یکی از خرابی‌های موس به چرخ اسکرول موس مربوط می‌شود. اسکرول کردن با چرخ موس بسیار ساده و سریع است و اگر این بخش موس به کلی از کار بیافتد یا اسکرول‌ها با پرش ناگهانی به بالا و پایین انجام شود، احتمالاً اغلب افراد موس را کنار می‌گذارند و موس جدیدی تهیه می‌کنند. اما خوشبختانه چرخ موس و در واقع اینکودر آن قابل تعمیر است.
در این مقاله به روش تعمیر کردن اینکودر موجود موس‌ها می‌پردازیم. با ما باشید.
آشنایی با اینکودر چرخ موس و علت خرابی آن
زمانی که چرخ یا به زبان دیگر Wheel موس را می‌چرخانید، محور چرخ که در قطعه‌ای به اسم اینکودر مستقر شده، می‌چرخد و Encoder با استفاده از اتصالات فلزی درون آن که حین چرخش محور، اتصالشان مرتباً قطع و وصل می‌شود، میزان چرخش را تشخیص می‌دهد. در واقع قطع و وصل شدن اتصالات داخل اینکودر، پالس‌هایی ایجاد می‌کند و تراشه‌ی کنترلر که درون موس است، با توجه به تعداد و اختلاف فاز پالس‌ها متوجه می‌شود که شما موس را در چه جهتی و چقدر چرخانده‌اید.
ساختار اینکودرها متفاوت است اما در موس‌ها معمولاً از ارزان‌ترین نوع اینکودر که تعدادی کانتکت فلزی دارد، استفاده می‌شود. طبعاً اگر روی این کانتکت‌ها در گذر زمان، گرد و غبار و چربی جمع شود، اتصال به درستی قطع و وصل نمی‌شود! در نتیجه حین اسکرول کردن، ناگهان پرش‌هایی رخ می‌دهد یا حتی ممکن است اینکودر به کلی درست عمل نکند!
تعمیر اینکودر موس
اما در صورت خرابی چرخ موس چه باید کرد؟
چاره‌ی کار تمیز کردن است. برای این منظور باید ابتدا بدنه‌ی موس را باز کنید. معمولاً بدنه‌ی موس به دو بخش پایین و بالا تقسیم می‌شود و این دو بخش با تعدادی پیچ به هم متصل شده است. سایر تکه‌های موس که شامل کلید چپ و کلید راست و جایگاه دست است، پس از باز کردن دو بخش اصلی، دمونتاژ می‌شود. بنابراین ابتدا سراغ سطح زیر موس بروید. طرح‌های موس‌ها بسیار متنوع است اما معمولاً چند پیچ زیر موس قرار گرفته که باید باز شود.
ممکن است روی برخی از پیچ‌ها، برچسب صاف و لغزنده برای روان کردن حرکت موس روی موس‌پد چسبانده شده باشد! فراموش نکنید که این پیچ‌ها را باز کنید.
پس از جدا کردن بخش رو و زیر موس، می‌توانید بورد داخل موس را مشاهده کنید. نیازی به باز کردن سایر تکه‌های بدنه‌ی موس نیست و صرفاً باید سراغ اینکودر بروید. اینکودر داخل موس معمولاً سه پایه فلزی دارد و علاوه بر سه پایه، ممکن است جداره‌ی فلزی آن نیز روی بورد محکم لحیم شده باشد. مثل نمونه‌ای که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:
نیازی به ذوب کردن لحیم و جدا کردن بدنه‌ی اینکودر از بورد نیست. با خم کردن جداره‌ی فلزی اینکودر به سمت خارج، بخش پلاستیکی وسط آن را خارج کنید.
با خارج کردن بخش پلاستیکی وسط اینکودر، کانتکت‌ها یا به زبان دیگر، سطوح فلزی نمایان می‌شود. می‌بایست با قلموی نرم نقاشی یا دستمال پارچه‌ای که پرزهای آن جدا نمی‌شود و البته کمی تینر فوری یا الکل، این سطوح را تمیز کنید. گردوخاک و چربی دو مشکل اصلی در اتصالات فلزی است که باید حذف شود!
به جای تینر فوری یا الکل، می‌توانید از اسپری تمیزکاری قطعات الکترونیکی استفاده کنید. نمونه‌ی معروف در بازار ایران، اسپری ناهید قرمز است. پس از تمیز کردن سطوح تماس فلزی داخل اینکودر، آن را مثل حالت اول مونتاژ کنید. می‌توانید از انبردست برای محکم کردن زبانه‌های فلزی روی قطعه‌ی پلاستیکی میانی استفاده کنید.
دقت کنید که زبانه‌های جداره‌ی فلزی را مثل حالت اول محکم کنید به طوری که محور چرخ موس کمی سفت و پله‌پله داخل اینکودر بچرخد. چرخش بسیار سفت یا بسیار نرم، هر دو مشکل‌ساز است!
بهتر است قبل از بستن موس، آن را تست کنید تا نیازی به دمونتاژ مجدد نباشد! با چند بار باز و بسته کردن، ممکن است پیچ‌هایی که بیش از حد سفت می‌کنید، هرز شوند! بنابراین قبل از مونتاژ، موس را به کامپیوتر متصل کنید و عملکرد آن را تست کنید. اگر وضعیت مطلوب بود، بدنه‌ی موس را مونتاژ کنید و پیچ‌های زیر بدنه را سفت کنید.
در پایان توجه شما را به ویدیوی آموزش باز و بسته کردن موس و باز کردن اینکودر و تمیزکاری و تعمیر آن جلب می‌کنیم:
در صورت مشکل در پخش ویدیو، آن را از لینک زیر دریافت کنید
تجربیات خود در ارتباط با تعمیرات موفق موس و همین‌طور اشتباهات احتمالی خویش را در بخش نظرات با ما و خوانندگان سیاره‌ی آی‌تی در میان بگذارید.
سیاره‌ی آی‌تی
دستتون درد نکنه
واقعا ممنون
دمتون گرم دوتا موس اینجوری داشتم درستشون کردم مرسی
بسیار عالی بود و سپاسگزارم.
من هم موس ام رو درست کردم خدا خیرتون بدهد.
خیلی هم عالی، با این که خیلی کنجکاوم ولی اگه به خودم بود هیچ وقت جرئت نمیکردم همچین قطعه ای رو باز کنم. ممنون
بسیار عالی 🌹 ماوسم خیلی عالی شد. از اول که نو خریدیم تا چند لحظه پیش، خیلی عذاب میداد! گاه هنگام گشتن تو فضای مجازی، خود به خود بالا و پایین میومد، ولی الان دیگه اینطوری نیست. 🙂 ممنون
میخواستم موس بخرم
این چرا درست شد ؟
حالا چی کار کنم
بازم دمت گرم
آموزش خیلی عالی هست من هم دقیقا به همین شکل مشکل رو حل میکنم فقط یه مساله ای که هست خیلی زود دوباره ایراد پیدا میکنه. الان ماوس من 3 بار اسکرولش تعمیر شده توی چند ماه دیگه اون گیره فلزی که خم میشه دو تاش شکسته.
سلام
شاید خوب تمیز نکردید چون خیلی‌ها با همین تمیزکاری، تا بیش از ۱ سال مشکل ندارن. یه مشکل دیگه اینکه اون قطعه مسی که حالت فنری داره و به سطح برخورد میکنه هم نباید به عقب خم بشه که برخوردش شل بشه. من یکم به جلو هم خم کردم تا اتصالش محکم‌تر برقرار بشه.
البته این احتمال هم هست که موس شما خیلی کار کرده باشد و با تمیزکاری مشکل حل نشه.
ممنون کاملا درست شد 👌^_^
خیلی ممنونم. خدا صد در دنیا و هزار در اخرت به شما عطا کنه
واقعا عالی بود
دمت گرم ماوسم درست شد
خیلی گیر بودم
موسم درست شد،به همین راحتی که گفتید،، دست شما درد نکنه.
اقا من یه دونه موس دارم اون اسکرول اون صئا میده اونو میشه از بیرونش یعنی بدون باز کردن روغن کاری کرد جواب خواهششششش؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
خیلی عالی و کارآمد واقعا دمتون گرم
ممنون . بسیار خوب و کاربردی بود
سلام
خیلی ممنون عالی بود.