دلایل استفاده از رام کاستوم و مزایای آن نسبت به رام اصلی اندروید

رام اصلی محصولات اندرویدی را سازنده‌ی محصول با تغییر دادن اندروید خام می‌سازد. در عین حال رام‌های Custom توسط توسعه‌دهندگان مستقل ساخته می‌شود. رام کاستوم مزایا و معایبی نسبت به رام اصلی گوشی و تبلت دارد و معمولاً کاربرانی که آزادی عمل بیشتر و قابلیت سفارشی‌سازی گسترده‌تر می‌خواهند، سراغ این نوع رام می‌روند.

در این مقاله می‌خواهیم با برتری‌های Custom ROM محصولات اندرویدی آشنا شویم و مزایای این نوع رام‌ها را بررسی کنیم.

سیستم عامل اندروید توسط گوگل توسعه داده می‌شود و محصول نهایی به عنوان اندروید خام در اختیار عموم قرار می‌گیرد. تولیدکنندگان گوشی و تبلت، اندروید خام را با اضافه کردن اپلیکیشن‌های خویش و پوسته‌ای خاص، برای محصولات آماده می‌کنند. طبعاً اضافه کردن درایور قطعات متنوعی مثل دوربین، حسگرها، مودم مخابراتی و غیره، از مواردی است که می‌بایست انجام شود. به چنین رامی، رام اصلی گفته می‌شود.

در عین حال توسعه‌دهندگان مستقل برای حل کردن مشکلات کوچک و بزرگ رام اصلی و یا برای افزودن قابلیت‌های دلخواه و سبک‌تر کردن سیستم عامل و اپ‌ها، می‌توانند رام اختصاصی خویش را توسعه دهند. به این نوع رام‌ها، رام سفارشی یا Custom گفته می‌شود و معمولاً به صورت رایگان در اختیار عموم قرار می‌گیرد. البته ممکن است مشکلاتی در نسخه‌های آزمایشی و حتی نهایی وجود داشته باشد. لذا این نوع رام هم مثل رام اصلی، عاری از عیب و ایراد نیست.

نصب کردن رام کاستوم که البته تلفظ صحیح آن کاستِم است، بسیار ساده است. معمولاً باید محیط ریکاوری را فلش بزنید و سپس از طریق منوی جدید ریکاوری، فایل Zip حاوی رام کاستم را فلش بزنید.

در ادامه به دلایل مختلف استفاده از رام کاستم و به بیان دیگر مزایای آن می‌پردازیم.

حفظ حریم خصوصی و حفاظت از اطلاعات شخصی

گوشی‌ها و تبلت‌های امروزی به راحتی اطلاعات مختلفی مثل موقعیت کاربر، سایت‌هایی که بازدید کرده و اپلیکیشن‌هایی که استفاده کرده، جستجوهای معمولی یا صوتی و حتی ایمیل‌ها، پیامک‌ها، ویس‌ها، عکس و ویدیوها و غیره را روی سرورها آپلود می‌کنند. علی‌رغم ادعای غول‌های نرم‌افزاری مبنی بر حفاظت از اطلاعات کاربران و عدم استفاده برای امور آماری و غیره، اغلب کاربران و متخصصین معتقدند که اطلاعات ایشان کم و بیش مورداستفاده قرار می‌گیرد.

یکی از راه‌های مقابله با جمع‌آوری اطلاعات و حفاظت از حریم خصوصی این است که از رام‌های کاستوم ساده استفاده کنیم.

در واقع در رام‌های کاستوم، قابلیت‌ها و تنظیمات گسترده‌تر است و حتی کاربر می‌تواند از اپلیکیشن‌هایی که گوگل ارایه کرده استفاده نکند و از اپ‌های رایگان و مستقل دیگری استفاده کند.

کنترل کامل گوشی و تبلت

زمانی که یک گوشی یا تبلت اندرویدی را خریداری می‌کنید و ستاپ اولیه را انجام می‌دهید، تعدادی اپلیکیشن به صورت پیش‌فرض نصب است که قابل حذف کردن نیست. به علاوه به فایل‌های سیستمی دسترسی ندارید. این دو محدودیت برای برخی کاربران بسیار آزاردهنده است و می‌خواهند تمام دسترسی‌ها برایشان آزاد باشد و هر اپی که لازم ندارند را حذف کنند.

در رام‌‌های کاستوم، یکی از اهداف اصلی توسعه‌دهنده همین است که شخص مالکیت کامل سخت‌افزار خریداری شده را داشته باشد و در مقال نرم‌افزار، به همه چیز دسترسی کامل داشته باشد. اگر کاربر به به سرویس گوگل پلی و اپ‌های گوگل و اپلیکیشن‌های سازنده‌ی گوشی نیاز ندارد، این موارد را نصب نکند. در رام کاستوم این آزادی عمل وجود دارد.

شخصی‌سازی همه تنظیمات و اپ‌ها

در رام‌های اصلی معمولاً تغییرات ظاهری سیستم عامل، لانچر و منوی تنظیمات امکان‌پذیر و البته محدود است. اندروید سیستم عاملی است که با قابلیت سفارشی‌سازی بالایی طراحی شده و کاربر به سادگی با نصب کردن برخی اپ‌ها و لانچرها، می‌تواند ظاهر را متحول کند اما همه چیز قابلیت سفارشی‌سازی ندارد.

در رام‌های کاستوم، آزادی کاربر در تغییر تنظیمات به مراتب بیشتر است. تغییر عملکرد دکمه‌های سخت‌افزاری، تغییر آیکون‌ها، ایجاد ژست‌های حرکتی جدید و خاص، تغییر لانچر و تنظیمات متنوع دیگر، از قابلیت‌های اغلب رام‌های کاستوم است.

در رام‌های کاستوم معمولاً تنظیمات زیادی برای سفارشی کردن بخش‌های جزئی اندروید مثل نوار وضعیت، آیکون‌های دسترسی سریع به بلوتوث، وای-فای و غیره، نوار ناوبری پایین صفحه و عملکرد دکمه‌های مختلف مثل دکمه‌ی خانه، برگشت و منو وجود دارد.

استفاده از اپ‌های رایگان و متن باز

اندروید سیستم عاملی متن باز است اما در رام‌های اصلی، این حس به کاربر منتقل نمی‌شود! اپلیکیشن‌های اصلی سازنده و تنظیمات رام اصلی محدود است و نوعی اجبار حاکمیت دارد. در مقابل رام‌های سفارشی مثل سیستم عامل LineageOS که برای محصولات اندرویدی زیادی منتشر شده، متن باز بودن اندروید و آزادی عمل را بهتر منعکس می‌کند. البته این سیستم عامل متن باز مبتنی بر پروژه‌ی AOSP یا همان پروژه‌ی متن باز اندروید توسعه داده می‌شود.

افرادی که از این نوع رام‌ها استفاده می‌کنند، می‌توانند به جای Play Store گوگل، از اپ‌های F-Droid‌ استفاده کنند.

بهبود عمر باتری گوشی و تبلت با نصب رام کاستوم

برخی از تولیدکنندگان محصولات اندرویدی، پس از انتشار نسخه‌های جدید اندروید توسط گوگل، اقدام به بروزرسانی محصولات قدیمی و حتی نسبتاً قدیمی نمی‌کنند. خارج شدن از چرخه‌ی آپدیت، به این معنی است که اگر بهینه‌سازی‌هایی از نظر مصرف باتری و استفاده از پردازنده، رم، پردازنده‌ی گرافیکی و غیره صورت بگیرد، کاربر آن را تجربه نخواهد کرد. با وجود نصب تعدادی اپلیکیشن اصلی که بعضاً مصرف باتری گوشی را افزایش می‌دهند، مشکل جدی‌تر می‌شود.

در رام کاستوم یکی از بخش‌های موردتوجه، تنظیمات مدیریت مصرف باتری است که طراحی بهتر و گزینه‌های بیشتری دارد. سرویس‌های پس‌زمینه که در واقع پردازش‌هایی مربوط به اپ‌ها و سیستم عامل هستند، در رام‌های کاستوم نیز مثل رام‌های اصلی در حال اجرا خواهند بود اما تعداد سرویس‌های پس‌زمینه معمولاً کمتر و البته سبک‌تر است. لذا مصرف باتری کمتر می‌شود.

در مورد رام‌های کاستوم، بروزرسانی برای مدت بیشتری ادامه پیدا می‌کند و علاوه بر این رام کاستوم معمولاً‌ سبک‌تر است. به علاوه اگر توسعه‌دهنده با مرور کردن گزارش کاربران در فروم‌ها متوجه اشکال و باگ نرم‌افزاری خاصی شود، تلاش می‌کند که در آپدیت بعدی آن را برطرف کند. برطرف شدن مشکلات کوچک و بزرگ نرم‌افزاری نیز در کاهش مصرف باتری موثر است.

عدم نیاز به اپ‌های کمپانی‌های بزرگ

همان‌طور که در مقوله‌ی مصرف باتری اشاره کردیم، در رام کاستوم کاربر می‌تواند از بروزرسانی‌های جدید اندروید استفاده کند و در مورد اپلیکیشن‌ها نیز اگر اپی مشکل خاصی داشته باشد، می‌تواند آن را حذف کند و از اپلیکیشن جایگزین استفاده کند. برای اغلب اپ‌ها می‌تواند اپلیکیشن جایگزین پیدا کرد و انتخاب‌ها محدود نیست.

بنابراین با استفاده از کاستوم رام، جای نگرانی در مورد تصمیمات کمپانی‌های بزرگ تولیدکننده‌ی گوشی و تبلت نیست بلکه کنترل نرم‌افزار در اختیار کاربر خواهد بود.

آپدیت‌های بیشتر و سریع‌تر

یکی از مزایای آپدیت سریع این است که اگر باگ امنیتی در سیستم عامل یا اپ‌ها کشف شود، سریعاً رفع می‌شود. باگ یا به عبارت دیگر، اشکال، ممکن است در عملکرد اپلیکیشن‌ها و سیستم عامل نیز وجود داشته باشد.

با توجه به اینکه رام‌های کاستوم سریع‌تر آپدیت می‌شوند و تعداد بروزرسانی‌ها نیز بیشتر است، کاربر از جهت مشکلات نرم‌افزاری، آسیب کمتری می‌بیند در حالی که رام اصلی گوشی یا تبلت، بروزرسانی به مراتب کندتری دارد.

پف‌افزارها یا اپ‌های اضافه را حذف کنید!

در رام کاستوم همان‌طور که اشاره کردیم کاربر در انتخاب اپ‌ها بسیار آزادانه‌تر عمل می‌کند. حتی می‌تواند از اپ‌های اصلی سازنده یا اپ‌هایی که اپراتور تلفن همراه نصب کرده، استفاده نکند و سراغ اپ‌های دلخواه خویش برود.

در رام‌های کاستوم قابلیت نصب اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های گوگل وجود دارد اما کاربر می‌تواند حتی این اپ‌ها را نیز نصب نکند!

افزایش سرعت گوشی و تبلت با Custom ROM

رام کاستوم معمولاً کم‌حجم‌تر و سبک‌تر از رام اصلی گوشی یا تبلت اندرویدی است. در واقع نصب نبودن پف‌افزارها یکی علت سبکی است و از طرف دیگر فعال نبودن سرویس‌های پس‌زمینه‌ی مرتبط با محصولات نرم‌افزاری گوگل و همین‌طور اپلیکیشن‌های سازنده‌ی گوشی و تبلت، سرعت عمل را بیشتر می‌کند.

پس از نصب رام کاستوم و تعدادی اپ موردنیاز، اگر استفاده از RAM را بررسی کنید، معمولاً رم بیشتری آزاد است و همین مسأله در مورد استفاده از پردازنده، شارژ باتری و غیره مطرح است.

رام‌های کاستوم از نظر نسخه‌ی اندروید نیز بروزتر هستند و این مسأله نیز در افزایش سرعت موثر است.

بنابراین استفاده از رام کاستوم نیز یک راهکار اصلی و جالب برای حل مشکل محصولات کند و قدیمی است. البته همیشه کاربر می‌تواند با ریست کردن یا به زبان دیگر، Factory Reset، گوشی یا تبلت را به حالت کارخانه برگرداند و مشکلات ویروسی شدن یا اپ‌های مشکل‌ساز را حل کند. اما این راهکار، مثل ارتقای اندروید یا سبک‌سازی اساسی سیستم عامل با نصب رام کاستوم پاسخ نمی‌دهد.

استفاده از بکاپ و بازگشت به نسخه‌های قبلی اندروید

در نسخه‌های جدید اندروید و رام‌های جدید، معمولاً وضعیت مصرف باتری، سرعت و قابلیت‌ها بهینه‌تر از نسخه‌های قدیمی‌تر است اما گاهی مشکلات نرم‌افزاری خاصی وجود دارد که کاربر ترجیح می‌دهد اندروید را آپدیت نکند و تا انتشار آپدیت بعدی صبر کند. ممکن است مشکل نرم‌افزاری نیز وجود نداشته باشد و صرفاً کاربر به نوعی قابلیت عادت کرده باشد و به علت تغییرات نرم‌افزاری، نخواهد اندروید را آپدیت کند.

رام‌های کاستومی که برای یک مدل گوشی یا تبلت منتشر می‌شود، متنوع بوده و هر یک تنظیمات و قابلیت‌های متفاوتی دارد. لذا اگر کاربر می‌تواند از اندروید جدیدتری استفاده کند و در عین حال امکانات موردنیاز خویش را داشته باشد.

در محصولاتی که رام کاستوم نصب شده، با وجود قابلیت بکاپ و ری‌استور ساده، حتی بازگشت به نسخه‌های قبلی و استفاده از بکاپ‌ها نیز ساده‌تر است. به عنوان مثال در منوی محیط ریکاوری TWRP،‌ گرفتن بکاپ یا ری‌استور کردن، بسیار سریع و ساده انجام می‌شود.

ارتباط با کاربران حرفه‌ای اندروید

برای دانلود کردن رام‌های کاستم و بحث در مورد اشکالات موجود یا درخواست افزایش تنظیمات و قابلیت‌ها، می‌بایست به فروم‌هایی مثل XDA‌ مراجعه کرد. در این انجمن‌ها، کاربران حرفه‌ای زیای فعالیت می‌کنند و ممکن است اشکالات عجیب و پیچیده، به سادگی با مشورت کردن برطرف شود. در مقایسه با این انجمن‌ها، اگر به بخش پشتیبانی نرم‌افزاری در سایت سازنده‌ی محصولات مراجعه کنید، ممکن است هیچ پاسخ مفیدی دریافت نکنید.

makeuseofسیاره‌ی ‌آی‌تی