این روزها با گسترش استفاده از اینترنت، اموری مثل بکاپ گرفتن از فایل‌ها و سیستم عامل و به اشتراک‌گذاری فایل و همین‌طور یکسان کردن اطلاعات موجود در وسایل مختلف، ساده‌تر شده است. سرویس‌های ابری مثل فضای ابری یا Cloud Storage و بکاپ آنلاین یا Cloud Backup و همین‌طور همگام‌سازی یا Cloud Sync توسط کمپانی‌های مختلف ارایه می‌شوند. گوگل و اپل و مایکروسافت، هر سه نوع سرویس ابری را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. اما سوالات مهم کاربران:

سرویس ابری چیست و منظور از همگام‌سازی، بکاپ آنلاین و فضای ذخیره‌سازی آنلاین چیست و چه تفاوتی بین این سه کاربری و ویژگی وجود دارد؟ 

در این مقاله می‌خواهیم با سه نوع کاربری اصلی سرویس‌های ابری امروزی آشنا شویم و تفاوت مفاهیم را بررسی کنیم. با ما باشید.

آشنایی با مفهوم کلود یا ابر در سرویس‌های ابری

یک دهه به قبل برگردیم، زمانی که کاربری اینترنت با توجه به کمتر بودن سرعت و کمتر بودن فضای ذخیره‌سازی درایوهای هارددیسک، بسیار محدودتر بود. تعداد سرویس‌های تحت وب که فضای آپلود و دانلود فایل به صورت رایگان ارایه می‌کردند و همین‌طور مقدار فضایی که ارایه می‌شد، به مراتب کمتر از وضعیت فعلی بود. به علاوه مفهوم همگام‌سازی یا سینک، عملاً برای عموم کاربران بی‌معنی بود.

این روزها در کنار سرویس‌های فضای آنلاین برای آپلود فایل و به اشتراک‌گذاری فایل‌های آپلود شده با دیگران، می‌توان از دو قابلیت جدید یعنی Cloud Backup و Cloud Sync نیز استفاده کرد.

اما قبل از هر چیز، بهتر است مفهوم ابر را بررسی کنیم. کلمه‌ی ابر یا Cloud به این دلیل در نام‌گذاری سرویس‌های مختلف استفاده می‌شود که در حال حاضر سرورها در یک شبکه‌ی سریع و پیوسته به موازات هم خدماتی را ارایه می‌کنند. در گذشته معمولاً سرورها حالتی مجزا داشتند و صرفاً از طریق شبکه با هم در ارتباط بودند اما در حال حاضر سیستم عامل و نرم‌افزار سرورها به گونه‌ای است که گویی همه چیز توسط مجموعه‌ی سرورها انجام می‌شود. در حقیقت زمانی که وارد یک وب‌سایت ساده می‌شوید، معمولاً این سایت روی سرورهای مجازی قرار گرفته و فایل‌هایی که به مرورگر شما ارسال می‌شود، ممکن است از چند کامپیوتر مختلف که همگی یک سرور بزرگ ابری را تشکیل می‌دهند، بارگذاری شده باشد!

آشنایی با بکاپ و همگام‌سازی توسط کلود یا سرویس‌های ابری

به همین ترتیب برای پردازش‌های سنگین نیز از از سرورهایی استفاده می‌شود که منابع پردازشی را به صورت ترکیبی در اختیار کاربر قرار می‌دهند و به این روش، رایانش ابری گفته می‌شود.

فضای ذخیره‌سازی آنلاین یا Cloud Storage

کاربری این سرویس ابری، آپلود کردن و دانلود کردن فایل است و به سه شکل مختلف موجود است: عمومی، خصوصی و ترکیبی.

منظور از حالت عمومی این است که تمام کاربران می‌توانند از فضای ذخیره‌سازی سرورها استفاده کنند و بابت مقدار استفاده‌ی خویش، هزینه پرداخت کنند.

سرویس ذخیره‌سازی ابری عمومی که بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان آن، Amazon Simple Storage Service (S3) و Amazon Glacier و همین‌طور Google Cloud Storage و Google Cloud Storage Nearline و سرویس Microsoft Azure است، برای ذخیره کردن فایل‌های مختلف متنی، عکس و ویدیو و ... استفاده می‌شود.

سرویس‌های فضای ذخیره‌سازی ابری خصوصی به سرویس‌هایی گفته می‌شود که سازمان‌های بزرگ برای کارمندان و کاربری‌های خاص خودشان در محل سازمان راه‌اندازی می‌کنند. به عبارت دیگر این نوع فضای ابری، توسط فایروال سازمان محافظت می‌شود و پیکربندی آن متناسب با نیازهای سازمان انجام می‌شود. این سرویس ابری خصوصی توسط کمپانی‌های فعال در این حوزه، در اختیار سازمان‌ها قرار می‌گیرد. به عنوان مثال Dell و HP و همین‌طور Hitachi و IBM از جمله کمپانی‌هایی هستند که سرویس ابری اختصاصی برای سازمان‌ها ارایه می‌کنند.

سرویس ذخیره‌سازی ابری ترکیبی، تلفیق دو حالت خصوصی و عمومی است. بخشی از فضای ابری که یک سازمان استفاده می‌کند، از طریق گوگل و آمازون و ... تأمین شده و حالت عمومی دارد و بخشی دیگر مخصوص سازمان است. به این ترتیب مزیت‌های هر دو حالت، در سرویس ذخیره‌سازی ابری ترکیبی موجود است.

مزایا و معایب سرویس ذخیره‌سازی ابری

  • برای فضایی که واقعاً استفاده می‌کنید و نیاز دارید، هزینه پرداخت می‌کنید.
  • تعمیر و نگهداری سرور وظیفه‌ی تأمین‌کننده است و نه کاربر.
  • ممکن است کمپانی دیگری تمام سرورهای کمپانی ورشکست‌شده را بخرد، سرورها کرش کرده و خراب شوند و به دلایل مختلف، اطلاعات شما از بین برود.
  • بسته به سرعت اینترنت، ممکن است سرعت دسترسی به فایل‌ها پایین باشد.
  • برای استفاده همواره به اینترنت نیاز دارید و باید برای ترافیک مصرفی، هزینه پرداخت کنید.

بکاپ آنلاین یا Cloud Backup

منظور از سرویس بکاپ آنلاین سرویسی برای ذخیره کردن یک نسخه‌ی کپی از داده‌ها است. در حقیقت به جای اینکه فقط یک نسخه از فایل‌های خود را روی سرویس ذخیره‌سازی ابری آپلود کنید، می‌توانید نسخه‌ی اصلی را روی وسیله‌ی خود مثل گوشی، تبلت و لپ‌تاپ و یا کامپیوتر نگهداری کنید. برای استفاده از سرویس‌های ابری بکاپ نیز متناسب با فضای موردنیاز، تعداد کاربران و ترافیک مصرفی اینترنت، هزینه‌ای در نظر گرفته می‌شود. البته سرویس‌های رایگان بکاپ آنلاین نیز موجود است.

اغلب کاربران برای بکاپ‌گیری به صورت آنلاین، از نرم‌افزارهایی که این کار را به صورت زمان‌بندی‌شده انجام می‌دهند، استفاده می‌کنند. هر چه فاصله‌ی زمانی بین بکاپ‌ها کمتر باشد، تغییرات فایل‌ها زودتر روی سرویس ابری ذخیره می‌شود.

سرویس Cloud Backup هم به سه شکل مختلف وجود دارد. سرویس عمومی که اطلاعات کاربر مستقیماً روی فضای ابری ذخیره می‌شود. سرویس خصوصی که اطلاعات کاربر روی سرورهای مدیریت‌شده در دیتاسنترها ذخیره می‌شود و حالت سوم که بکاپ آنلاین از مجموعه‌ای از سرورها که یک Cloud یا ابر هستند، روی مجموعه‌ای دیگر یا به اصطلاح کلود دیگر ذخیره می‌شود. ذخیره کردن داده‌های موجود در یک کلود روی دیگری توسط نرم‌افزارهای SaaS که روی سرورهای کلود اجرا شده، به صورت خودکار انجام می‌شود.

آشنایی با بکاپ و همگام‌سازی توسط کلود یا سرویس‌های ابری

کمپانی‌های Carbonite و IDrive و همین‌طور Backblaze از جمله تأمین‌کنندگان معروف سرویس بکاپ ابری هستند.

مزایا و معایب سرویس بکاپ ابری یا Cloud Backup

  • معمولاً مقدار فضای ابری محدودی با هزینه‌ی نسبتاً پایین در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.
  • فایل‌ها در شبکه‌ای خارج از کمپانی نگهداری می‌شوند و به خوبی در برابر ویروس و بدافزار و به خصوص باج‌افزارها محافظت می‌شوند.
  • بسته به سرعت اینترنت، ممکن است سرعت آپلود بکاپ پایین باشد و هزینه زیاد باشد.
  • دیگران به فایل‌های کاربر دسترسی دارند و احتمال دور زدن حریم خصوصی وجود دارد.

همگام‌سازی ابری یا Cloud Sync

منظور از همگام‌سازی که گاهی به آن Sync نیز گفته می‌شود، این است که فایل‌هایی که از چند ابزار مختلف در دسترس هستند، مرتباً بروزرسانی شوند و در نتیجه در دیگر ابزارها نیز آخرین نسخه‌ی فایل همواره در دسترس باشد. به عنوان مثال فرض کنید مخاطبی را در اپلیکیشن Contacts گوشی خود اضافه کرده‌اید و می‌خواهید در کامپیوتر خود اطلاعات این مخاطب را در اختیار داشته باشید. اگر گوشی و کامپیوتر، هر دو از طریق اینترنت، به یک سرویس ابری متصل باشند، این کار به سادگی و در پس‌زمینه انجام می‌شود. به عبارت دیگر کاربر کار خاصی جز اتصال به اینترنت و نصب کردن اپلیکیشن مربوطه انجام نمی‌دهد.

آشنایی با بکاپ و همگام‌سازی توسط کلود یا سرویس‌های ابری

قبلاً با روش انتقال مخاطبین به کمک جیمیل گوگل یا آی‌کلود اپل و همگام‌سازی آشنا شدیم و همین‌طور استفاده از وان‌درایو مایکروسافت برای همگام‌سازی فایل‌ها را بررسی کردیم:

سرویس‌های همگام‌سازی ابری نیز به صورت عمومی، خصوصی و ترکیبی ارایه می‌شوند. سرویس‌های بسیار محبوبی مثل Dropbox و Google Drive و OneDrive مایکروسافت و iCloud اپل، همگی قابلیت همگام‌سازی را در اختیار کاربر قرار می‌دهند تا اطلاعاتی مثل مخاطبین، اپلیکیشن‌ها و تنظیماتشان و همین‌طور فایل‌های آفیس مثل Word و ... در وسایل مختلف که به یک حساب کاربری متصل شده‌اند، یکسان‌سازی و بروزرسانی مداوم شوند.

مزایا و معایب سرویس‌های سینک ابری یا Cloud Sync

  • کاربری ساده است و برخی امور مرتبط با گوشی، تبلت و لپ‌تاپ را بسیار ساده می‌کند.
  • بسیار کم‌هزینه است و نیازی به تجهیزات خاصی نیست.
  • ممکن است کارمندان یا کاربران معمولی، اطلاعات مهم و حیاتی را در فضای آنلاین قرار دهند و حریم خصوصی و امنیت در معرض خطر قرار گیرد.
  • کنترل کاملی روی اطلاعات همگام‌سازی‌شده وجود ندارد و حتی ممکن است به اشتباه، داده‌ای از تمام وسایل حذف شود