه نیز توجه کنید و یکی از این مدل‌ها را انتخاب کنید.
در پایان توجه شما را به مقاله‌ای در باب نکات مهم در کار با دوربین‌های میررلس دعوت می‌کنیم:
howtogeekسیاره‌ی آی‌تی